Hoa Thịnh Đốn nói Bắc Kinh quyết định dừng đàm phán về kiểm soát vũ khí hạt nhân ‘làm suy yếu sự ổn định chiến lược’
‘Chúng tôi cho rằng biện pháp này làm suy yếu sự ổn định chiến lược. Điều này làm tăng nguy cơ phát sinh động lực chạy đua vũ trang,” một phát ngôn viên của Bộ Ngoại giao cho biết.
Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ cho biết quyết định của Bắc Kinh dừng các cuộc đàm phán kiểm soát vũ khí hạt nhân mới với Hoa Thịnh Đốn là “đáng tiếc” vì điều này làm tăng nguy cơ xảy ra một cuộc chạy đua vũ trang.
“Chúng tôi cho rằng biện pháp này làm suy yếu sự ổn định chiến lược. Điều này tăng nguy cơ phát sinh động lực chạy đua vũ trang. Chúng tôi nỗ lực tăng cường khả năng phòng thủ của các đồng minh và đối tác ở Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương, và chúng tôi sẽ tiếp tục thực hiện những nỗ lực đó khi đối mặt với các mối đe dọa từ Trung Quốc đối với an ninh của họ,” Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Matthew Miller cho biết trong cuộc họp báo hôm 17/07.
“Thật không may, bằng cách đình chỉ các cuộc hội đàm này, Trung Quốc đã chọn không theo đuổi những nỗ lực nhằm kiểm soát rủi ro chiến lược và ngăn chặn các cuộc chạy đua vũ trang tốn kém. Nhưng chúng tôi, Hoa Kỳ, sẽ vẫn sẵn sàng phát huy và thực hiện các biện pháp giảm thiểu rủi ro cụ thể với Trung Quốc,” ông nói thêm.
Hôm 17/07, Bộ Ngoại giao Trung Quốc cho biết Bắc Kinh đã ngừng các cuộc thảo luận với Hoa Kỳ “qua một vòng hội đàm mới về kiểm soát vũ khí và không phổ biến vũ khí hạt nhân” nhằm phản đối việc Hoa Kỳ gần đây bán vũ khí cho Đài Loan, nơi mà Bắc Kinh tuyên bố là lãnh thổ của mình.
Tháng trước (06/2024), Bộ Ngoại giao đã phê chuẩn bán linh kiện thay thế cho chiến đấu cơ F-16 trị giá 300 triệu USD cho Đài Loan, cùng với gói trị giá 360 triệu USD cho hệ thống phi đạn chống thiết giáp và phi cơ không người lái, theo Cơ quan Hợp tác An ninh Quốc phòng.
Quyết định của Trung Quốc được đưa ra chỉ hơn một tháng sau khi Hoa Thịnh Đốn cho biết Hoa Kỳ có thể phải điều động thêm vũ khí hạt nhân chiến lược để ngăn chặn các mối đe dọa ngày càng tăng từ kho vũ khí của Trung Quốc và Nga.
Các quan chức Hoa Kỳ và Trung Quốc đã gặp nhau tại Hoa Thịnh Đốn để nối lại các cuộc thảo luận về kiểm soát vũ khí và hạt nhân vào tháng 11/2023. Cuộc gặp này là cuộc đàm phán về kiểm soát vũ khí đầu tiên giữa Hoa Thịnh Đốn và Bắc Kinh trong hơn 4 năm.
Trung Quốc mở rộng kho vũ khí hạt nhân
Theo một báo cáo vũ khí thường niên được công bố hồi tháng Sáu của Viện Nghiên cứu Hòa bình Quốc tế Stockholm (SIPRI), Trung Quốc đã tăng kho dự trữ hạt nhân từ 410 lên 500 đầu đạn từ tháng 01/2023 đến tháng 01/2024.
Báo cáo lưu ý rằng chính quyền Trung Quốc đang mở rộng và hiện đại hóa đáng kể kho vũ khí hạt nhân của mình với một tốc độ có thể dẫn đến việc sở hữu nhiều phi đạn đạn đạo xuyên lục địa hơn Hoa Kỳ hoặc Nga trong thập niên tới.
Một báo cáo của Ngũ Giác Đài ước tính rằng Trung Quốc có hơn 500 đầu đạn hạt nhân đang hoạt động tính đến tháng 05/2023. Ngũ Giác Đài cũng dự đoán Bắc Kinh có thể có hơn 1,000 đầu đạn hạt nhân hoạt động vào năm 2030, và dự kiến sẽ phát triển quân sự hơn nữa đến năm 2035.
Tuy nhiên, tổng kho dự trữ hạt nhân của Trung Quốc vẫn ít hơn nhiều so với Hoa Kỳ và Nga. Để so sánh, tính đến tháng 01/2024, Hoa Kỳ có 5,044 đầu đạn, trong đó có 1,770 được khai triển; và Nga có 5,580 đầu đạn với 1,710 đầu đạn được khai triển, theo báo cáo của SIPRI.
Bán vũ khí cho Đài Loan
Hoa Kỳ không có mối quan hệ ngoại giao chính thức nào với Đài Loan kể từ khi Hoa Thịnh Đốn chuyển sang mối bang giao với Bắc Kinh vào năm 1979.
Tuy nhiên, Hoa Thịnh Đốn và Đài Bắc có mối liên hệ bền chặt theo Đạo luật Quan hệ Đài Loan. Luật này cho phép Hoa Kỳ cung cấp cho hòn đảo được quản trị dân chủ này các thiết bị quân sự để tự vệ.
Trong những năm gần đây, Hoa Thịnh Đốn đã tăng đáng kể việc bán vũ khí và viện trợ quân sự cho Đài Loan như một phần trong chiến lược tăng cường khả năng phòng thủ của hòn đảo này trong bối cảnh căng thẳng gia tăng với Trung Quốc. Đài Loan đã ký các hợp đồng vũ khí trị giá hàng tỷ dollar với Hoa Kỳ, gồm có chiến đấu cơ F-16V thế hệ mới nhất và Hệ thống phòng thủ Phi đạn Patriot.
Năm 2022, Bộ Quốc phòng Đài Loan đã công bố một trong những hợp đồng vũ khí lớn nhất trong những năm gần đây: Một thỏa thuận mua 100 phi đạn không đối không Sidewinder, 60 phi đạn chống hạm Harpoon, và các thiết bị quân sự khác từ Hoa Kỳ, với tổng trị giá 1.1 tỷ USD.
