Mới nhất
Tiêu điểm
Bình luận
Share
Email
‘Hành động cân bằng’ của Thổ Nhĩ Kỳ mang lại hiệu quả trong khi Âu Châu chuẩn bị cho mùa đông giá lạnh
ANKARA, Thổ Nhĩ Kỳ — Thổ Nhĩ Kỳ không tránh khỏi việc chi phí năng lượng tăng vọt, do gián đoạn nguồn cung do đại dịch gây ra và ảnh hưởng của cuộc xung đột Nga-Ukraine. Gần đây, chính phủ đã tăng giá năng lượng trong nước lần thứ tư trong năm. Hành động này dự kiến sẽ làm trầm trọng thêm tỷ lệ lạm phát vốn đã tăng cao của nước này.
Nhưng tình hình không nghiêm trọng như hiện nay ở Âu Châu, nơi phải đối mặt với hệ quả của tình trạng thiếu năng lượng trầm trọng sau khi gần đây Nga đã đóng cửa đường ống Nord Stream.
Ông Mehmet Ogutcu, người đứng đầu Câu lạc bộ Năng lượng Luân Đôn, một tổ chức tư vấn chuyên về các vấn đề năng lượng có trụ sở tại Vương quốc Anh, nói với The Epoch Times: “Thổ Nhĩ Kỳ chắc chắn đang phải chèo chống với giá năng lượng tăng vọt. Nhưng Âu Châu đang phải đối mặt với tình trạng thiếu nguồn cung nghiêm trọng và chuẩn bị đối mặt với một mùa đông rất khó khăn.”
Kinh tế chính trị
Hôm 01/09, chính phủ Thổ Nhĩ Kỳ đã tăng giá khí đốt tự nhiên và điện lên 20% đối với các hộ gia đình và 50% đối với mục đích sử dụng trong công nghiệp. Thông báo này theo sau các đợt tăng giá tương tự vào tháng Một, tháng Tư, và tháng Sáu.
Ông Ogutcu, một cựu cố vấn của Thủ tướng Thổ Nhĩ Kỳ, cho rằng hành động này khiến giá khí đốt tự nhiên quốc tế tăng đều đặn, đã tăng gấp 10 lần trong năm qua và dự kiến sẽ còn tăng cao hơn nữa trong bối cảnh nguồn cung tiếp tục bị gián đoạn.
Ông nói: “Thổ Nhĩ Kỳ nhập cảng 98% khí đốt của mình. Điều này có nghĩa là bất kỳ biến động nào về giá toàn cầu cũng được cảm nhận ngay lập tức ở Thổ Nhĩ Kỳ”.
Như trường hợp của hầu hết các quốc gia khác, đợt tăng giá mới nhất được cho là sẽ có tác động lạm phát tức thì.
Ông Ogutcu nói: “Các lĩnh vực chính của nền kinh tế — vận tải, sản xuất, dịch vụ và sản xuất điện — đều sẽ bị ảnh hưởng. Điều này sẽ thúc đẩy giá cả tăng trên diện rộng.”
Thổ Nhĩ Kỳ đã phải chật vật với việc giá cả tăng vọt trên hầu hết các mặt hàng căn bản. Hồi tháng Tám, tỷ lệ lạm phát chính thức đã vượt qua 80% — mức cao nhất trong hơn hai thập niên. Nhiều nhà phân tích độc lập đưa ra tỷ lệ lạm phát thực tế cao hơn nhiều.
Áp lực lạm phát được thúc đẩy bởi một cuộc khủng hoảng tiền tệ đang diễn ra, khiến đồng lira của Thổ Nhĩ Kỳ giảm giá trị so với USD gần 60% kể từ đầu năm 2021.
Trong khi đó, các nỗ lực không ngừng của ngân hàng trung ương Thổ Nhĩ Kỳ nhằm củng cố đồng lira đã làm xói mòn dần nguồn dự trữ ngoại tệ của nước này.
Tuy nhiên, ngay cả với những đợt tăng giá mới nhất, người tiêu dùng Thổ Nhĩ Kỳ vẫn đang phải trả ít hơn nhiều so với mức giá quốc tế cho năng lượng. Năm ngoái, chính phủ đã chi 100 tỷ USD cho trợ cấp năng lượng, chi trả khoảng 80% tổng hóa đơn khí đốt của đất nước.
Bộ Năng lượng Thổ Nhĩ Kỳ mới đây cảnh báo rằng con số này có thể tăng gấp đôi vào năm 2022.
Ông Ogutcu nói: “Điều này thể hiện một sự suy giảm lớn đối với nền kinh tế. Nhưng việc loại bỏ trợ cấp sẽ kéo theo giá khí đốt hộ gia đình tăng gấp bảy lần.”
