Mới nhất
Tiêu điểm
Bình luận
Share
Email
Tìm lại truyền thống đã mất: Nghi lễ trưởng thành của nam giới
Trong suốt những năm học trung học, con trai út của tôi đã chơi ở vị trí hậu vệ dẫn bóng cho đội bóng rổ của một trường ở Asheville, Bắc Carolina. Tom, huấn luyện viên đội bóng, là một bác sĩ và cũng là cha của bốn cậu con trai, hai trong số đó cũng là thành viên của đội. Là một huấn luyện viên tuyệt vời, ông không nuông chiều các cậu bé, có kỷ luật trong luyện tập, hiểu tường tận các trận đấu và xây dựng một đội hình chiến thắng trong suốt thời gian ông dẫn dắt đội của con trai tôi.
Với các trận bóng trên sân khách, Tom cùng vài phụ huynh khác sẽ lái xe đưa cả đội đến những thành phố như Winston-Salem và Greenville. Tuy nhiên, không giống như những ông bố bà mẹ khác, ông có thể dành hàng giờ trên xe để nói chuyện với các chàng trai mới lớn về nhiều chủ đề khác nhau như: chính trị thế giới, giá trị đạo đức hay tiết kiệm tài chính. Ông trở nên nổi tiếng trong cả giới phụ huynh và thành viên đội bóng bởi những cuộc trò chuyện này, hoặc như một số cầu thủ gọi chúng, là “lớp học”. Một “lớp học” đặc biệt gây ấn tượng với con trai tôi là cuộc thảo luận về những phẩm chất mà chúng nên tìm kiếm ở một người vợ. Một lần khác thì liên quan đến cách làm quen và ứng xử với phụ nữ.
Huấn luyện viên Tom đã trở thành một nhân vật quan trọng trong cuộc đời của con trai tôi, đến nỗi cháu đã mời vợ chồng Tom đến dự đám cưới của mình.
Nhìn lại những ngày đó, tôi nhận thức ngày càng rõ ràng hơn về những món quà mà Tom đã dành tặng các cầu thủ của mình. Ông không chỉ dạy những cậu học sinh trung học cách chơi bóng rổ, mà ông còn giúp các cậu bé trở thành những người đàn ông đích thực.
Những nghi thức khởi đầu
Trong suốt lịch sử loài người, những chàng trai trẻ phải trải qua nhiều bài kiểm tra khác nhau để đánh dấu việc họ bước vào tuổi trưởng thành. Một khi vượt qua các thử thách này, thường liên quan đến việc chứng minh năng lực của họ như những thợ săn hoặc chiến binh, họ sẽ được những người đàn ông khác trong bộ tộc và cộng đồng chào đón vào đội ngũ. Ví dụ, ở bộ lạc Maasai của Kenya, một chàng trai trẻ sẽ được chào đón như một người đàn ông thực thụ sau khi anh ta giết được một con sư tử bằng giáo. Thời Trung cổ, một chiến binh trước tiên phải làm phụ tá, rồi thành cận vệ, và cuối cùng khi đã chứng minh được thành tựu thì sẽ được phong hiệp sĩ. Cả người Mỹ bản địa và những người nhập cư thời đầu thường chứng minh sự trưởng thành của bản thân bằng các kỹ năng họ thể hiện khi săn bắn. Sau này, nhiều thanh thiếu niên đánh dấu sự trưởng thành của mình bằng cách làm việc và chu cấp cho gia đình.
Mặc dù ngày nay chúng ta không có nghi thức phổ biến nào đánh dấu sự trưởng thành của người đàn ông, nhưng có một số sự kiện đánh dấu thời điểm này. Lấy bằng lái xe ở tuổi 16, có tư cách bầu cử ở tuổi 18, và được mua bia trong quán bar ở tuổi 21 là tất cả các bước trên con đường trở thành một người đàn ông trưởng thành. Tất nhiên, phái nữ cũng có những dấu mốc tương tự và điều đó làm mất đi ý nghĩa đặc thù vốn có đánh dấu sự trưởng thành của nam giới.
Ba giai đoạn thay đổi
Trong cuốn “Coming of Age: The Importance of Male Rites of Passage” (Tuổi mới lớn: Tầm quan trọng của nghi thức trưởng thành), vợ chồng tác giả Brett và Kate McKay thảo luận về ý nghĩa của cột mốc đánh dấu sự trưởng thành này, sự biến mất gần như hoàn toàn của nó trong nền văn hóa hiện đại và cách thức để những ông bố và người cố vấn khôi phục việc thừa nhận bước chuyển tiếp đánh dấu sự trưởng thành này. Các tác giả cho rằng các nghi thức truyền thống có ba giai đoạn khác nhau cho sự thay đổi này: tách biệt khỏi bộ lạc hoặc cộng đồng, chuyển tiếp qua một loạt thử thách, và tái gia nhập cộng đồng.
