Chuyên gia: Cổ phần của Trung Quốc trong các cảng quan trọng về địa chính trị đe dọa chuỗi cung ứng toàn cầu
ĐCSTQ thắt chặt kiểm soát chuỗi cung ứng thông qua các thỏa thuận tại cảng, sáng kiến Nhất đới và Nhất lộ
Theo một thông cáo báo chí của Tòa Bạch Ốc hôm 12/11, Tổng thống Mỹ Joe Biden bày tỏ lo ngại về hoạt động quân sự và tính minh bạch của Trung Quốc tại Căn cứ Hải quân Ream của Campuchia trong cuộc gặp với Thủ tướng Campuchia Hun Sen tại Phnom Penh.
Trung Quốc phản hồi rằng hỗ trợ của họ trong việc xây dựng cơ sở quân sự cảng Campuchia là một “hoạt động bình thường” giữa các đối tác hợp tác chiến lược toàn diện. Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Mao Ninh (Mao Ning) cho biết, hoạt động này của Trung Quốc nhằm “tăng cường sức mạnh” cho hải quân Campuchia và bảo vệ sự toàn vẹn lãnh thổ trên biển của quốc gia này.
Khi phân tích tham vọng của chính quyền cộng sản này trong việc thiết lập các đầu cầu trên đất ngoại quốc, các chuyên gia đã xác định mục tiêu của Trung Quốc không chỉ là kiểm soát quân sự công khai, thu thập thông tin tình báo, hoặc ảnh hưởng văn hóa. Họ còn muốn kiểm soát chuỗi cung ứng một cách hiệu quả hơn, vốn là điều quan trọng không kém đối với việc giành quyền lực toàn cầu của Trung Quốc.
Mối quan tâm chung của quốc tế
Ông Tao Rei, một nhà bình luận về các vấn đề Trung Quốc, nói với ấn bản Hoa ngữ của The Epoch Times rằng lực lượng quân sự của Trung Quốc và sự bành trướng của họ là một mối quan tâm lớn đối với cộng đồng quốc tế.
Ông cho biết hôm 15/11 rằng, mặc dù ông tin rằng nước chủ nhà này vẫn có thẩm quyền quyết định cuối cùng về việc sử dụng các cảng của mình trong một trường hợp khẩn cấp, nhưng “họ cũng cần ưu tiên đánh giá về mặt chiến lược đối việc sử dụng thương mại.”
Ông Tao cho biết thêm, nếu tiến hành kiểm tra cẩn thận sự kiểm soát của chính quyền Trung Quốc, từng chính phủ có quyền hạn chế việc sở hữu cảng của các công ty Trung Quốc.
Tăng cường kiểm soát các cảng gây nguy hại đến dòng lưu thông hàng hóa
Theo nghiên cứu của ông Isaac B. Kardon thuộc Trường Đại học Chiến tranh Hải quân Hoa Kỳ và bà Wendy Leutert thuộc Đại học Indiana được công bố vào đầu năm nay trên tạp chí International Security, các công ty Trung Quốc sở hữu hoặc vận hành các tài sản bến cảng tại 96 cảng thuộc 53 quốc gia.
Các nhà nghiên cứu cho biết, kể từ năm 2017, các chiến hạm Trung Quốc đã thực hiện hơn 32 “điểm dừng kỹ thuật” trên lộ trình từ Trung Quốc qua Ấn Độ Dương và đến Địa Trung Hải – một hoạt động sử dụng tích cực và tập trung các cơ sở thương mại kết hợp năng lực quân sự và dân sự.
Ông Kardon và bà Leutert dự đoán rằng xu hướng này có khả năng mở rộng ra nhiều trong số 64 cảng khác.
Hai nhà nghiên cứu trên kết luận rằng những cảng này – vốn là những nút quan trọng trong vận chuyển hàng hóa toàn cầu – cho phép quân đội Bắc Kinh phát huy sức mạnh trong khu vực và trên quốc tế.
