Tháp nghiêng Pisa: Từ sai lầm nổi tiếng thời Trung Cổ trở thành niềm tự hào quốc gia
Tháp nghiêng Pisa đã từng “chao đảo” suốt hàng trăm năm kể từ ngày khởi công xây dựng. Điều này có phải là dụng ý của các kiến trúc sư thời Trung Cổ?
Bạn sẽ thấy ngạc nhiên và tự hỏi vì sao tại Quảng trường rộng lớn này lại có vô số hành vi hoàn toàn kỳ quặc đến vậy nếu bạn chưa biết có sự hiện diện của một kỳ quan đồ sộ phía sau. Có hàng trăm người đã tụ tập tại đây, và họ đều đang tạo các dáng đứng thú vị. Một người đàn ông đẩy thẳng hai tay sang một bên như thể đang phát một lực mạnh vô hình nào đó. Một phụ nữ vẻ mặt đầy kiên quyết trong chiếc áo choàng lộng lẫy đang giả vờ đạp đổ thứ gì đó. Lại có những người khác nắm lấy ngón tay như đang cầm vật gì đó lủng lẳng bên dưới. Và một số người còn lại đang chụp ảnh những động tác tạo dáng độc đáo của họ.
Đằng sau những hành động khác thường đó chính là tòa tháp nghiêng Pisa hùng vĩ đứng sừng sững hàng trăm năm nay. Kỳ quan sinh ra từ sai lầm thiết kế nhưng đã trở thành biểu tượng không thể nhầm lẫn ở bất kỳ đâu trên thế giới. Chúng ta có thể nhận ra ngay lập tức kiến trúc này đã xuất hiện ở đâu đó trong các phim điện ảnh hay truyền hình, còn có cả hình vẽ trên tường của các cửa hàng bánh pizza thời xưa mà bạn từng ghé thăm. Và trong khi chụp và đăng những tấm ảnh như giả vờ cầm tháp lên, đẩy nó nghiêng sang bên, hoặc cầm tháp treo lủng lẳng có thể là một hoạt động thú vị nơi đây thì một ngày ở tháp nghiêng Pisa luôn có nhiều điều để khám phá hơn khoảnh khắc Kodak này.
Quảng trường Mầu Nhiệm
Mặc dù hình ảnh tòa tháp nổi tiếng đã khá quen mắt rồi, nhưng nếu lần đầu tiên đặt chân đến nơi đây bạn vẫn sẽ không khỏi choáng ngợp vì thực tế còn ấn tượng hơn nhiều. Bởi vì được xây dựng trên một nền đất cát quá mềm mà tòa nhà đã ngay lập tức bắt đầu “nghiêng ngửa” trong quá trình xây dựng vào thế kỷ 12. Rảo bước dọc theo một con phố vắng lặng rải rác vài cửa hàng bán đồ lưu niệm chỉ mở cửa trong ngày, chúng tôi đã đi đến lối vào Quảng trường Mầu Nhiệm, một không gian tường cao bao quanh có nhà thờ và nhà rửa tội của thành phố.
Hướng dẫn viên đã hài hước nói với chúng tôi khi rẽ vào khúc cua: “Thật là một phép màu lớn khi chúng ta gặp lại tòa tháp vào cuối ngày và nó vẫn còn đứng vững ở đó. Được rồi, bạn đã sẵn sàng cho những khoảnh trải nghiệm khắc tuyệt vời của mình chưa?”
Du khách trong đoàn chỉ còn biết thốt lên tiếng “Wow” khi chúng tôi đi qua cánh cổng và nhìn thấy tòa tháp cao sừng sững hơn 56m ở phía xa xa của quảng trường. Khi bạn được diện kiến trực tiếp, chỉ cần vài giây đầu tiên là có thể ước lượng độ nghiêng của nó lớn ngần nào, thật không thể nhầm lẫn vào đâu được.
