Du hành về thời Trung cổ ở Tuscany, miền trung nước Ý
Những quảng trường thời trung cổ được bảo tồn một cách kỹ lưỡng ở thành phố Siena và cuộc đua ngựa lịch sử khiến du khách như đang du hành ngược thời gian.
Cứ 1 năm có 2 lần quảng trường Piazza del Campo trở nên náo nhiệt. Ngày thường, nơi đây đẹp như tranh vẽ và khá thanh bình, với những chiếc bàn bày trí cho bữa ăn ngoài trời và những người dùng bữa tối xong, sẽ nhâm nhi vài giọt espresso cuối cùng hoặc nhấm nháp một ít rượu limoncello. Quảng trường có lối kiến trúc hình bán nguyệt, có dạng như vỏ sò, hơi nghiêng theo thế đất, trải dài tới tận chân bệ đỡ thời trung cổ và tòa tháp Torre del Mangia – đồng hồ ở tòa tháp được hoàn thiện vào năm 1348, là một trong những tòa tháp không có nhà thờ cao nhất ở Ý. Bước ra từ những mê cung dẫn đến quảng trường – có 11 con đường rợp bóng cây, riêng rẻ dẫn lối đến đây – khiến chúng ta có cảm giác như đang du ngoạn trở lại thời trung cổ.
Nhưng trong suốt giải đua ngựa Palio di Siena, diễn ra hai lần một năm vào tháng 7 và tháng 8, không khí thật sôi động. Trong cuộc đua này, có mười nài ngựa không dùng yên, mỗi người trong trang phục theo màu riêng của “phường” mình, hoặc theo quận của thành phố, nỗ lực đua cùng với những chú ngựa tốt nhất trong vùng để giành chiến thắng sau những vòng chạy quanh quảng trường. Thật là một cảnh tượng cuồng nhiệt – có lẽ bộ phim “Quantum of Solace” (tạm dịch: Định mức khuây khỏa) trong loạt phim James Bond mô tả cảnh này ấn tượng nhất.
Mở màn của bộ phim là phân cảnh đan xen giữa cảnh đua ngựa sôi động với màn rượt đuổi thót tim khi chàng Bond làm mọi cách để thoát khỏi những kẻ xấu xa. Sau một vài phút hồi tưởng về bộ phim trong khi đang dừng chân trên quảng trường – một khoảnh khắc hơi mơ mộng khi tôi ngồi xuống dùng bữa tối ở gần đó. Trong giây lát trò chuyện cùng người chủ nhà hàng, tôi cứ nghĩ rằng mình đã tình cờ bắt gặp một trong những tay đua ngựa dũng cảm. Anh kể về trải nghiệm trực tiếp của bản thân trong cuộc đua. Sau đó tôi phát hiện hóa ra không phải thế; sau khi nhanh chóng dùng xong món mì Ý, tôi đã nhận thấy điều ấy không thể nhầm lẫn khi xem những bức ảnh mà anh khoe ra.
Xét về nhiều phương diện, Siena là thị trấn hoàn hảo của vùng Tuscan. Không quá đông đúc du khách như ở Florence, đây là điểm đến phổ biến cho du khách thích du lịch trong ngày từ các thành phố lớn hơn ở lân cận. Nhưng ngay khi chuyến xe buýt chở đoàn du khách rời đi, nơi này như chỉ dành riêng cho bạn – tất nhiên còn có cả 55,000 cư dân sinh sống tại thành phố nhỏ bé này.