Các nhà nghiên cứu này còn cảnh báo rằng việc lưu thông hàng hóa, vốn dĩ rất quan trọng đối với sức khỏe kinh tế và khả năng quân sự của Hoa Kỳ, có nguy cơ bị gián đoạn.
Đáng chú ý là nhiều tàu Trung Quốc có mặt ở năm trong số các cảng thương mại sầm uất nhất ở Hoa Kỳ — Miami, Houston, Long Beach, Los Angeles, và Seattle — nơi các công ty Trung Quốc nắm giữ nhiều cổ phần.
Theo một bài tường thuật trong tháng Mười trên tạp chí Newsweek, các nhà phê bình tin rằng đó là cách Bắc Kinh gây ảnh hưởng một cách chiến lược: kết hợp các lợi ích chính trị, kinh doanh, và quân sự với tiềm năng hoạt động gián điệp.
Sự thức tỉnh chậm chạp của phương Tây
Nhà kinh tế học Davy Jun Huang nói với The Epoch Times rằng, thật không may, đa phần cộng đồng quốc tế không nhận thức được sự xâm lược chính trị của chính quyền cộng sản và việc chiếm đoạt tài nguyên thiên nhiên của chính quyền này.
“Nhiều người vẫn đắn đo về lợi ích kinh tế khi giao dịch với Bắc Kinh,” ông cho biết, khi đề cập đến Sáng kiến Nhất đới, Nhất lộ (BRI) trong chính sách đối ngoại của Trung Quốc vốn có hiệu lực vào năm 2013 sau khi ông Tập Cận Bình nắm quyền lãnh đạo chính quyền này.
Thông qua các khoản vay lớn và đầu tư vào cơ sở hạ tầng nhà nước ở hải ngoại, Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) đã tiếp cận được các cảng quan trọng trên toàn cầu.
Ông Huang nói rằng các nước phương Tây tập trung vào tư lợi của mình và ngây thơ trước mối đe dọa từ Trung Quốc. Sự ngây thơ đó đã tạo cơ hội cho ĐCSTQ.
“Đó là Ý, Hy Lạp, Thổ Nhĩ Kỳ, Tây Ban Nha, Bồ Đào Nha, và bây giờ là Đức.” Đây không phải là những trường hợp cá biệt và “hành động chung của các quốc gia này thật đáng thất vọng,” ông cho nói.
Chỉ mới năm ngoái (2021), công ty Cosco thuộc sở hữu của ĐCSTQ đã ký một thỏa thuận với chính quyền cảng Hamburg. Bộ trưởng kinh tế của Đức phản đối thỏa thuận này. Tuy nhiên, theo Newsweek, các cộng đồng vận chuyển và kinh doanh của thành phố trên, cũng như các khu vực công quan trọng, lại ủng hộ, viện lý do là lợi nhuận thương mại rất rõ ràng.
Đầu cầu ở hải ngoại
Nhiều nước nghèo và đang phát triển đã rơi vào bẫy nợ của ĐCSTQ bằng cách trả các khoản vay BRI bằng các nguồn lực thay thế như quyền tiếp cận các cảng, cơ sở công cộng, hoặc hầm mỏ: điều mà ông Huang gọi là “đầu cầu quân sự hoặc chính trị.”
Do đó, việc thực hiện sáng kiến BRI kéo dài hàng thập niên đã đặt nhiều cảng quan trọng về mặt địa chính trị dưới sự kiểm soát của ĐCSTQ.
Ông Huang cho biết mãi cho đến khi ông Trump nhậm chức thì phương Tây mới bắt đầu thức tỉnh trước sự hung hăng của ĐCSTQ. Tuy nhiên, ông nói rằng cho đến nay, những nỗ lực của phương Tây nhằm đưa những quốc gia đó thoát khỏi tác động của ĐCSTQ đã không có nhiều tác dụng.
Điều đó có thể là do, về mặt chiến lược toàn cầu, ĐCSTQ có một khuôn khổ kinh tế khác với phương Tây.
Bản tin có sự đóng góp của Hạ Tùng và Lạc Á
Nhã Đan biên dịch
Quý vị tham khảo bản gốc từ The Epoch Times