Các chuyên gia: Hoa Kỳ cần ‘tầm nhìn mới’ cho chính sách công nghiệp để vượt qua Trung Quốc
Theo một số chuyên gia về công nghệ và chính sách công nghiệp, Hoa Kỳ đang tụt hậu so với Trung Quốc và nhiều quốc gia khác trong thị phần toàn cầu của các ngành công nghiệp then chốt.
Tại hội nghị chiến lược công nghiệp do Quỹ Đổi mới và Công nghệ Thông tin (ITIF) tổ chức hôm 27/04, các chuyên gia cho biết, thị phần toàn cầu của Hoa Kỳ trong các ngành công nghiệp có giá trị cao đã giảm đáng kể đến mức quốc gia này hiện chỉ xếp trên Ý và sau Mexico trong danh sách các ngành công nghiệp tân tiến quan trọng.
“Chúng ta đang ở dưới mức trung bình toàn cầu…,” ông Robert Atkinson, người sáng lập ITIF cho biết. “Chúng ta đang đi sai hướng.”
“Chúng ta gần như là một quốc gia đang phát triển.”
Các ngành được đo lường trong thước đo gọi là “Chỉ số Hamilton” này bao gồm dược phẩm, thiết bị điện, máy móc, xe có động cơ, thiết bị máy điện toán, và các ngành then chốt khác đóng vai trò quan trọng hơn trong việc xác định lợi thế cạnh tranh của quốc gia.
Ông Atkinson cho biết, trong lúc Hoa Kỳ giành được thị phần lớn trong các lĩnh vực có giá trị gia tăng thấp như IT và dịch vụ thông tin, thì Hoa Kỳ cũng đã dần mất đi thị phần toàn cầu của mình trong các ngành công nghiệp tân tiến, có giá trị cao trong suốt ba thập niên qua.
Hơn nữa, ông Atkinson nói thêm, các nhà hoạch định chính sách của Hoa Thịnh Đốn dường như chịu trách nhiệm phần lớn cho xu hướng này.
Ông Atkinson nói, “Chính sách công ở Hoa Thịnh Đốn đang cố tình làm giảm vị thế của chúng ta [trong các ngành này].”
“Một khi quý vị mất đi những năng lực này, thì thật khó để lấy lại chúng. Quý vị sẽ phải chiến đấu.”
Hoa Kỳ phải từ bỏ ‘kinh tế cấp tiến’
Cuối cùng, ông Atkinson nói rằng nhiều nhà hoạch định chính sách của Mỹ tin rằng tất cả các ngành công nghiệp về căn bản đều bình đẳng về triển vọng kinh tế, và rằng niềm tin đó khiến họ không có khả năng soạn thảo luật có ý nghĩa để tăng cường và củng cố các công nghệ quan trọng nhất của quốc gia.
Ông nhắc đến câu nói nổi tiếng hiện nay của ông Michael Boskin, cố vấn kinh tế của Tổng thống George H.W. Bush, người từng nói “Khoai tây chiên, vi mạch máy điện toán, đâu là sự khác biệt?”
Ông cho biết, việc không nhận thức được rằng một số ngành đóng vai trò lớn hơn trong việc bảo đảm lợi thế cạnh tranh quốc gia vẫn tồn tại ở Hoa Thịnh Đốn. Thay đổi suy nghĩ đó trong giới lãnh đạo chính trị là cuộc đấu tranh then chốt sẽ quyết định tương lai cho khả năng cạnh tranh của Mỹ.
Ông Atkinson nói: “Trận chiến quan trọng nhất mà chúng ta phải chiến đấu là một trận chiến về trí tuệ, không phải là một trận chiến về chính trị.”
“Vi mạch máy điện toán quan trọng hơn khoai tây chiên.”
Ông Atkinson nói thêm rằng lợi thế cạnh tranh của quốc gia này “không phải được trao cho”, mà là “được chiến đấu để giành lấy” và việc từ bỏ các lý thuyết kinh tế “cấp tiến” và “tân tự do” đã trở nên cố hữu ở Hoa Thịnh Đốn trong nhiều thập niên là rất quan trọng.
Ông Atkinson nói, “Đây là về sự cạnh tranh.”
“Nếu quý vị không muốn cạnh tranh, thì quý vị sẽ thua.”
Các quốc gia G7 mất các ngành công nghiệp giá trị cao vào tay Trung Quốc
Ông David Sainsbury, cựu Bộ trưởng Khoa học và Đổi mới của Vương quốc Anh, đồng ý với nhận định này, khi nói rằng một lý thuyết mới về tăng trưởng và khả năng cạnh tranh là cần thiết để phá vỡ sự thống trị kinh tế ngày càng tăng của Trung Quốc và tạo ra một con đường phía trước cho Hoa Kỳ, Vương quốc Anh, và các quốc gia G7 khác.