Với các cuộc thăm dò tổng thống được lên kế hoạch cho năm tới, ông cho biết thêm rằng một quyết định như vậy sẽ dẫn đến “hành động tự sát chính trị” đối với Tổng thống đương nhiệm Recep Tayyip Erdogan và Đảng Công lý và Phát triển cầm quyền của ông.
Ông Ogutcu nói: “Vì lý do chính trị, chính phủ không thể chuyển giá toàn cầu cho người tiêu dùng trong nước. Đồng thời, họ thiếu nguồn lực để tài trợ cho những khoản trợ cấp đồ sộ này.”
‘Gieo nhân nào gặt quả nấy’
Nhưng trong khi Thổ Nhĩ Kỳ gặp khó khăn trong việc thanh toán các hóa đơn khí đốt, Âu Châu đang phải đối mặt với tình trạng thiếu hụt năng lượng chưa từng có và các biện pháp thắt lưng buộc bụng do nhà nước áp đặt.
Hôm 02/09, nhóm các quốc gia G-7, bao gồm Hoa Kỳ, Vương quốc Anh, Canada, Đức, Pháp, Ý, và Nhật Bản, đã đồng ý đặt ra các giới hạn về số tiền họ sẽ trả cho dầu thô của Nga.
Moscow đã trả đũa bằng cách đóng cửa đường ống Nord Stream, nơi cung cấp nguồn cung khí đốt quan trọng cho Bắc Âu, khiến một số nước Liên minh Châu Âu phải áp dụng các kế hoạch dự phòng và các biện pháp thắt lưng buộc bụng.
Ông Ogutcu nói, với hệ quả của việc đóng cửa đường ống, Âu Châu “sẽ phải trải qua một mùa đông rất khó khăn trong năm nay và một năm khó khăn khác vào năm 2023.” Nhưng Thổ Nhĩ Kỳ, ông nói thêm, sẽ tương đối không bị ảnh hưởng, nhờ có nhiều nguồn năng lượng đa dạng hơn.
Cùng với việc nhập cảng khí đốt tự nhiên từ Nga, Iran, và Azerbaijan qua các đường ống, Thổ Nhĩ Kỳ mua khí đốt tự nhiên hóa lỏng từ những người bán ở Na Uy, Qatar, Nigeria, Algeria, và Hoa Kỳ.
Hơn nữa, không giống như các thủ đô Âu Châu — vốn đã có quan điểm cứng rắn đối với Nga trong cuộc xung đột Ukraine — Ankara đã cố gắng duy trì mối quan hệ tốt đẹp với Moscow.
Trong khi Thổ Nhĩ Kỳ, một thành viên NATO, đã lên án “chiến dịch quân sự đặc biệt” của Nga khi chiến dịch bắt đầu vào tháng Hai, họ cũng đã kiềm chế không ủng hộ các lệnh trừng phạt do phương Tây dẫn đầu đối với nước láng giềng phương Bắc.
Ông Ogutcu nói: “Chính sách của Thổ Nhĩ Kỳ đối với Nga và Ukraine là một hành động cân bằng thông minh”.
Hồi tháng Bảy, Ankara đã giúp môi giới một thỏa thuận mang tính bước ngoặt giữa Nga và Ukraine, cho phép nước này tiếp tục các chuyến hàng ngũ cốc qua Biển Đen.
Hôm 05/08, ông Erdogan đã gặp Tổng thống Nga Vladimir Putin tại thành phố Sochi của Nga, nơi hai nhà lãnh đạo đồng ý đẩy mạnh hợp tác song phương trong lĩnh vực thương mại và năng lượng.
Ông Erdogan cũng tuyên bố rằng đất nước của ông sẵn sàng trả tiền cho khí đốt của Nga, chiếm gần một nửa tổng lượng khí đốt nhập cảng của Thổ Nhĩ Kỳ, bằng đồng rúp.
Trong khi cuộc gặp làm dấy lên lo ngại của phương Tây về việc Thổ Nhĩ Kỳ “thắt chặt thêm quan hệ” với Moscow, cách tiếp cận nước đôi của Ankara đối với cuộc xung đột giờ đây dường như đang mang lại hiệu quả — một thực tế mà dường như ông Erdogan muốn tận dụng.
Hôm 06/09, Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ nói rằng trong khi Âu Châu đang chuẩn bị cho những khó khăn trong mùa đông này, Thổ Nhĩ Kỳ sẽ có đủ năng lượng để đáp ứng nhu cầu trong nước.
Nhật Thăng biên dịch
Quý vị tham khảo bản gốc từ The Epoch Times