Cường quốc thịnh trị
Thành phố Pisa chưa bao giờ có ý định để tòa tháp này nghiêng đến mức độ lạ lùng như vậy. Thật ra đây là một kiến trúc có lỗi thiết kế ngay từ ban đầu, có thể nói là một vết nhơ đối với thanh danh của đất nước. Thế nhưng ngày nay tháp nghiêng Pisa lại trở thành một biểu tượng của trung tâm xứ Tuscan và luôn luôn hấp dẫn đông đảo du khách. Thành phố này là nơi sinh sống của khoảng 200,000 người dân trong khu vực tàu điện ngầm, được bao quanh bởi những ngọn núi nhỏ và nằm trên những khúc sông Arno quanh co và khá gần bờ biển Ligurian. Các con phố nằm cạnh Quảng trường Mầu Nhiệm (trong tiếng Ý còn có tên gọi thơ mộng hơn là “Cánh đồng Mầu nhiệm” ) vô cùng hiền hòa và yên tĩnh. Nơi đây cũng tràn ngập các nhà hàng ngoài trời phục vụ pizza và mì ống, cùng các món ẩm thực nổi tiếng xứ Tuscany là bít tết Florentine.
Tuy nhiên quay ngược dòng thời gian về những năm 1100, Pisa là một cường quốc khao khát thể hiện sức mạnh của mình.
“Bạn cần nhớ rằng, Pisa đã từng là một nước cộng hòa độc lập trên đỉnh cao quyền lực,” hướng dẫn viên cho biết. “Họ xây dựng tòa tháp này để chứng tỏ rằng Pisa không khác gì một tòa thành Rome mới.”
Pisa, một trong bốn nước cộng hòa hàng hải chính, được hưởng lợi ích từ trung tâm kinh tế cũng như hải quân và đội tàu thương nghiệp. Họ đã giành chiến thắng trong các cuộc giao tranh chống lại người Sicilia, Saracens và Genovese, đồng thời mở rộng quyền kiểm soát trên khắp Địa Trung Hải đến tận Levant và Bắc Phi.
Sức mạnh của cường quốc Pisa đã sánh ngang Venice vào cuối thế kỷ 12, và hai nước đã ký một hiệp ước hòa bình. Sau khi tích lũy được tài sản từ những chuyến đi hàng hải này, những tổ phụ lập quốc trở về quê hương và bắt đầu xây dựng các công trình kiến trúc xứng tầm cường quốc của thế giới. Tòa Tháp Pisa thực chất là gác chuông của nhà thờ, và được bắt đầu xây dựng vào năm 1064 theo lối kiến trúc Romanesque và ảnh hưởng bởi yếu tố Byzantine( thiết kế các mái vòm hình tròn lớn). Các cột Corinthian được lấy từ một nhà thờ Hồi giáo ở Palermo. Mặt tiền được làm bằng đá granite xám và đá trắng. Galileo thậm chí còn phát triển lý thuyết về con lắc của mình trong khi treo một lư hương đèn từ gian giữa của nhà thờ. Họ không tiếc chi tiền cho bất cứ vật dụng ở đây, cho những bức tường thành mới và cho nhà rửa tội Baptistery đồ sộ nằm ngay bên cạnh tòa tháp. (Tất cả đều được bảo tồn như một di sản Thế giới của UNESCO từ năm 1987.)
Nhưng thật đáng buồn thay là mọi thứ đã không diễn ra như đúng kế hoạch. Họ đã xây dựng tất cả các công trình trên cùng một loại đất sét mềm và tất cả đều bị nghiêng. Nếu nhìn kỹ, bạn có thể thấy những tòa nhà khổng lồ này đều nghiêng một góc nhỏ. Tuy nhiên, không có công trình nào nghiêng nghiêm trọng như tháp Pisa, ở một góc nhỏ hơn 4%. Các kiến trúc sư đã cố gắng thực hiện nhiều hình thức chỉnh sửa trong suốt lịch sử thăng trầm của nó. Vào những năm 1270 – trong giai đoạn xây dựng tiếp theo, các kỹ sư đã cố gắng cân đối lại tòa tháp bằng cách xây dựng lên các tầng có bức tường ở bên này cao hơn so với bên kia, và kết quả là tháp Pisa đã vĩnh viễn nghiêng theo chiều ngược lại.
