Hoa Kỳ đình chỉ viện trợ cho nước Cộng hòa Dân chủ Georgia vì luật chống ảnh hưởng ngoại quốc
Luật yêu cầu các tổ chức nhận được hơn 20% nguồn tài trợ từ ngoại quốc phải ghi danh là ‘tổ chức theo đuổi lợi ích ngoại quốc.’
Hoa Kỳ đang tạm dừng viện trợ hơn 95 triệu USD cho Georgia, một quốc gia nhỏ ở khu vực phía nam dãy Caucasus, do nước này gần đây đã thông qua luật nhằm chống lại ảnh hưởng của ngoại quốc.
Ngoại trưởng Hoa Kỳ Antony Blinken cho biết trong một tuyên bố hôm 31/07: “Sau những hành động phản dân chủ của chính phủ Georgia, tôi đã công bố xem xét lại toàn diện quan hệ hợp tác song phương giữa Hoa Kỳ và Georgia.”
Ông nói thêm: “Kết quả của việc xem xét đó là Hoa Kỳ đang tạm dừng hơn 95 triệu USD tiền viện trợ mang lại lợi ích trực tiếp cho Chính phủ Georgia.”
Hành động trừng phạt của Hoa Thịnh Đốn diễn ra hai tháng sau khi Nghị viện Georgia thông qua luật chống ảnh hưởng ngoại quốc, chính thức có hiệu lực từ ngày 01/08.
Luật yêu cầu các tổ chức nhận được hơn 20% nguồn tài trợ từ ngoại quốc phải ghi danh là “tổ chức theo đuổi lợi ích ngoại quốc.”
Luật này do đảng cầm quyền Giấc mơ Georgia đề xướng. Đảng cho rằng luật như vậy là cần thiết để bảo vệ Georgia khỏi những ảnh hưởng xấu từ bên ngoài dưới danh nghĩa “xã hội dân sự.”
Những người ủng hộ luật này cũng cho rằng cần phải bảo vệ chủ quyền quốc gia của Georgia và chống lại “các giá trị giả tự do” do các tổ chức ngoại quốc—đặc biệt là các tổ chức của phương Tây—áp đặt.
Trong những tuần trước khi luật được thông qua, các cuộc biểu tình lớn đã nổ ra ở Tbilisi, thủ đô của Georgia, nơi những người biểu tình phản đối luật thường đụng độ với cảnh sát.
Trong khi đó, một số tổ chức và quốc gia phương Tây—bao gồm EU, Hoa Kỳ, Anh quốc, và Pháp—đã thúc giục giới lãnh đạo Georgia bãi bỏ luật này.
Hồi tháng Năm, ông Josep Borrell, người đứng đầu chính sách đối ngoại của EU, đã cảnh báo rằng việc phê chuẩn luật sẽ “tác động tiêu cực” đến nỗ lực gia nhập EU của Georgia.
Những người chỉ trích luật này đã gọi nó một cách chế nhạo là “luật Nga”, so sánh luật này với luật được cho là được Moscow sử dụng để trấn áp những người bất đồng chính kiến.
Về phần mình, Moscow phủ nhận mọi mối liên hệ với luật “đặc vụ ngoại quốc” của Georgia hoặc việc Nghị viện nước này phê chuẩn luật này gần đây.
Trong những nhận xét trước đây, người sáng lập Đảng Giấc mơ Georgia Bidzina Ivanishvili đã tuyên bố rằng một “đảng chiến tranh toàn cầu” do Hoa Kỳ lãnh đạo đang tìm cách lôi kéo Georgia vào một cuộc xung đột với Nga.
Năm 2008, Nga đã giành chiến thắng trong một cuộc xung đột chóng vánh với Georgia—do Georgia khởi xướng—về các khu vực nhỏ nhưng quan trọng về mặt chiến lược là Abkhazia và Nam Ossetia.
Trong khi đó, Hoa Thịnh Đốn đã cảnh báo đảng cầm quyền Georgia rằng “lời lẽ khoa trương chống phương Tây” của họ có nguy cơ đẩy Georgia “vào một quỹ đạo bấp bênh.”
‘Đe dọa và tống tiền’
Sau khi luật được phê chuẩn, Hoa Thịnh Đốn đã áp đặt các hạn chế thị thực đối với một số quan chức đảng cầm quyền, cho rằng họ “đồng lõa trong việc phá hoại nền dân chủ.”
Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ đã công bố đợt hạn chế đầu tiên đối với các quan chức đảng cầm quyền, các nhà lập pháp, cảnh sát, và một số cá nhân Georgia vào tháng Sáu.
Không lâu sau đó, Ngũ Giác Đài quyết định “hoãn vô thời hạn” các cuộc tập trận quân sự chung Hoa Kỳ-Georgia dự kiến diễn ra vào tháng Sáu.
Đảng Giấc mơ Georgia đã phản ứng bằng cách cáo buộc Hoa Thịnh Đốn tiến hành “đe dọa và tống tiền”, mô tả hàng loạt hạn chế của Hoa Kỳ là một “nỗ lực thô bạo nhằm hạn chế nền độc lập và chủ quyền của Georgia.”
Trong khi đó, Brussels đã đáp lại việc phê chuẩn luật bằng cách đình chỉ xem xét nỗ lực gia nhập EU của Georgia.
Ông Pawel Herczynski, đặc phái viên của EU tại Georgia, nói với giới báo chí địa phương: “Việc thông qua luật [chống ảnh hưởng ngoại quốc] này… đã đóng băng quá trình hội nhập của Georgia vào Liên minh Âu Châu.”
Ông tuyên bố thêm rằng Brussels đã đóng băng 30 triệu euro viện trợ quân sự (khoảng 32.4 triệu USD) trước đây dành cho quân đội Georgia.
Trong tuyên bố ngày 31/07 của mình, Ngoại trưởng Blinken đã lên án “những hành động phản dân chủ và những tuyên bố sai trái” của Đảng Giấc mơ Georgia, mà theo ông, “không phù hợp với các tiêu chuẩn thành viên ở EU và NATO.”
Tuy nhiên, ông nói thêm rằng Hoa Kỳ sẽ tiếp tục tài trợ cho các chương trình viện trợ nhằm “củng cố nền dân chủ, pháp quyền, truyền thông độc lập, và phát triển kinh tế” ở Georgia.