Như McKays đã chỉ ra, quân đội ngày nay có thể đóng vai trò như một bàn đạp để bước vào giai đoạn trưởng thành. Một nam thanh niên tốt nghiệp trung học rời gia đình và bạn bè (tách biệt), tham gia chương trình huấn luyện (chuyển tiếp), và tốt nghiệp sau khi hoàn thành một loạt những bài kiểm tra khắc nghiệt, rồi trở thành thành viên chính thức của các lực lượng — Thủy quân lục chiến, Lục quân, Không quân, Hải quân, hoặc Cảnh sát biển — với các quyền lợi và đặc quyền đi kèm danh hiệu đó (tái gia nhập).
Và khóa huấn luyện quân sự thực sự hoạt động theo cách này. Một người cháu của tôi, một học sinh bình thường từng dành rất nhiều thời gian ở tuổi thiếu niên để chơi trò chơi điện tử, đã gia nhập quân đội ngay sau khi tốt nghiệp trung học. Giờ đây, chỉ sau vài năm, cậu đã là một người đàn ông thực thụ. Cậu đã trở thành một nhân viên y tế được đào tạo bài bản, một vận động viên nhảy dù, cũng như một lính bộ binh; có thể tự đi con đường của riêng mình; gần đây đã kết hôn và có một đứa con.
Mặt khác, một số nam thanh niên của chúng ta tỏ ra lạc lõng, bối rối về ý nghĩa của sự trưởng thành và không chắc khi nào bước chuyển đổi đó diễn ra. Liệu nam tính có đi kèm với việc tốt nghiệp trung học hoặc đại học không? Với một công việc hay một nghề nghiệp nào đó? Với một cuộc hôn nhân? Hay sự ra đời của một đứa trẻ?
Tạo một hướng đi
McKays cung cấp cho độc giả – đặc biệt là các ông bố – một số gợi ý tuyệt vời để tạo ra các lễ kỷ niệm đánh dấu sự trưởng thành của con họ. Các đức tin tôn giáo khác nhau đưa ra những cách thức hoặc nghi lễ khác nhau xác nhận sự trưởng thành này, và McKays chỉ ra rằng những nghi lễ này thậm chí còn trở nên quan trọng hơn khi các bậc phụ huynh làm như vậy thông qua các cuộc thảo luận về nam tính và sự trưởng thành.
McKays cũng khuyên chúng ta nên tạo ra những nghi thức riêng để kỷ niệm bước chuyển tiếp này, những dịp trước thời gian huấn luyện, tăng cường trách nhiệm và gắn kết tình cha con. Nó có thể là từ bữa tiệc sinh nhật lần thứ 18 được ghi nhận đặc biệt cho đến chuyến đi cắm trại của hai cha con. Nếu người cha vắng mặt trong cuộc sống của đứa trẻ, các tác giả đưa ra một số gợi ý thay thế cho “nghi thức cá nhân”, chẳng hạn như gia nhập quân đội hoặc tham gia tổ chức tình nguyện Hòa Bình (Peace Corps), thực hiện một chuyến đi sứ mệnh hoặc những trải nghiệm khác để trưởng thành hơn.
Khi ở Asheville, tôi biết một ông bố đã nghĩ ra một buổi lễ đặc biệt cho mỗi đứa con trai của mình. Ông tập hợp bạn bè và những người cố vấn của chúng, như các huấn luyện viên, giáo viên, mục sư hoặc các nhà lãnh đạo hướng đạo bên đống lửa tại nhà thờ. Tại đó những người có ảnh hưởng đến cuộc sống của con trai ông sẽ nói những lời ngợi khen thành tích của cậu và đưa ra những lời khuyên về trách nhiệm và nghĩa vụ mà một người đàn ông thực thụ phải gánh vác. Tôi đã tham dự hai trong số những buổi lễ này và có lời chia sẻ tại một buổi trong số đó; cả hai lần lời nói của những người đàn ông lớn tuổi cùng khuôn mặt rạng ngời, tự hào của người thanh niên đều khiến tôi vô cùng xúc động.
Vai trò của những thành viên khác
Hãy lưu ý rằng trong lễ kỷ niệm này, không chỉ một mình người cha tham dự lễ trưởng thành. Ông đã yêu cầu những người đàn ông trưởng thành khác có vai trò hướng đạo cùng tham gia vào buổi lễ.