Thật vậy, ông nói, tất cả các quốc gia G7 đều đang phải đối mặt với tốc độ tăng trưởng kinh tế giảm kể từ khoảng năm 1990, khi tổng sản phẩm quốc nội chiếm khoảng ⅔ GDP toàn cầu của họ chững lại và bước vào thời kỳ suy giảm nghiêm trọng tương quan với sự gia nhập thực sự của Trung Quốc vào thị trường quốc tế.
Ông nói, việc mất đi các ngành công nghiệp có giá trị gia tăng cao như năng lượng, khai thác mỏ, và sản xuất tân tiến, đồng thời để những ngành này bị thay thế bằng các dịch vụ có giá trị gia tăng thấp hơn, đã cản trở đáng kể sự phát triển kinh tế của khối G7.
Ông Sainsbury cho biết: “Chúng ta có tỷ lệ đổi mới yếu trong các ngành công nghiệp tân tiến, vốn thực sự là động lực của tăng trưởng kinh tế.”
“Đó là cuộc chạy đua đến vị trí dẫn đầu và tiến vào những lĩnh vực cao cấp hơn.”
Hơn nữa, ông nói, Hoa Kỳ phải đối mặt với thâm hụt thương mại 250 tỷ USD trong các lĩnh vực tân tiến như những lĩnh vực được liệt kê trong Chỉ số Hamilton, và sẽ cần khai triển các chiến lược mới để phát triển có chủ đích các lĩnh vực đó, bao gồm thông qua trợ cấp hoặc khuyến khích nghiên cứu và phát triển, đào tạo kỹ năng, và nguồn tài chính.
Ông nói, rốt cuộc thì giới lãnh đạo Mỹ cần phải chấp nhận rằng họ chỉ có thể cải thiện năng lực công nghiệp của chính mình khi Trung Quốc là bên chịu tổn thất, nếu không thì sẽ để ĐCSTQ tiến lên với cái giá phải trả là sự tổn thất của Mỹ quốc.
Ông Sainsbury nói: “Điểm chính trong cạnh tranh là một số người thì thắng và một số người thì thua.”
Thúc đẩy lợi thế cạnh tranh của Mỹ
Theo ông David Adler, một nhà kinh tế đã viết một cuốn sách về chính sách công nghiệp, việc bảo đảm lợi thế cạnh tranh so với Trung Quốc trong dài hạn sẽ đòi hỏi những khoản đầu tư lớn hơn nhiều về cả chiều sâu lẫn chiều rộng cho hệ sinh thái đổi mới của Hoa Kỳ.
Ông Adler lưu ý rằng các quan chức cao cấp của Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) đã xem công nghiệp là “chiến trường chính của đổi mới công nghệ” và chính sách công nghiệp là “nền tảng cuối cùng để giành chiến thắng trong cuộc cạnh tranh [với Hoa Kỳ].”
Ông nói, để chống lại nỗ lực lật đổ nền kinh tế Mỹ của ĐCSTQ, Hoa Kỳ nên học hỏi từ chiến lược an ninh kinh tế mới của Nhật Bản, chiến lược mà ông coi là khuôn khổ để đối phó với thách thức Trung Quốc.
Ông cho biết, theo chiến lược này, toàn bộ hệ thống chính trị của Nhật Bản đang được tái tích hợp để chống lại sự tấn công của ĐCSTQ bằng cách tài trợ cho năng lực chống chịu của chuỗi cung ứng, thúc đẩy các ngành công nghiệp quan trọng, và điều chỉnh khu vực doanh nghiệp cho phù hợp với các mục tiêu chính của chính phủ.
Ông nói, Hoa Kỳ có thể theo đuổi một con đường tương tự, đầu tư một cách chiến lược không phải vào các công ty đơn lẻ, mà vào toàn bộ các lĩnh vực được xem là có tầm quan trọng sống còn đối với an ninh quốc gia.
“Chìa khóa của công nghiệp hóa là cạnh tranh,” ông nói, đồng thời cho biết thêm rằng Hoa Kỳ nên phát triển các lĩnh vực quan trọng trong nước hoặc ở các quốc gia đồng minh trong khi loại bỏ các lĩnh vực này khỏi các đối thủ cạnh tranh chiến lược như ĐCSTQ.