Cuối cùng, vào năm 1990, khi tòa tháp bị nghiêng đi 4.5m, chính phủ Ý đã đóng cửa tháp vì lo ngại tòa tháp bị đổ. Họ di dời các khu dân cư, cơ sở kinh doanh liền kề và bắt tay vào một nỗ lực dựng thẳng tòa tháp kéo dài hàng thập kỷ. Để tháp vẫn hoạt động được trong 300 năm tiếp theo và chỉnh sửa độ nghiêng xuống một phần nhỏ, chính phủ đã chi tổng cộng 27 triệu đô la và loại bỏ 77 tấn đất. (Hiện tại, việc làm thẳng hoàn toàn tòa tháp đá cẩm thạch mang tính biểu tượng này dường như là điều không tưởng.)
Tôi đã chưa leo lên đến đỉnh của tòa tháp, đã không bước lên những bậc thang nổi tiếng, đủ rộng cho một người đàn ông và một con ngựa, đã không đứng ở vị trí mà Galileo thả hai viên đạn đại bác xuống đất để chứng minh rằng mọi vật rơi với cùng một gia tốc; nhưng tôi đã dạo qua khu vực đồng cỏ, nhìn ngắm mọi người đang vui vẻ tạo dáng l với một “kiến chứng” sừng sững hàng trăm năm qua trong lịch sử – một phép màu nằm ngay phía sau lưng họ.
Kinh nghiệm dành cho bạn
Di chuyển bằng đường hàng không: Sân bay quốc tế Galileo Galilei của thành phố Pisa chào đón các chuyến bay từ khắp Âu châu, vì vậy bạn có thể bay thẳng từ Hoa Kỳ với một chặng dừng duy nhất ở các thành phố như Paris, London hoặc thậm chí là Helsinki. Tuy nhiên, có nhiều chuyến bay trong đó là theo mùa, vì vậy nhiều khả năng là bạn sẽ hạ cánh ở Rome hoặc Venice và sau đó đi tàu cao tốc vào thị trấn.
Di chuyển xung quanh: Mặc dù thành phố có hệ thống giao thông công cộng phát triển bao gồm xe điện và xe buýt, nhưng bạn có thể dễ dàng khám phá thành phố bằng phẳng và nhỏ xinh này bằng cách đi bộ. Bạn nên thuê một chiếc xe hơi nếu muốn thăm quan vùng núi hoặc vùng biển lân cận.
Nơi lưu trú: Khách sạn Grand Hotel Duomo bốn sao mới được xây dựng lại là một địa điểm mà bạn có thể dễ dàng đi bộ đến Quảng trường Mầu Nhiệm. Từ dãy phòng và nhà hàng của khách sạn, bạn có thể nhìn ra tháp nghiêng Pisa.
Lưu ý: Lucca, thành phố xinh đẹp ngang ngửa Pisa, cách đó khoảng nửa giờ lái xe và là một địa điểm cổ kính và vô cùng đáng yêu. Nơi đây có các tòa tháp riêng cũng như khu quảng trường hình bầu dục kỳ lạ được xây dựng trên tàn tích của một giảng đường thời La Mã cổ đại.
Nhà văn Tim Johnson, định cư ở Toronto, luôn đi du lịch khắp nơi để tìm kiếm và viết nên những câu chuyện tuyệt vời. Từng đến thăm hơn 140 quốc gia trên khắp 7 châu lục, ông đã theo dấu chân sư tử ở Botswana, đào bới tìm kiếm xương khủng long ở Mongolia, và đã từng đi bộ cùng với khoảng nửa triệu con chim cánh cụt ở Đảo Nam Georgia. Ông cộng tác với một số tờ báo lớn nhất của Bắc Mỹ, bao gồm cả CNN Travel, Bloomberg và The Globe and Mail.
Bảo Minh biên dịch
Quý vị tham khảo bản gốc từ The Epoch Times
Xem thêm: