Tối cao Pháp viện Hoa Kỳ vẫn còn 6 phán quyết quan trọng cần đưa ra
Tối cao Pháp viện có xu hướng sẽ công bố tất cả các phán quyết của mình cho một nhiệm kỳ vào cuối tháng Sáu, mà chỉ còn vài ngày nữa là hết tháng.
Tối cao Pháp viện Hoa Kỳ chuẩn bị công bố một số phán quyết quan trọng trong tuần tới, bao gồm những phán quyết liên quan đến việc liệu cựu Tổng thống Donald Trump có được hưởng quyền miễn trừ rộng rãi đối với các hoạt động của ông với tư cách là tổng thống hay không, các cáo buộc cản trở xoay quanh vụ vi phạm Tòa nhà Capitol ngày 06/012021, luật về truyền thông xã hội, và quyền hạn của các cơ quan liên bang.
Tối cao Pháp viện có xu hướng sẽ công bố tất cả các phán quyết của mình cho một nhiệm kỳ vào cuối tháng Sáu, và chỉ còn vài ngày nữa là hết tháng. Các thẩm phán vẫn chưa công bố 14 vụ án trong nhiệm kỳ này, bắt đầu từ tháng 10/2023.
Quyền hạn của các cơ quan liên bang
Tối cao Pháp viện sẽ đưa ra phán quyết về một học thuyết đã tồn tại 40 năm được biết đến với tên gọi là học thuyết Chevron. Tiền lệ này quy định rằng các tòa án nên làm theo ý kiến chuyên môn của các cơ quan thuộc nhánh hành pháp khi xem xét việc giải thích các luật do Quốc hội thông qua, khi ý định của Quốc hội không rõ ràng.
Theo học thuyết có từ năm 1984 này, về cơ bản, các tòa án Hoa Kỳ đã cho phép rộng rãi các cơ quan như Cơ quan Bảo vệ Môi trường (EPA) hoặc Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch (SEC) sử dụng quyền hạn được Quốc hội ủy quyền để thi hành luật pháp.
Hai công ty đánh cá nhỏ đã thách thức tiền lệ đó, cho rằng việc trả tiền cho một giám sát viên trên tàu đánh cá trích theo yêu cầu của Cơ quan Đánh bắt cá Biển Quốc gia là một quy định quá nặng nề. Như vụ án này minh họa, phán quyết đó sẽ ảnh hưởng không chỉ đến EPA và SEC, mà còn đến vô số các cơ quan liên bang khác.
Trong các cuộc tranh luận trực tiếp vào đầu năm nay, các thẩm phán dường như bị chia rẽ về nỗ lực nhằm hạn chế hơn nữa quyền hạn quản lý của các cơ quan liên bang đang tranh chấp liên quan đến chương trình do chính phủ điều hành nhằm giám sát việc đánh bắt quá mức cá trích ngoài khơi bờ biển New England.
Phán quyết của tòa án cấp dưới cho phép Cơ quan Đánh bắt cá Biển Quốc gia yêu cầu ngư dân thương mại giúp đỡ tài trợ cho chương trình. Hai công ty đánh cá—Loper Bright Enterprises có trụ sở tại New Jersey và Relentless Inc có trụ sở tại Rhode Island—lập luận rằng Quốc hội đã không ủy quyền cho cơ quan này, vốn là một bộ phận của Bộ Thương mại Hoa Kỳ, để thiết lập chương trình này.
Vụ kiện về quyền miễn trừ của cựu TT Trump
Một vụ án khác có thể được phán quyết trong tuần này liên quan đến cựu Tổng thống Trump. Ông Trump lập luận rằng ông nên được tuyên bố được miễn trừ [truy tố] về các hoạt động của mình sau cuộc bầu cử năm 2020 để đối phó với những gì ông nhận định là gian lận bầu cử. Năm ngoái (2023) Biện lý Đặc biệt Jack Smith đã buộc tội cựu tổng thống về âm mưu lật đổ cuộc bầu cử năm 2020, và cựu tổng thống đã kháng án vụ kiện lên Tối cao Pháp viện.
Trong lúc tranh luận, các thẩm phán dường như hoài nghi đối với lập luận do luật sư của ông Trump đưa ra rằng ông nên được miễn trừ hoàn toàn khỏi bị truy tố. Tuy nhiên, một số thẩm phán có vẻ muốn đặt ra một số miễn trừ cho các tổng thống. Một số thẩm phán cảnh báo rằng tất cả các cựu Tổng thống trong tương lai có thể bị người kế nhiệm truy tố nếu quyền miễn trừ không được duy trì.
Cho đến nay, kháng cáo này đã làm trì hoãn vụ án hình sự ở Hoa Thịnh Đốn liên quan đến ngày 06/01. Cựu tổng thống đã không nhận tội đối với các cáo buộc này.
