Câu chuyện nhã nhạc và vũ điệu cung đình nổi tiếng nhất triều Đường

Theo truyền thuyết, những ghi chép về chuyện con người đặt chân lên mặt trăng xuất hiện đầu tiên tại Trung Quốc. Sau Hằng Nga là câu chuyện về một vị Hoàng đế triều Đường cũng đã từng thưởng ngoạn cung trăng. Câu chuyện này không những được ghi chép lại bằng văn tự mà còn được vẽ trên hành lang cung Di Hòa Viên. Năm 2013, Đoàn Nghệ thuật Biểu diễn Shen Yun đã dựa trên câu chuyện này để sáng tác vở vũ kịch “Đường Huyền Tông du ngoạn cung trăng,” tái hiện một giai thoại lịch sử.

Vào một đêm Trung thu giữa năm Khai Nguyên, Đường Minh Hoàng một mình uống rượu dưới ánh trăng. Trong cơn say mơ màng, ông chìm vào giấc mộng. Lúc này, tại ngự hoa viên, một nhóm Tiên nữ nhẹ nhàng bay đến, họ cùng nhau nhảy múa, vũ điệu hết sức nhẹ nhàng uyển chuyển. Một nàng tiên nữ trong trang phục màu hồng đã đánh thức Huyền Tông và mời ông đến cung trăng du ngoạn một chuyến. Liền sau đó, vị Thiên tử Đại Đường đã bay đến Cung Quảng Hàn, thưởng thức những vũ điệu và âm nhạc Thần Tiên siêu phàm… Tỉnh mộng, Huyền Tông nhìn lên bầu trời đêm, hồi tưởng lại dư vị vừa kỳ diệu lại vừa ngắn ngủi của buổi dạo chơi ấy.

Giai thoại này được ghi chép lại bằng văn tự từ giữa triều đại nhà Đường, có những phiên bản tuy khác nhau nhưng chủ đề đều tương đồng. Tại tỉnh An Huy, người ta còn khai quật được một chiếc gương đồng có từ thời nhà Tống mang dấu tích giai thoại “Vua Đường du ngoạn cung trăng.” Trên gương khắc hình cung điện và cây quế cao lớn, còn có hình ảnh một người thị nữ đang nghênh tiếp một vị nam tử đầu đội mũ, thân mang trường bào, miêu tả một cách sinh động chuyến viếng thăm phủ Quảng Hàn Thanh Hư của vị Hoàng đế nhân gian.

Đường Huyền Tông kính Phật sùng Đạo. Ba mươi năm trị vì của ông là thời kỳ Khai Nguyên thịnh thế, cũng chính là thời kỳ quốc lực nhà Đường đạt đến phong độ đỉnh cao. Ông còn là một người đa tài đa nghệ, am tường âm luật, yêu thích diễn tấu tỳ bà và trống Yết, do đó được mệnh danh là “Âm nhạc gia Hoàng đế.” Vũ khúc nổi tiếng nhất thời Đường “Nghê thường vũ y khúc” chính là do Huyền Tông sáng tác dựa trên hồi ức về âm nhạc Thần tiên mà bản thân ông đã nghe được lúc dạo chơi ở cung trăng. Cả vũ đạo và âm nhạc đều do ông sáng tác và biên đạo, đồng thời đích thân chỉ dạy diễn xuất cho các nghệ nhân tại Lê Viên. Tiếc rằng, cả âm nhạc và vũ đạo đến nay đều đã bị thất truyền.

Các thi nhân nổi tiếng như Nguyên Chẩn và Bạch Cư Dị đều từng đề thơ ca ngợi diễn xuất của “Nghê thường vũ y khúc.” Đặc biệt là bài “Nghê thường vũ y ca hòa vi chi” của Hương Sơn cư sĩ, đã khắc họa và ghi chép lại một cách tỉ mỉ tất cả các phương diện bao gồm kết cấu, làn điệu, trang phục, vũ điệu…. của ca khúc này, lưu lại cho hậu nhân những minh chứng hết sức trân quý.

Thơ viết:

Án tiền vũ giả nhan như ngọc,
Bất trước nhân gian tục y phục.
Hồng thường hà bí bộ dao quán,
Điền anh lũy lũy bội san san.

