Mới nhất
Tiêu điểm
Bình luận
Share
Email
Sự lựa chọn của Hercules: Đức hạnh hay Suy đồi?
Mỗi sáng thức dậy tôi đều coi mỗi ngày là một cuộc đời, tạm gọi là một phiên bản thu nhỏ của cuộc đời. Nếu được sinh ra vào buổi ban mai, ta sẽ sống như thế nào trong ngày hôm đó; ta sẽ lựa chọn điều gì để khi màn đêm buông xuống có thể chìm vào giấc ngủ một cách an lành mà không ân hận trong tâm?
Gần đây, tôi tình cờ thưởng thức một bức tranh của Gérard de Lairesse có tựa đề “Hercules giữa Đức hạnh và Suy đồi” (Hercules Between Vice and Virtue), bức tranh đã ghi lại khoảnh khắc quan trọng trong một ngày của cuộc đời Hercules. Tôi cũng nhận ra rằng chúng ta cũng phải đối mặt với những khoảnh khắc như thế trong cuộc sống thường nhật của mình.
Huyền thoại về sự lựa chọn của Hercules
Socrates đã dùng câu chuyện “Sự lựa chọn của Hercules” để dạy các học trò của mình. Dưới đây là tóm tắt dịch từ phiên bản của tác giả Joseph Spence ở thế kỷ 18.
Hercules trẻ tuổi suy ngẫm anh sẽ lựa chọn theo đuổi con đường nào: con đường của Đức hạnh (Virtue) hay Suy đồi (Vice).
Trong khi Hercules suy nghĩ thì hai người phụ nữ to lớn tiến đến gần anh. Người phụ nữ đầu tiên ăn mặc giản dị, đàng hoàng và khiêm tốn. Cô tiến đến Hercules một cách tự nhiên như bản tính của mình: chân thành và tôn nghiêm.
Người phụ nữ thứ hai mềm mại và tròn trịa hơn. Cô đã trang điểm cho làn da trắng hơn và phục sức khéo léo để phô bày nhan sắc của mình. Cô hy vọng sẽ cuốn hút sự tập trung của mọi người.
Người phụ nữ thứ hai nhanh chóng đến gần Hercules. Cô thuyết phục Hercules đi theo con đường của cô. Cô hứa hẹn sẽ làm cho cuộc sống của anh “dễ dàng nhất, dễ chịu nhất” và rằng “anh sẽ hưởng thụ tất cả khoái lạc cuộc sống; vứt bỏ mọi lo âu và phiền muộn.”
Hercules hỏi tên cô là gì khi cô ngừng lời. Cô trả lời, “Tên tôi ư! … bạn bè gọi tôi là Hạnh phúc, nhưng kẻ thù gọi tôi Suy đồi.”
Lúc này, người phụ nữ đầu tiên, Đức hạnh (Virtue), tiến đến gần Hercules. Cô cũng mong Hercules chọn đi theo con đường của cô. Cô nói: “Tôi sẽ không lừa dối anh bằng những lời hoa mỹ như Vice đã làm; tôi sẽ đặt mọi thứ trước mặt anh theo bản chất vốn có của chúng và theo luật lệ bất biến của các vị Thần. Những điều tốt đẹp mà Thiên thượng đã ban cho người phàm trần, không có bất kỳ điều gì có thể đạt được mà không cần lao động và công sức.”
Tuy nhiên, Vice ngắt lời Virtue và nói với Hercules rằng cô có thể chỉ cho anh đường tắt để đến hạnh phúc.
Đáp lại, Virtue nghiêm nghị nói với Vice rằng: “Cô đến từ Thiên thượng; nhưng không phải cô đã bị loại khỏi thế giới các vị Thần rồi sao? Và kể từ đó, không phải là cô đã bị từ chối bởi những người đàn ông đáng kính, ngay cả trên Trái Đất hay sao? … Ngược lại, tôi có thể đối thoại với các vị Thần, với những người đáng kính. Thành quả tốt đẹp của mọi việc không phải đều có bóng dáng của tôi hay sao? Tôi luôn nhận được sự tôn trọng của các vị Thần và của người đời.”
Virtue nói rằng những người chọn con đường của cô “hài lòng về quá khứ; trân trọng hiện tại. Theo cách của tôi, họ được các vị Thần bảo hộ; bạn bè yêu thương; và tổ quốc ca tụng. Khi họ ra đi, họ không bị lãng quên trong sự xấu hổ, mà được ngợi ca qua các thế hệ.”
Không có gì bí mật khi Hercules đã chọn con đường của Virtue và truyền cảm hứng cho nhiều nghệ sĩ như de Lairesse là một ví dụ.
Tác phẩm “Hercules giữa Đức hạnh và Suy đồi” của de Lairesse
De Lairesse là một họa sĩ thế kỷ 17, thời kỳ hoàng kim của hội họa Hà Lan. Ban đầu, ông bị ảnh hưởng rất nhiều bởi họa sĩ Rembrandt, người đã vẽ chân dung của ông. Sau đó, trước khi bị mù, de Lairesse bị ảnh hưởng bởi tác phẩm của các nghệ sĩ tân cổ điển Pháp như Nicolas Poussin.