Trong một bài viết khác có tựa đề “Tại sao những ông bố không nên ép buộc con trai họ trưởng thành”, McKays đã đề xuất một tiến trình hành động. Tác giả chỉ ra rằng xuyên suốt trong các bộ phim và tác phẩm văn học phương Tây của thế kỷ trước, nhiều thanh niên đã được chỉ dẫn bởi những người đàn ông không phải cha mình. Ví dụ, Odysseus xa nhà quá lâu đã không thể chỉ dạy con trai mình là Telemachus về ý nghĩa và cách sống của một người đàn ông chân chính. Thay vào đó, Mentor, một người bạn của Odysseus đã đưa cậu bé theo và hướng dẫn cậu, đó là lý do mà chúng ta có thuật ngữ “người cố vấn” (mentor).
Chúng ta cũng thấy điều tương tự lặp đi lặp lại trong các bộ phim. “Secondhand Lions” kể câu chuyện về hai người chú già yếu nhận nuôi cháu trai của họ, Walter – một cậu bé không cha và có một người mẹ cẩu thả – và họ đã nuôi dạy cậu trở thành một người đàn ông chân chính. Trong “Hoosiers”, bộ phim nói về một đội bóng rổ ở một thị trấn nhỏ ở Indiana giành chức vô địch tiểu bang, chúng ta gặp huấn luyện viên mới đến Norman Dale, do Gene Hackman thủ vai, người đã huấn luyện đội bóng về các nguyên tắc cơ bản, kỷ luật họ vì những hành vi sai trái, và dạy họ về giá trị của sự chăm chỉ và làm việc nhóm. “We Were Soldiers”, một bộ phim khác lại mang đến cho chúng ta Trung tá Hal Moore do Mel Gibson thủ vai và Trung sĩ Major Plumley do Sam Elliott thủ vai — hai chiến binh dày dạn kinh nghiệm cung cấp những lời khuyên quý báu và là tấm gương về lòng dũng cảm trên chiến trường cho những binh sĩ trẻ tuổi.
Trong những trang mở đầu của “Meditations” (Suy Tưởng), Marcus Aurelius đã cảm ơn cha và ông của mình về những bài học cuộc sống mà họ đã truyền cho ông, đồng thời cũng thể hiện sự biết ơn đối với nhiều giáo viên và cố vấn khác đã dạy dỗ mình. Đây là một ví dụ điển hình nữa về tầm quan trọng của những người đàn ông khác trong cuộc đời một thiếu niên trên hành trình trở thành người đàn ông chân chính.
Điều làm cho đàn ông bối rối
Sự biến mất của một số nghi thức đánh dấu sự trưởng thành của nam giới diễn ra vào thời điểm mà những người đàn ông trẻ tuổi cũng đang bối rối về ý nghĩa thật sự của nam tính. Văn hóa của chúng ta hiện nay thường xuyên đưa ra những thông điệp trái ngược. Một mặt, chúng ta mong muốn họ thể hiện những gì vốn được coi là nữ tính như: trở nên quan tâm hơn, cởi mở hơn với cảm xúc bản thân, trở nên dịu dàng và tử tế hơn. Nhưng đồng thời, chúng ta cũng muốn họ trở nên cứng rắn, mạnh mẽ, gánh vác những trọng trách mà cuộc sống trao cho mà không một lời phàn nàn, đồng thời đứng lên bênh vực những người yếu thế.
Do đó, nhiều đàn ông ở độ tuổi 20 và thậm chí 30 tuổi có thể không nghĩ mình là một người “đàn ông thực thụ.”
Chúng ta có thể thay đổi tình trạng này. Nếu chúng ta hướng con cháu mình thực hành các chuẩn mực, chịu trách nhiệm cho cuộc sống của bản thân và làm việc chăm chỉ, chính là đang trao bản đồ và kim chỉ nam để giúp chúng tìm được con đường riêng của bản thân vượt qua thời kỳ văn hóa trượt dốc này.
Và nếu chúng ta có thể mang đến cho những chàng trai trẻ những cơ hội để họ được công nhận như một người đàn ông trưởng thành — một chuyến đi đường trường, một bữa tiệc ý nghĩa, một buổi đốt lửa trại nơi họ được bao quanh và chia sẻ bởi những cố vấn và bạn bè — họ sẽ rời gia đình và bước ra thế giới với tâm thái và sự tự tin của một người đàn ông thực thụ.
Hải Long biên dịch
Quý vị tham khảo bản gốc từ The Epoch Times