Piazza del Campo là một trong những quảng trường thời trung cổ được bảo tồn nguyên vẹn nhất của Âu Châu. Quảng trường có mặt bằng hình rẻ quạt, được lát bằng gạch đỏ vào năm 1349. Tám lằn đá vôi chia quảng trường Piazza del Campo thành 9 miếng tam giác, tượng trưng cho nhóm chính trị Noveschi (còn gọi là Nine, hoặc IX). Nine đã cai quản Siena trong thời kỳ đỉnh cao trong thế kỷ 13 và 14. Nước Cộng hòa Siena phát triển thịnh vượng dưới thời Noveschi – một chính quyền mang đến sự ổn định chính trị và kinh tế, còn hoàn thành những công trình công cộng lớn, gồm nhiều bức tường thành trong thành phố và nhà thờ chính tòa Siena – cho tới khi Cái chết đen bùng phát. Việc này góp phần cho cuộc nổi dậy và lật đổ chính quyền vào năm 1355. Hai trăm năm sau đó, vào năm 1555, nước Cộng hòa Siena chính thức không còn tồn tại khi thua cuộc ở Florence, và được thay bằng chính quyền hội đồng Florence.
Nhưng chính quyền Nine đã để lại một di sản khá vững chãi vẫn còn hiện diện khắp nơi ngay cả trên con đường tản bộ bình thường. Chúng tôi du lịch cùng với gia đình và lưu trú tại một nơi đã từng là tu viện ngay trong tường thành. Đi dạo trong sân, chúng tôi lướt qua món thịt và phô mai của người Ý – xúc xích mortadella và phô mai pecorino, phô mai trâu, cộng với những quả ô liu và bánh mì mới ra lò giòn rụm, tất cả đều được tìm thấy từ gian hàng ở tiệm tạp hóa nhỏ bên cạnh.
Chúng tôi dạo chơi cả ngày, loanh quanh quảng trường Piazza del Campo nhiều lần, tạt ngang vào nhiều cửa hàng dọc đường. Chủ tiệm bán thực phẩm chế biến sẵn mỉm cười và hướng dẫn chúng tôi phân biệt các loại xúc xích Ý. Ở một cửa hàng khác, nhân viên vui vẻ chào mời các mẫu dầu oliu, nấm cục truffle*, kẹo ngọt, dưa lê, và một loại đồ uống có vị trái cây bắt mắt.
Cháu gái và cháu trai của tôi ngạc nhiên trước những loại trang sức kỳ lạ ở cửa hàng đồng giá một đô la. Chúng tôi đã tìm kiếm những quyển sách – hóa ra toàn là sách tiếng Ý – tại một nhà sách lớn có ban công mở ngoài trời trên tầng hai. Chúng tôi nán lại gọi đồ uống, rồi dùng bữa tối tại một nhà hàng có khoảng hiên nhìn ra những ngọn đồi chập chùng, được bao phủ bởi những vườn nho.
Rồi chúng tôi đã dành trọn nửa ngày tham quan nhà thờ chính tòa Siena. Được thiết kế giữa năm 1215 và hoàn thành vào năm 1348, nhà thờ lớn này được tổ chức UNESCO công nhận là di sản thế giới. Kiến trúc được trang trí bằng những sọc độc đáo xen kẽ nhau, hoa văn đen trắng là biểu tượng truyền thống của thành phố, xuất hiện trên các mặt tiền và tháp chuông. Bên trong, các cột sọc dẫn đến một mái vòm mạ vàng tượng trưng cho mặt trời, với nền nhà hình ca rô. Các bức tượng và tượng chân dung của những vị thánh, nhà tiên tri và hoàng đế ở trên bệ cao hướng nhìn ra ngoài. Những người thợ thủ công ưu tú nhất của thời đại đó đã làm việc tại đây, trong đó có nghệ sĩ Bernini và nhà điêu khắc Donatello.
Ngoài ra, chúng tôi còn tìm hiểu thêm về cuộc đua ngựa Palio di Siena. Cuộc đua đầu tiên được tổ chức vào năm 1633, xung quanh sự kiện là những tập tục đã tồn tại hàng trăm năm. Việc chuẩn bị tốn nhiều thời gian và công sức: ví dụ như chuẩn bị phần bốc thăm để chọn ngựa (được ban phép thánh như trong những nghi lễ tôn giáo chính thức), đám rước được tổ chức trước, những buổi diễu hành, tiệc ăn tối ngoài trời – đây là vẫn chưa nhắc đến những màn phỏng đoán không dứt về người thắng kẻ thua của người dân địa phương. Nhưng bản thân cuộc đua chỉ diễn ra trong một phút 90 giây, đầy những âm thanh hỗn loạn, quyết liệt không dừng, và những tay đua thường bị rơi xuống đất. Đôi khi những khán giả thậm chí còn xung đột với nhau. Đó cũng là những gì mà chủ nhà hàng Marcello đã làm.
