Nga giúp Trung Quốc mạnh lên bằng cách bán phá giá euro để mua vào nhân dân tệ
Hôm 09/02, Moscow đã công bố kế hoạch loại đồng tiền chung Châu Âu ra khỏi quỹ đầu tư quốc gia Nga. Bắt đầu từ năm nay, đồng nhân dân tệ Trung Quốc và vàng có vẻ như sẽ thay thế đồng euro. Theo hãng truyền thông nhà nước TASS của Nga, đồng nhân dân tệ hiện có thể chiếm tới 60% quỹ tiền tệ của nước này còn vàng thì lên tới 40%.
Quỹ Đầu tư Quốc gia (NWF) của Moscow nắm giữ khối tài sản trị giá 148 tỷ USD, ban đầu được dùng để thanh toán các nghĩa vụ lương hưu. Tuy nhiên, quỹ này hiện đang được sử dụng để bù đắp cho khoản thâm hụt của Nga, và đã giảm 38 tỷ USD chỉ trong vòng một tháng, từ tháng Mười Hai năm ngoái đến tháng Một năm nay.
Châu Âu đã cấm dầu của Nga, và phần lớn phần còn lại của thế giới đang tuân thủ mức giá trần 60 USD/thùng, hoặc mua với giá thị trường thậm chí còn thấp hơn. Do đó, chi phí chiến tranh ngày càng tăng cùng doanh thu từ dầu mỏ giảm đang ăn mòn tương lai của người cao niên ở Nga.
Việc NWF chuyển từ euro sang nhân dân tệ và vàng là một phần trong những nỗ lực lớn hơn của Nga, Trung Quốc, và các đối tác của họ nhằm tách khỏi các loại tiền tệ mạnh của các nền dân chủ, trong đó nhiều nhất là đồng USD, nhưng cũng có cả đồng euro, đồng yên Nhật, và đồng bảng Anh.
Các quốc gia vi phạm luật pháp quốc tế có thể bị phạt bằng cách đóng băng lượng dự trữ ngoại tệ theo các loại tiền tệ này, như đã xảy ra với Nga sau khi nước này xâm lược Ukraine gần đây.
Mặt khác, những nhà cầm quyền bất hảo xem vàng và đồng nhân dân tệ của Trung Quốc như là một biện pháp chống trừng phạt, mặc dù các lựa chọn thay thế này tương đối kém thanh khoản trên thị trường toàn cầu, gây áp lực giảm đối với giá trị của chúng.
Việc đồng nhân dân tệ không được giao dịch tự do đặt ra thêm nhiều nghi vấn về việc liệu loại tiền tệ này có phù hợp với mục đích trở thành một đồng tiền dự trữ quốc tế hay không. Sự phụ thuộc vào đồng nhân dân tệ, nếu phát triển theo thời gian, sẽ mang lại cho Bắc Kinh thậm chí nhiều ảnh hưởng kinh tế hơn nữa trên toàn cầu, đặc biệt là đối với các quốc gia nghèo nhất trên thế giới.
Mặt khác, đồng USD đã ngự trị ở vị trí tối cao kể từ Đệ nhị Thế chiến, từ cuộc chiến tranh đó mà Hoa Kỳ đã nổi lên như một cường quốc kinh tế của thế giới. Hoa Kỳ đã sử dụng sức mạnh kinh tế của mình để thúc đẩy dân chủ, kinh tế thị trường, và nhân quyền trên khắp thế giới, với ít nhiều thành công ở các quốc gia khác nhau.
Trong năm 2022, các ngân hàng trung ương trên thế giới vẫn có 59.8% dự trữ ngoại hối bằng đồng USD, 19.7% bằng đồng euro, 5.3% bằng đồng yên, 4.6% bằng đồng bảng Anh, và chỉ 2.8% bằng đồng nhân dân tệ.
Tuy nhiên, năm ngoái, lượng USD trong dự trữ quốc tế đã giảm từ 7.1 ngàn tỷ USD vào năm 2021 xuống còn 6.4 ngàn tỷ USD vào năm 2022. Tình huống này gây áp lực lên lạm phát của Hoa Kỳ, được Bắc Kinh viện dẫn như một trong nhiều vấn đề kinh tế ở Hoa Kỳ, làm rung chuyển niềm tin vào đồng USD.
Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ, Trung Cộng) hiển nhiên hy vọng nền kinh tế Hoa Kỳ và đồng USD sẽ cùng nhau đi xuống trong một chu kỳ chưa đối đầu mà đã thua.
Bắc Kinh xem việc đồng USD suy yếu như là một cơ hội, nhưng sự suy yếu của đồng tiền của chính họ thậm chí còn rõ ràng hơn, và là một điểm nhức nhối đối với việc tạo hình như một bá chủ toàn cầu đang sắp nổi lên của họ.
Dự trữ USD của Bắc Kinh đang tự chuốc lấy thất bại cho ĐCSTQ, vì trữ lượng đó góp phần vào sự ổn định toàn cầu của đồng USD, mặc dù Bắc Kinh đã giảm lượng đồng bạc xanh dự trữ từ mức 4 ngàn tỷ USD vào năm 2014 xuống còn 3 ngàn tỷ USD ngày nay.
