Những lo ngại về dự án kênh đào của Cambodia do ĐCSTQ hậu thuẫn
Hôm thứ Năm (30/05), Thủ tướng Cambodia Hun Manet tuyên bố rằng Cambodia sẽ khởi động một dự án kênh đào trị giá 1.7 tỷ USD vào tháng Tám.
Kênh đào này được đặt tên là kênh đào Phù Nam – Techo (Funan Techo Canal). Đây sẽ trở thành kênh đào nội địa dài 180 km (110 dặm Anh) kéo dài từ cảng biển tỉnh Kep đến cảng tự trị Phnom Penh ở Huyện S’ang, tỉnh Kandal. Kênh đi qua bốn tỉnh Kep, Kampot, Takéo, và Kandal, khu vực bao phủ tới 1.6 triệu dân cư.
Đài phát thanh Hoa Kỳ (VOA) dẫn lời ông Hà Hoàng Hợp, nghiên cứu viên cấp cao của chương trình nghiên cứu chiến lược khu vực và chính trị của Viện nghiên cứu Đông Nam Á Yusof Ishak (ISEAS-Yusof Ishak Institute) tại Singapore, “Trong trường hợp xấu nhất, kênh đào này không chỉ dùng cho mục đích dân sinh, mà còn được dùng cho mục đích quân sự quốc phòng.”
Dự án kênh đào này là một phần của sáng kiến Vành đai và Con đường của Bắc Kinh. Đây là một kế hoạch cơ sở hạ tầng quy mô lớn kéo dài khắp châu Á, nhưng ông Hun Manet khẳng định rằng kênh đào chỉ phục vụ cho Cambodia.
Ông nói, “Chúng tôi đang làm điều này trong lãnh thổ Cambodia vì người dân Cambodia và lợi ích của Cambodia.”
Theo tin tức từ hãng thông tấn AFP, lãnh đạo đối lập hiện đang sống lưu vong Sam Rainsy cho biết dự án kênh đào này sẽ phục vụ cho lợi ích của ĐCSTQ.
Cựu Thủ tướng Cambodia Hun Sen là người đầu tiên đề xướng dự án kênh đào Phù Nam-Techno. Dự án này được đặt theo tên chiến binh Techo và vương quốc cổ đại Phù Nam từng tồn tại trong khu vực này.
Dưới sự lãnh đạo của ông Hun Sen, Cambodia là một trong những đồng minh khu vực thân cận nhất của ĐCSTQ. Nước này đã nhận được hàng tỷ USD đầu tư cơ sở hạ tầng từ chính quyền ĐCSTQ.
Theo tin tức từ AFP, ông Hun Manet, con trai của ông Hun Sen, cho biết nguồn vốn đầu tư vào kênh đào Phù Nam-Techo chủ yếu đến từ Cambodia. Chính phủ nước này đang đàm phán với các công ty Trung Quốc về việc đầu tư bổ sung.
Ông Hun Manet nói trong bài diễn văn hôm thứ Năm rằng, “Chúng tôi phải làm ngay bây giờ, không thể chờ đợi thêm nữa.”
Dự án kênh đào sẽ phá hủy nghiêm trọng hệ sinh thái của Cambodia
Dự án kênh đào này thu hút sự quan tâm của các nhà bảo vệ môi trường. Họ lo ngại rằng kênh đào rộng 100 mét, sâu 5.4 mét, dài 180 km này có thể làm giảm lưu lượng nước của sông Mekong trong khi sông Mekong là dòng sông dài nhất Đông Nam Á, và là một trong những dòng sông có hệ sinh vật đa dạng phong phú nhất thế giới.
Hồi tháng Ba, ông Brian Eyler, Giám đốc chương trình nghiên cứu Đông Nam Á và chương trình Năng lượng, Nước, và Phát triển bền vững của Trung tâm Stimson tại Hoa Thịnh Đốn, đã nói với Đài tiếng nói Hoa Kỳ (VOA) rằng việc xây dựng kênh đào này “sẽ gây ra nhiều vấn đề lũ lụt mới cho Cambodia.”
Ông Eyler cho biết, “Đồng bằng sông Cửu Long là một trong những vùng sản xuất lúa gạo lớn nhất thế giới. Hai tỉnh An Giang và Kiên Giang của Việt Nam nằm ở phía nam của kênh đào này là những vùng sản xuất lúa gạo chính. Những tỉnh này sẽ chịu ảnh hưởng nghiêm trọng nhất.”
Ngoài việc sản lượng nông nghiệp bị ảnh hưởng, ông Eyler còn nói, hệ sinh thái ở vùng đất ngập nước quan trọng của Cambodia nằm phía hạ lưu sông Mekong là hồ Boueng Prek Lapouv cũng có thể bị phá hủy do dự án này.
Thực tế, các đập nước mà ĐCSTQ xây dựng ở sông Lan Thương (là đoạn thượng nguồn sông Mekong tại Trung Quốc) đã gây ra phá hủy nghiêm trọng hệ sinh thái hạ lưu, và đe dọa đời sống của người dân trong khu vực. Theo tin tức của ấn bản Hoa ngữ của The Epoch Times hồi năm ngoái (2023), các đập nước của Trung Quốc trên thượng nguồn sông Mekong khiến tình trạng hạn hán nghiêm trọng ở phía hạ lưu thêm phần bế tắc, làm cho tình hình kinh tế của các nước Đông Nam Á trở nên ngày càng tồi tệ hơn.
Tham vọng quân sự của ĐCSTQ ở Cambodia khiến Hoa Kỳ chú ý
Hôm thứ Năm, Cambodia và quân đội ĐCSTQ kết thúc cuộc tập trận hàng năm, trong đó có sự tham gia của nhiều chiến hạm và hàng trăm quân nhân của ĐCSTQ. Cambodia và Trung Quốc đã tiến hành cuộc tập trận “Kim Long-2024” từ ngày 16/05 và kéo dài 15 ngày tại vùng biển gần khu vực tranh chấp chủ quyền ở Biển Đông. Đây là cuộc tập trận hợp tác lớn nhất kể từ khi thông lệ tập trận hàng năm này bắt đầu hồi năm 2016.
Hồi tháng Mười Hai năm ngoái, hai chiến hạm của ĐCSTQ lần đầu tiên ghé căn cứ hải quân Ream của Cambodia, và neo đậu tại nơi này từ đó đến nay. Hoa Kỳ cho rằng căn cứ này có thể được sử dụng để tăng cường ảnh hưởng của ĐCSTQ ở Vịnh Thái Lan. Hồi tuần trước, Bộ Quốc phòng Cambodia cho biết hai chiến hạm này “giúp huấn luyện nhân viên hải quân Cambodia và chuẩn bị cho cuộc tập trận Kim Long.”