Ông Michael Brown, cựu giám đốc Đơn vị Đổi mới Quốc phòng của Ngũ Giác Đài, đồng ý, nhưng nói thêm rằng Hoa Kỳ sẽ cần chi nhiều hơn để sắp xếp các công ty Mỹ theo các mục tiêu chiến lược trong dài hạn.
Ông Brown nói: “Tôi nghĩ rằng hệ thống tư bản chủ nghĩa mà chúng ta có ngày nay được tối ưu hóa cho các kết quả ngắn hạn.”
“Chúng ta thực sự đang chi tiêu chưa đủ vì các công ty… rất yếu… và chúng ta phải thực hiện cam kết [trong một thời gian dài].”
Ông nói, trong khi một số công ty như SpaceX có thể có một tỷ phú lập dị sẵn sàng vung tiền và chấp nhận rủi ro, thì hầu hết các tập đoàn không có được sự xa xỉ đó và được khuyến khích đặt lợi ích ngắn hạn lên trên lợi ích lâu dài của công ty, chứ chưa nói gì đến lợi ích quốc gia.
Ông nói, bằng cách cung cấp các ưu đãi, chính phủ Hoa Kỳ có thể giúp hậu thuẫn cho việc chấp nhận rủi ro ở mức độ vừa phải và tăng trưởng vốn dài hạn trong khi thuyết phục các ngành công nghiệp chính rút khỏi Trung Quốc.
“Chúng ta đã chiến thắng [Chiến Tranh Lạnh lần thứ nhất] như thế nào?” ông Brown nói. “Một chính sách ngăn chặn nhất quán.”
“Lúc đó không có công ty nào nghĩ về cách [họ có thể] mở rộng sang Nga.”
Làm chậm quá trình đi lên của Trung Quốc
Ông Jonathan Ward, người sáng lập công ty tư vấn Atlas Organization, cho biết vấn đề Chiến Tranh Lạnh mới giữa ĐCSTQ và Hoa Kỳ cũng làm phức tạp quá trình ra quyết định về cách thúc đẩy tốt nhất lợi thế kinh tế của Mỹ.
Ông Ward cho biết ĐCSTQ đang theo đuổi một “thế giới hậu Mỹ”. Do đó, tăng tốc khả năng công nghiệp của Mỹ là không đủ để bảo đảm cho tương lai. Thay vào đó, Hoa Kỳ cũng phải tích cực hành động để hạn chế quyền lực và sự đổi mới của ĐCSTQ.
Ông Ward nói: “Họ có một tầm nhìn địa chính trị rất rõ ràng mà về căn bản là phá hủy trật tự do Mỹ lãnh đạo.”
“Chúng ta muốn hạn chế sự phát triển của Trung Quốc chừng nào ĐCSTQ còn nắm quyền.”
Ông Ward giải thích rằng phần lớn tầm nhìn dài hạn của ĐCSTQ xem Hoa Kỳ về căn bản là kẻ “ngáng đường”, và kết quả là chính quyền này đang xây dựng quân đội với mục đích rõ ràng là chống lại Hoa Kỳ ở Thái Bình Dương và đẩy Hoa Kỳ ra khỏi khu vực này.
Cuối cùng, ông Ward đề nghị duy trì thương mại với Trung Quốc trong một số lĩnh vực căn bản như nông nghiệp, trong khi tách rời một cách chiến lược các lĩnh vực quan trọng đối với lợi thế cạnh tranh của Hoa Kỳ như AI và sinh học tổng hợp.
Thượng nghị sĩ Todd Young (Cộng Hòa-Indiana) cho rằng việc hoàn thành mục tiêu như vậy sẽ đòi hỏi phải khuyến khích sự phát triển của một số ngành công nghiệp vì Trung Quốc “vũ khí hóa” chính sách công nghiệp để chống lại Hoa Kỳ.
Ông Young thú nhận rằng việc ủng hộ chính sách công nghiệp như vậy có cảm giác như một “hành động không tự nhiên đối với một chính phủ hạn chế của Đảng Cộng Hòa”, nhưng mối đe dọa mà ĐCSTQ gây ra cho quốc gia này thông qua quy hoạch công nghiệp đã tạo ra sự cần thiết để có một ngoại lệ đối với mục tiêu của một chính phủ mà ngoài chính sách đó ra thì vẫn là hạn chế.
Ông Young nói: “Nếu chúng ta muốn trở thành nước dẫn đầu thế giới trong nhiều ngành công nghiệp chiến lược, thì điều đó đồng nghĩa với việc phải đưa ra các quyết định chiến lược.”
Nhật Thăng biên dịch
Quý vị tham khảo bản gốc từ The Epoch Times