Trữ lượng 3 ngàn tỷ USD ấy vẫn kéo theo những khó khăn trở ngại, vì trạng thái thù nghịch ngày càng tăng giữa hai quốc gia và khả năng của chính phủ Hoa Kỳ trong việc phong tỏa tài sản bằng USD của các đối thủ. Tuy nhiên, thật khó để Trung Quốc và Nga cự tuyệt sức hút của các nền kinh tế Hoa Kỳ và Châu Âu khi các nền kinh tế này lần lượt chiếm khoảng 32% và 25% của cải toàn cầu. Trung Quốc chỉ chiếm 18%.
Ví dụ, nếu quân đội Trung Quốc xâm lược Đài Loan, thì chính phủ Hoa Kỳ có thể sẽ đóng băng dự trữ USD của Bắc Kinh như một trong nhiều biện pháp trừng phạt kinh tế đối với nước này. Việc đóng băng này sẽ tương đương với sự đóng băng áp đặt cho Nga.
Nếu Moscow và Bắc Kinh có thể thành công trong việc phi dollar hóa nền kinh tế toàn cầu — có lẽ với sự trợ giúp của Saudi Arabia, nơi định giá dầu chỉ bằng USD — thì điều này sẽ giúp họ bảo vệ bản thân khỏi các lệnh trừng phạt. Họ cũng sẽ tìm cách tăng nhu cầu toàn cầu đối với đồng nhân dân tệ và đồng rúp, cho phép hai quốc gia này in một lượng tiền đáng kể mà không làm lạm phát đồng nhân dân tệ và đồng rúp. Trong khi đó, phi dollar hóa sẽ làm giảm nhu cầu quốc tế đối với USD, đưa nhiều dollar ra thị trường và làm tăng lạm phát của Hoa Kỳ hơn nữa.
Một logic tương tự cũng áp dụng cho việc Moscow thoái vốn khỏi đồng euro và chuyển sang dự trữ bằng đồng nhân dân tệ và vàng. Tuy nhiên, việc Moscow ngày càng phụ thuộc vào đồng nhân dân tệ cuối cùng sẽ khiến nền kinh tế Nga gặp nguy hiểm không kém, vì Bắc Kinh cuối cùng sẽ cố gắng sử dụng sự phụ thuộc đó làm đòn bẩy cho các mục đích của riêng mình.
Việc Moscow đang nhanh chóng hướng tới đồng nhân dân tệ như một nguồn dự trữ ngoại hối, mà không có hành động tương tự từ phía Bắc Kinh đối với đồng rúp, là bằng chứng rõ rệt hơn cho thấy Bắc Kinh hiện là đối tác thống trị trong mối bang giao này.
Nhà cầm quyền Trung Quốc đi theo chủ nghĩa bành trướng lãnh thổ, và nếu các liên minh mạnh mẽ của Hoa Kỳ ngăn chặn được sự bành trướng của chính quyền này ở Châu Á, thì cuối cùng họ có thể chuyển sang vùng Viễn Đông của Nga. Xét từ quan điểm thực tế, cuộc xâm lược Ukraine bị đình trệ của Moscow có vẻ đặc biệt điên rồ, vì Nga không chỉ nhanh chóng dùng cạn trang thiết bị quân sự, nhân lực, và dự trữ của mình để đạt được một số ít lãnh thổ, mà còn biến phương Tây thành đối thủ, phụ thuộc vào phương Đông, và bỏ ngỏ khiến sườn phía đông dễ bị tổn thương.
Để khuyến khích sự phụ thuộc đó, Thời báo Hoàn Cầu, một hãng thông tấn nhà nước Trung Quốc, dẫn lời một số nhà phân tích hoan nghênh việc Nga chuyển từ sử dụng đồng euro sang sử dụng đồng nhân dân tệ.
Một nhà phân tích cho rằng cạnh tranh địa chính trị đã thúc đẩy xu hướng phi dollar hóa toàn cầu.
Ông nói: “Vai trò của đồng USD trên thị trường tài chính quốc tế không còn mạnh như trước và chính phủ Mỹ ngày càng gia tăng kiểm soát đồng USD khiến nhiều quốc gia tìm kiếm các loại tiền tệ thay thế.”
Nếu Hoa Kỳ không làm nhiều hơn để ngăn chặn sự trỗi dậy của Trung Cộng, thì có thể nhà phân tích này đã đúng.
Các biện pháp trừng phạt đối với các chính quyền ở Nga, Iran, Miến Điện (Myanmar), Bắc Hàn, Cuba, và Venezuela, mà không có các biện pháp trừng phạt tương đương hoặc mạnh mẽ hơn đối với Trung Quốc, chỉ đơn giản là đặt Trung Quốc vào giữa các nền dân chủ và các chính quyền bất hảo, và làm tăng sự phụ thuộc thương mại của thế giới vào Bắc Kinh như một trung gian và nguồn ngoại hối. Điều đó khiến tất cả chúng ta bị phó mặc trong tay Bắc Kinh, và trao thêm quyền lực cho Trung Cộng.
Vân Du biên dịch
Quý vị tham khảo bản gốc từ The Epoch Times