Trung Quốc mở rộng căn cứ hải quân tại Cambodia khiến quốc tế lo ngại
Kể từ tháng Mười Hai năm ngoái, hai tàu hộ tống của hải quân Trung Quốc đã neo đậu tại căn cứ hải quân Ream (còn gọi là Vân Lãng) ở Cambodia. Theo báo chí đưa tin, căn cứ này là một cứ điểm quân sự lâu dài được quân đội của Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) xây dựng trên tuyến đường biển Vịnh Thái Lan.
Hôm thứ Hai (01/07), The Wall Street Journal đưa tin rằng hai tàu hộ tống của ĐCSTQ đã neo đậu tại cảng Ream hơn nửa năm qua. Điều này cho thấy rằng quân đội ĐCSTQ đã thiết lập cứ điểm lâu dài tại đây. Tuyến đường biển này sẽ đóng vai trò quan trọng trong các cuộc xung đột với Đài Loan hoặc Biển Đông.
Trong những năm gần đây, Hoa Thịnh Đốn đã theo dõi sát sao căn cứ này. Năm 2019, The Wall Street Journal đã đưa tin rằng ĐCSTQ và chính phủ Cambodia đã ký một thỏa thuận bí mật, cho phép Bắc Kinh xây dựng căn cứ chiến hạm hải quân tại Ream.
Theo Đại sứ quán Hoa Kỳ tại Cambodia, vào đầu tháng Sáu, Bộ trưởng Quốc phòng Hoa Kỳ Lloyd Austin đã đến thăm Phnom Penh, thủ đô của Cambodia, và đề xướng khôi phục mối quan hệ quân sự với Cambodia. Trước đó, vào năm 2022, Tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden đã đến thăm Cambodia trong thời gian tham dự hội nghị thượng đỉnh khu vực và bày tỏ lo ngại về việc ĐCSTQ sử dụng căn cứ này.
Mặc dù tầm ảnh hưởng quân sự của ĐCSTQ trên toàn cầu vẫn còn nhỏ bé so với Hoa Kỳ, nhưng việc các chiến hạm của nước này neo đậu tại cảng Ream thể hiện năng lực và tham vọng ngày càng tăng của quân đội ĐCSTQ.
Một tuyến đường cao tốc trị giá 2 tỷ USD do Trung Quốc tài trợ, nối liền Ream với thủ đô Phnom Penh, đã được khánh thành vào năm 2022. Hiện tại, các cần cẩu xuất hiện khắp nơi trên công trường rộng lớn tại cảng Ream.
Cambodia đã đưa ra những giải thích khác nhau về sự hiện diện của các chiến hạm ĐCSTQ. Ban đầu chính phủ Cambodia nói rằng họ đến để giúp đỡ việc huấn luyện, sau đó lại nói rằng họ giúp chuẩn bị cho cuộc tập trận sự giữa hai nước vào tháng 05/2024. Tuy nhiên, sau khi cuộc diễn tập kết thúc, hình ảnh vệ tinh do công ty công nghệ không gian Hoa Kỳ Maxar Technologies cung cấp cho thấy, hai tàu hộ tống này vẫn còn neo đậu tại đó.
Khi được hỏi về các chiến hạm và việc mở rộng căn cứ, chính quyền ĐCSTQ cho biết đây là theo yêu cầu của Cambodia. Bộ Ngoại giao ĐCSTQ cho biết, “Trung Quốc ủng hộ Cambodia trong dự án cải tạo và nâng cấp căn cứ hải quân Ream. Điều này có lợi cho việc nâng cao năng lực bảo vệ độc lập và chủ quyền quốc gia của Cambodia.”
Hai năm trước, Bộ trưởng Quốc phòng Cambodia đương thời Tea Banh cùng Đại sứ ĐCSTQ tại Phnom Penh Vương Văn Thiên (Wang Wentian) đã tham gia buổi lễ cắt băng khánh thành nâng cấp căn cứ Ream lên quy mô lớn sau khi hai người cùng vui vẻ bơi lội tại vịnh Thái Lan. Dự án nâng cấp do Trung Quốc tài trợ bao gồm việc xây dựng hai bến tàu mới, kho bãi, xưởng sửa chữa tàu và cơ sở neo đậu.
Theo báo cáo của Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế (CSIS), trong hai năm qua, từ hình ảnh vệ tinh cho thấy cảng Ream đã xuất hiện một bến tàu mới, một ụ khô đóng tàu, tòa nhà hành chính và các tòa nhà có vẻ như là khu sinh hoạt, cùng với sân bóng rổ. Hai tòa nhà do Hoa Kỳ tài trợ xây dựng tại đây đã bị phá bỏ. Năm 2021, Ngũ Giác Đài từng cho biết, họ sẵn sàng chi trả cho việc nâng cấp một trong các tòa nhà này, nhưng tòa nhà đã bị phá bỏ trước khi bắt đầu thi công.
Giữa tháng Năm, hơn hai ngàn binh sỹ Cambodia và ĐCSTQ đã tham gia cuộc tập trận lớn mang tên “Kim Long.” Cuộc tập trận kéo dài hai tuần, bao gồm việc trình diễn các loại súng trường và phi cơ không người lái mới nhất của Trung Quốc, cũng như các cuộc tập trận chống khủng bố và chống cướp biển.
Chính phủ Cambodia cho biết, ĐCSTQ không có quyền sử dụng độc quyền cảng Ream, nhưng kể từ khi cảng này được nâng cấp, chưa có chiến hạm ngoại quốc nào khác ghé thăm.
Ông Thomas Shugart, nghiên cứu viên cấp cao tại tổ chức Trung tâm vì An ninh Hoa Kỳ Mới (Center for a New American Security), cho biết cảng Ream dường như rất giống với cơ sở của ĐCSTQ tại căn cứ quân sự ở Djibouti, một địa điểm chiến lược quan trọng tại Sừng châu Phi.