Tạm dịch:

Trước án vũ y nhan như ngọc,
Áo xiêm chẳng giống tục nhân gian.
Rực rỡ đủ màu, mũ nghiêng bước,
Chuỗi ngọc lớp lớp tiếng leng keng.

Thi nhân tán thán rằng: “Thiên ca vạn vũ bất khả số, tựu trung tối ái nghê thường vũ” (Tạm dịch: Ca vũ nhiều vô kể, hay nhất điệu Nghê thường).

Những giai điệu đẹp đẽ, những vũ điệu tao nhã đến từ Tiên giới nơi Thiên Thượng, giờ đây đang tỏa sáng rực rỡ trên sân khấu của Shen Yun. Thật là một điều tuyệt diệu không thể diễn tả bằng lời!

Vũ đạo, âm nhạc, trang phục và phông nền .v.v. trong các tác phẩm của Shen Yun đều toát lên một bầu không khí Thần Tiên huyền ảo, như huyễn như thật, khiến khán giả say mê. Sau tiếng cồng mở màn, dưới bầu trời đêm xanh thẳm, vị Thiên tử thân mang hoàng bào, tay nâng chén rượu thưởng trăng. Tiếng kèn sâu lắng làm nổi bật sự lộng lẫy và thần bí nơi cung đình. Âm thanh du dương của đàn tỳ bà và tiếng sáo hòa quyện cùng với tiếng đàn dây. Tất cả tạo nên một bầu không khí nhẹ nhàng và huyền bí. Các Tiên nữ với xiêm y màu sắc thanh khiết, bồng bềnh lướt nhẹ, không nhuốm bụi trần.

Phông nền động mang phong cách riêng của Shen Yun chính là sự mở rộng của sân khấu, từ thành Trường An đến cung Quảng Hàn. Sự biến hóa của khung cảnh dẫn dắt khán giả du hành xuyên việt thời gian và không gian, khiến khán giả không những được mở mang tầm mắt, mà cả tư duy và tâm cảnh cũng đều được mở rộng. Thưởng thức trực tuyến đã chấn động như vậy, nếu có thể xem trực tiếp tại sân khấu thì còn cảm thán đến cỡ nào?

Một khán giả đã để lại bình luận trên trang “Shen Yun Zuo Pin” rằng: “Tôi rất thích tiết mục vũ kịch này. Nó khiến tôi có thể hiểu được nguồn gốc của điệu múa ‘Nghê thường vũ y.’ Văn hóa Thần truyền đã đặt nền móng cho văn hóa truyền thống và tâm địa thiện lương của con người. Shen Yun đã thực sự tiết lộ cho con người về thời kỳ lịch sử huy hoàng của nền văn hóa thịnh thế triều đại nhà Đường.”

“Kim nhân bất kiến cổ thì nguyệt,
Kim nguyệt tằng kinh chiếu cổ nhân”

(Bả tửu vấn nguyệt – Lý Bạch).

Tạm dịch:

Người nay không thấy trăng xưa
Trăng nay rọi chiếu người xưa đã từng.

Trăng là một yếu tố quan trọng trong văn hóa truyền thống Trung Hoa. Nó cũng là hình ảnh chủ yếu thường xuyên xuất hiện trong văn học cổ đại, trăng dịu dàng, sáng trong, sinh động, khiến người ta lưu luyến khó quên. Tết Trung thu vào ngày 15 tháng 8 Hoàng lịch mỗi năm, tập tục ăn bánh thưởng nguyệt là một trong những lễ hội tiêu biểu trong văn hóa của người Hán. Hàng nghìn năm nay, những lời ca ngợi trăng đã phản ánh suy nghĩ của người xưa đối với sinh mệnh và khao khát hướng đến những không gian khác cao xa hơn.

Ngày nay, vũ đạo và âm nhạc sáng tạo phi phàm của Đoàn Nghệ thuật Biểu diễn Shen Yun đã khôi phục lại diện mạo phong cách thời thịnh thế, diễn dịch truyền kỳ về các vị Hoàng đế xưa, truyền cảm hứng cho con người hướng đến những tìm tòi mới và thế giới mới.

Mời quý vị thưởng thức trọn tiết mục vũ đạo “Đường Huyền Tông du ngoạn cung trăng”:

https://etv.sh/yAmkB

Chào mừng quý vị tìm hiểu thêm: