Bài học từ cổ nhân: Trọn đời giữ lời đính ước
Trong xã hội hiện đại, người mai mối hôn nhân theo truyền thống ngày xưa đã được thay thế bằng những cuộc hẹn hò trực tuyến hoặc thông qua sự kiện kết nối hẹn hò nhanh, và thậm chí có cả các hệ thống dịch vụ mai mối.
Thời Trung Hoa cổ đại, cha mẹ sẽ tìm một người bạn đời phù hợp cho con trai hoặc con gái của mình. Theo cách này, họ sẽ tìm kiếm một gia đình có địa vị và hoàn cảnh tương tự để dựng vợ gả chồng cho con. Và vai trò của ông mai bà mối chính là dàn xếp hôn sự cho các cặp đôi, điển hình như bà mối trong câu chuyện dân gian “Hoa Mộc Lan”.
Khổng Tử, một triết gia lỗi lạc trong lịch sử Trung Hoa, từng đề cập rất nhiều đến hôn nhân truyền thống. Tư tưởng Nho giáo cho rằng vai trò của người chồng và người vợ đều rất quan trọng, hai người bổ sung, tương hỗ cho nhau, tựa như triết lý âm dương. Từ thời cổ đại, hôn nhân đã được xem trọng và tôn vinh trong văn hóa Trung Hoa, các cặp đôi thường “cưới trước, yêu sau”, tin rằng sau khi đã có sự ràng buộc bởi sợi chỉ hồng của ông Tơ bà Nguyệt, họ sẽ dần tìm hiểu nhau.
Mai mối trong truyền thống cưới hỏi của người Trung Hoa xưa diễn ra với cả một quá trình trao đổi, bàn luận và cần phải xét đến đến địa vị, danh tiếng của gia đình cô dâu, gia đình chú rể, cũng như mối quan hệ xã hội của hai gia đình. Họ tin vào nguyên tắc “môn đăng hộ đối”. Tuy nhiên, mọi việc liên quan đến quá trình tìm hiểu này đều không có sự tham gia của tân lang và tân nương tương lai.
Cha mẹ thường hiểu con cái của mình nhất, biết rõ những điểm mạnh và điểm yếu của con mình, họ sẽ là người đưa ra quyết định tốt nhất cho cặp đôi khi tiến tới hôn nhân. Một câu chuyện dân gian từ thời nhà Thanh kể về việc tôn trọng và gìn giữ lời đính ước, thể hiện đức tính tốt đẹp và bản chất chân chính là điều quan trọng nhất, không phải chỉ phụ thuộc vào hình thức bên ngoài.
Chuyện kể rằng, một thanh niên lương thiện tên là Hàn Vân Môn, có nhiều triển vọng tốt đẹp đã đính ước với một thiếu nữ nhà họ Tề. Tuy nhiên, ngay sau đó, bỗng dưng cô gái họ Tề bị mù cả hai mắt. Cha mẹ cô gái nói: “Hàn Vân Môn là người thông minh và có năng lực, thật không xứng khi anh phải kết hôn với một cô gái mù”. Cha mẹ cô gái nguyện sẽ chăm sóc cho cô cả đời. Phía cha mẹ của Hàn Vân Môn cũng đồng ý hủy bỏ hôn ước.
Tuy nhiên, Hàn Vân Môn cho rằng “đính ước là điều mà người ta cần phải giữ trọn suốt cả cuộc đời”. Với phẩm chất đạo đức cao thượng và chính trực anh quyết định lấy cô gái mù làm vợ theo đúng phong tục lúc bấy giờ.
Trước khi cử hành hôn lễ, gia đình cô dâu thường chuẩn bị hồi môn khi con gái về nhà chồng. Phía gia đình nhà họ Tề đã phái một cô gái hầu gái xinh đẹp đi theo cô dâu và xem như đó là của hồi môn. Khi biết điều này, tân lang rất buồn, nói lời từ chối: “Thật khó để kiềm chế ham muốn của con người. Xin để vợ chồng con có được cuộc sống hòa thuận, con không muốn có món quà này trong nhà”.
Nhiều năm qua đi, Hàn Vân Môn và vợ có một cuộc sống hạnh phúc, hòa hợp: họ rất hiểu nhau, luôn quan tâm chăm sóc lẫn nhau. Hàn Vân Môn được tiến cử đảm nhiệm chức quan cao nhất phụ trách về giáo dục của tỉnh. Người dân trong vùng ngợi ca và lan truyền đức tính trung thực, tình yêu chung thủy của vợ chồng Hàn Vân Môn, xem đó như một mẫu hình cho các cặp vợ chồng khác noi theo.
Nhưng thật đáng buồn thay, chế độ Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) trong những năm 1950 đã đặt ra ngoài vòng pháp luật các cuộc hôn nhân được sắp đặt theo truyền thống. Thay vì các cặp đôi cần được cha mẹ chấp thuận, giờ đây họ phải có được sự cho phép của ĐCSTQ mới được kết hôn. Các luật mới đã “loại bỏ việc cưới vợ bé, sính lễ, sắp đặt hôn nhân,… tuyên truyền khuyến khích tự do hôn nhân”, và cho phép ly hôn, những quy định này đã làm băng hoại giá trị gia đình truyền thống Trung Hoa vốn đã từng có sự gắn kết thiêng liêng, một sức mạnh độc lập.
Tuy nhiên, một số cha mẹ Trung Hoa ngày nay vẫn thực hiện theo lối xưa cũ – sắp xếp hôn nhân cho con cái của mình. Chợ hôn nhân đã xuất hiện ở Thượng Hải và Bắc Kinh, vào mỗi cuối tuần các bậc cha mẹ tụ tập ở các công viên địa phương để dán các thông tin cá nhân của con cái họ trên những chiếc ô đầy màu sắc, được xếp thành hàng và hy vọng tìm được ý trung nhân lý tưởng cho con của mình. Thông tin mô tả chi tiết đến cả công việc, mức lương, nhà cửa, tất cả mọi người đều có thể xem.
Trong lịch sử Trung Hoa đã có rất nhiều cuộc hôn nhân được sắp đặt thành công dựa trên việc đề cao giá trị đạo đức.
Khổng Tử đã từng nói: “Mọi thứ đều có vẻ đẹp nhưng không phải ai cũng nhìn thấy”. Số phận không phải lúc nào cũng có kết thúc tốt đẹp nếu chúng ta cứ kiếm tìm hạnh phúc từ những yếu tố bên ngoài. Chỉ có những cặp vợ chồng đang kỷ niệm đám cưới vàng mới hiểu được bí mật của một cuộc sống hôn nhân hạnh phúc. Vì vậy, xét cho cùng, sự tham gia của cha mẹ vào văn hóa hôn nhân không phải là một việc không nên làm.
Nhân viên EMG thực hiện
Minh Vi biên dịch
Quý vị tham khảo bản gốc từ The Epoch Times