De Lairesse dùng nhiều yếu tố tân cổ điển hơn trong bức tranh “Hercules giữa Đức hạnh và Suy đồi“. Ví dụ, ông tập trung nhiều vào hình thức hơn là màu sắc, giữ cho màu sắc dịu hơn. Bức tranh ngụ ngôn này sử dụng các chủ đề và trang phục cổ điển để mô tả câu chuyện của Hercules.
De Lairesse đã mô tả năm nhân vật thay vì ba: một đàn ông và bốn phụ nữ. Người đàn ông duy nhất trong bức tranh tất nhiên là Hercules. Bên trái Hercules là Virtue. Cô nhìn Hercules, bàn tay cô chỉ hướng lên trên, phong thái rất khiêm nhường và giản dị.
Phía sau Virtue là một người phụ nữ khác, cô hướng mắt về Hercules. Đầu cô hơi ngẩng lên trên, cô cũng toát lên vẻ trang nghiêm. Cô cầm trong tay phải một ngọn đuốc có ánh sáng mờ.
Bên phải Hercules là Vice. Cô ăn mặc phóng túng và cố gắng quyến rũ Hercules bằng những cái vuốt ve. Cô nhìn Hercules với dáng vẻ ngưỡng mộ. Sau vai cô là một người phụ nữ lớn tuổi khác đang đặt ngón tay trên miệng như thể đang giữ bí mật. Người phụ nữ lớn tuổi nhìn thẳng vào chúng ta.
Hercules là tâm điểm của bức tranh, chàng cũng nhìn thẳng vào chúng ta. Hai nhân vật bên trái nhìn Hercules trong khi hai nhân vật bên phải nghiêng về phía anh càng thể hiện rõ Hercules là tâm điểm.
Chúng ta có thể giải mã Hercules đã chọn con đường nào không? Hai người phụ nữ kia là ai? Tại sao Hercules và người phụ nữ lớn tuổi lại nhìn chúng ta? Tại sao Hercules lại là tâm điểm?
Đó chính là lựa chọn của chúng ta
Ngôn ngữ cơ thể của Hercules thể hiện lựa chọn của mình. Hercules dùng tay trái để giữ khoảng cách với Vice, anh hơi quay lưng lại với Vice để hướng về phía Virtue. Cầm cây gậy trên tay, Hercules đã để thể hiện rằng anh sẵn sàng đương đầu với bất kỳ thử thách nào có thể xảy ra. Hercules không chọn con đường “dễ dàng” của Vice.
Vice tỏ ra rằng cô ấy không lôi kéo Hercules bằng hoan lạc và sự thoải mái ngay lập tức. Một lời đề nghị chỉ thực sự hấp dẫn nếu kết quả được giữ bí mật. Đây có phải là lý do tại sao người phụ nữ lớn tuổi đứng sau Vice — sự thật về Vice — nhìn chúng ta với ngón tay đặt trên miệng như thể yêu cầu chúng ta giữ bí mật cho cô ấy?
Bí mật dục vọng của Vice được che giấu dưới vẻ ngoài xinh đẹp. Đây có lẽ là lý do vì sao hiện thân thực sự của Vice là một bà già?
Câu chuyện huyền thoại đã tiết lộ khía cạnh này của Vice. Virtue đã gọi Vice là kẻ dối trá, cô nói: “Những người đi theo cô bị cướp đi sinh lực lúc còn trẻ; mất đi trí tuệ khi về già. Những người trẻ tuổi được nuôi dưỡng trong sự lười biếng và hào nhoáng; và họ bước sang tuổi xế chiều với khó khăn và đau khổ.
Cô gái trẻ sau lưng Virtue, hiện thân chân thực của cô, ánh lên niềm tự hào và sự bình an. Thành quả đi theo con đường Đức hạnh của Virtue là đáng tự hào. Bất kể những khó khăn và tăm tối có che phủ cuộc sống của chúng ta, Virtue vẫn ở đó để soi đường cho chúng ta, cho dù ánh sáng mờ hay tỏ. Đây có lẽ là lý do vì sao người phụ nữ trẻ cầm ngọn đuốc trong tay?
Ở đây, chúng ta cũng thấy một sự tương phản lớn giữa Virtue và Vice: Một người soi sáng con đường cho chúng ta, và người kia lại bí mật che giấu sự thật.
Nhưng tại sao Hercules lại là tâm điểm?
Hercules có điểm chung với chúng ta: Anh ấy phải đưa ra những quyết định khó khăn. Anh ấy nhìn chúng ta như để chia sẻ khoảnh khắc rất chung này, khoảnh khắc chúng ta thực hiện quyền tự do lựa chọn con đường của cuộc đời mình.
Ở một khía cạnh nào đó, anh cũng đang thách thức chúng ta. Anh đang chỉ cho chúng ta con đường anh ấy đã chọn — con đường khó khăn — và ánh mắt của anh dường như muốn hỏi: “Bạn có dám chọn con đường ít người dấn thân, con đường khó khăn, con đường của Đức hạnh?” Vì vậy, Hercules không chỉ chia sẻ khoảnh khắc với chúng ta mà còn cảnh báo sâu sắc hậu quả của hành động của chính chúng ta.
Hoa Hạ biên dịch
Quý vị xem bản gốc tại The Epoch Times