Sau khi dùng xong bữa tối ở một chiếc bàn vỉa hè, anh ấy đã dẫn chúng tôi vào trong nhà hàng và giới thiệu hai tấm ảnh trên tường. Trong cả hai tấm đó, anh ấy đều đang ở phía trước, hai tay dang rộng, có lẽ như đang hối hả (thật khó để diễn tả với một tấm hình bất động), rõ ràng anh ấy đang tháo chạy như một gã điên. Những chú ngựa đua, chỉ cách anh ta một hoặc hai cú phi nữa, trông giống như các chú ngựa kia trong phút chốc có thể giẫm lên gót anh (hoặc tệ hơn). Trên gương mặt anh là sự ngây ngất thuần khiết – hay có lẽ là vô cùng khiếp vía. Tôi không muốn chia sẻ với bạn điều này, nhưng thật sự là một câu chuyện thú vị. Quả là một Siena rất đặc trưng. Rồi chúng tôi quay trở lại quảng trường Piazza del Campo để chiêm ngưỡng lần cuối tòa tháp Torre del Mangia đã sáng đèn khắp nơi, chỉ còn lại vài thực khách ngoài trời xung quanh quảng trường, đang nhâm nhi cho hết ly đồ uống có tên là limoncello*.
Kinh nghiệm dành cho bạn
Đi máy bay: sân bay quốc tế gần nhất là ở Florence (FLR), nơi các hãng hàng không quốc gia bay đến từ nhiều thủ đô của Âu Châu như Madrid, Lisbon và London. Nếu bạn đang muốn bay thẳng từ Bắc Mỹ, Rome (FCO) là lựa chọn tốt nhất — từ đó, xe lửa và xe buýt chạy đến Siena.
Di chuyển xung quanh: Siena có một mạng lưới xe buýt rất thuận tiện sẽ đưa bạn từ ga xe lửa đến bất kỳ điểm nào trong thành phố. (Cảnh báo: việc bạn tìm đúng nơi để lên đúng chuyến xe buýt có thể là một thử thách.) Tuy nhiên, nếu bạn đang ở bên trong tường thành cổ xưa, đi bộ là phương tiện di chuyển tốt nhất, bạn hãy sử dụng những làn đường dành cho người đi bộ rộng rãi và chầm chậm băng qua những ngọn đồi thoai thoải.
Lưu trú: Tọa lạc trên một con đường nhỏ yên tĩnh trong phố cổ, khách sạn Chiostro del Carmine có sức quyến rũ khó cưỡng. Dù các phòng có thể hơi nhỏ và ngột ngạt, nhưng một số phòng có tầm nhìn ra sườn đồi xung quanh. Khoảng sân trong trông xinh xắn. Và khi ngủ trong một tu viện thời trung cổ chắc chắn sẽ mang lại niềm vui cho bạn.
Lưu ý: Bạn hãy đặt chỗ trước nếu tham quan trong khoảng thời gian cuộc đua ngựa Palio di Siena diễn ra hàng năm vào cùng các ngày: ngày 2 tháng 7 và ngày 16 tháng 8. Để biết thêm chi tiết, bạn hãy ghé thăm trang VisitTuscany.com.
Chú thích của dịch giả:
*Nấm cục: là một loại nấm ăn được. Nhưng không giống như những loại nấm khác, nấm cục không mọc trên mặt đất mà mọc sâu trong lòng đất, thường ký sinh trong lớp rễ cây sồi. Loài nấm này được đánh giá cao trong ẩm thực Pháp, ẩm thực Ý, ẩm thực Hy Lạp và ẩm thực Tây Ban Nha.
Nam Anh biên dịch
Quý vị tham khảo bản gốc từ The Epoch Times