Việc liên lạc với mạng xã hội
Một vụ án quan trọng mà Pháp viện sẽ phải quyết định là liệu các quan chức chính phủ liên bang có nên bị cấm liên lạc với các công ty truyền thông xã hội hay không, đáp lại các vụ kiện của hai tổng chưởng lý tiểu bang rằng chính phủ liên bang đã vi phạm Tu chính án thứ Nhất bằng cách yêu cầu các công ty truyền thông xã hội gỡ bỏ nội dung mà họ tuyên bố là sai sự thật hoặc gây hiểu nhầm.
Các tổng chưởng lý đã đạt được một số thành công ở các tòa án cấp dưới. Tòa Phúc thẩm Liên bang Hoa Kỳ đã ban hành một phán quyết ngăn chặn các quan chức của FBI, Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ, văn phòng của Tổng Y sỹ, Tòa Bạch Ốc, và các cơ quan khác liên lạc với các công ty truyền thông xã hội.
Chính phủ Tổng thống Biden đã kháng cáo phán quyết của Tòa Phúc thẩm Liên bang Khu vực 5, đưa vụ án lên Tối cao Pháp viện. Phán quyết của tòa phúc thẩm hiện đang bị tạm hoãn trong khi Tối cao Pháp viện xem xét vấn đề này.
Trong các cuộc tranh luận hồi tháng ba, một số thẩm phán Tối cao Pháp viện đã tỏ ra hoài nghi rằng nên cấm các quan chức chính phủ liên lạc với các công ty đó.
Vấn đề phá thai
Mặc dù Tối cao Pháp viện đã ra phán quyết về một thách thức đối với chấp thuận của Cục Dược phẩm và Thực phẩm Hoa Kỳ về một loại thuốc liên quan đến phá thai, nhưng tòa án cấp cao nhất này sẽ ban hành một lệnh về việc liệu các phòng cấp cứu tại Idaho có được phép thực hiện phá thai cho phụ nữ mang thai trong tình trạng được nhận định là khẩn cấp hay không.
Theo luật Đạo luật Bảo vệ Sự sống Idaho năm 2022, việc phá thai bị cấm trong mọi trường hợp trừ phi “cần thiết để phòng tránh tử vong cho người phụ nữ đang mang thai.”
Chính phủ Tổng thống Biden đã thách thức lệnh này, cho rằng lệnh này xung đột với một luật liên bang được biết đến là Đạo luật Khởi phát Chuyển dạ và Điều trị Y tế Khẩn cấp (EMTALA), yêu cầu các bác sĩ trong phòng cấp cứu ổn định tình trạng của bệnh nhân.
Các vấn đề truyền thông xã hội khác
Các luật ở Texas và Florida quy định các lệnh cấm sử dụng mạng xã hội cũng sẽ được quyết định trong nhiệm kỳ này của Tối cao Pháp viện. Những luật đó cấm các công ty truyền thông xã hội gỡ bỏ hoặc hạ cấp nội dung của người dùng bày tỏ một số quan điểm nhất định, sau khi có cáo buộc rằng các công ty truyền thông xã hội đang nhắm mục tiêu vào những người có khuynh hướng bảo tồn truyền thống để kiểm duyệt hoặc xóa khỏi nền tảng.
Hôm 26/02, các thẩm phán đã tỏ ra có một số băn khoăn về các luật được Đảng Cộng Hòa tại hai tiểu bang này ủng hộ, nhưng cho biết rằng những luật đó có thể không bị chặn hoàn toàn.
Các thẩm phán đã bày tỏ lo ngại rằng những luật này có thể làm suy yếu tính tùy nghi về việc biên tập của các nền tảng bằng việc vi phạm các sự bảo vệ tự do ngôn luận. Tuy nhiên, họ cũng cho thấy họ có thể cho phép các luật này quy định những dịch vụ Internet không liên quan đến diễn đạt ý kiến chẳng hạn như cung cấp thư điện tử hoặc tin nhắn trực tiếp.
Các điều khoản về cản trở trong vụ kiện ngày 06/01
Tối cao Pháp viện sẽ ra phán quyết về một điều luật về sự cản trở có thể ảnh hưởng đến việc Bộ Tư pháp truy tố những người đã xâm nhập vào Tòa nhà Quốc hội Hoa Kỳ vào ngày 06/01/2021. Một người bị buộc tội, ông Joseph Fischer, đã khởi kiện chống lại luật này. Luật này cho rằng hành vi “cản trở, gây ảnh hưởng, hoặc gây trở ngại một cách sai trái một thủ tục chính thức” là một hành vi phạm tội.
Hồi tháng Tư, một số thẩm phán đã hoài nghi về cách áp dụng đạo luật này trong vụ án của ông Fischer.
Trong một phiên điều trần tại Quốc hội tháng này, Tổng Chưởng lý Merrick Garland đã gợi ý rằng ông sẽ sẵn sàng hủy bỏ các vụ án đối với các bị cáo ngày 06/01 bị buộc tội theo luật đó.
