Bộ trưởng Quốc phòng Anh: Liên minh AUKUS có khả năng trở thành một dự án ‘ba quốc gia’
Các tàu ngầm mới của Úc có khả năng chứng kiến Hoa Kỳ và Vương quốc Anh hợp tác với nhau để thiết kế và chế tạo một thế hệ tàu ngầm hoàn toàn mới.
Bộ trưởng Quốc phòng Anh Ben Wallace cho biết quyết định cuối cùng tùy thuộc vào chính phủ Úc, đồng thời lưu ý rằng Vương quốc Anh cũng sẽ “hợp tác.”
“Đây là một nỗ lực chung của các bên. Cho dù đó là việc chia sẻ công nghệ cũng như hiểu biết về cách thực hiện, chia sẻ bản dựng hay chia sẻ bản thiết kế,” ông nói sau cuộc gặp giữa các bộ trưởng Úc và Vương quốc Anh hôm 02/01.
Ông nói: “Chính phủ Úc đang tiến đến chính xác vị trí mà họ biết bản thân mình mong muốn.”
“Tôi khá tự tin rằng đó sẽ là một dự án ba quốc gia.”
Vương quốc Anh hiện đang phát triển tàu ngầm hạt nhân kế nhiệm lớp tàu ngầm Astute.
Bình luận của ông Wallace được đưa ra sau khi Bộ trưởng Quốc phòng Úc Richard Marles lưu ý rằng Úc đã không đánh giá thấp thách thức liên quan đến việc trang bị năng lực cho mình, tuy nhiên chính phủ tin tưởng rằng các đối tác ba bên sẽ có thể đáp ứng được các thách thức.
“Liên minh AUKUS là trung tâm của việc giải quyết các thách thức này,” ông Marles cho biết.
“Tôi nghĩ những điều quý vị sẽ chứng kiến đó là đến cuối cùng chúng tôi cũng sẽ công bố con đường tối ưu mà chúng tôi đang phát triển cùng cả Hoa Kỳ và Vương quốc Anh, một con đường mà thực sự là một nỗ lực ba bên để chứng kiến cả Vương quốc Anh và Hoa Kỳ cung cấp cho Úc năng lực tàu ngầm chạy bằng năng lượng hạt nhân.”
Liên minh AUKUS đã được công bố vào tháng 09/2021 trong một thông báo chung bất ngờ giữa các nhà lãnh đạo Hoa Kỳ, Vương quốc Anh, và Úc, theo đó Úc sẽ trang bị tàu ngầm chạy bằng năng lượng hạt nhân và tham gia hợp tác nghiên cứu trong các lĩnh vực đột phá như điện toán lượng tử, năng lực dưới đáy biển, vũ khí siêu thanh, và trí tuệ nhân tạo.
Lo ngại về sự chậm trễ
Trong những tháng gần đây, đã có suy đoán rằng các nhà máy đóng tàu của Hoa Kỳ sẽ không thể cung cấp thêm tàu ngầm cho Úc vì thiếu năng lực bổ sung.
Ngành công nghiệp tàu ngầm hạt nhân không chỉ đòi hỏi cơ sở vật chất phù hợp mà cả lực lượng lao động được đào tạo bài bản lên đến hàng chục ngàn người. Chính phủ Hoa Kỳ và Vương quốc Anh đã cam kết hỗ trợ Úc đào tạo và nâng cao kỹ năng cho ngành công nghiệp của mình.
Tuy nhiên, ông Marles đã hạ thấp mọi lo ngại về sự trì hoãn.
“Chúng tôi tự tin rằng những thứ chúng tôi sẽ công bố trong những tuần tới là một lộ trình có thể được tất cả các đối tác chuyển giao đúng hạn và rõ ràng, chúng tôi đang nói về một chương trình không được tính bằng tuần hay tháng mà là thực sự sẽ diễn ra trong nhiều năm và nhiều thập niên,” ông nói với ABC Radio’s AM hôm 01/02.
Bộ trưởng hiện đang trên chiếc phi cơ đến Hoa Kỳ để tổ chức các cuộc thảo luận tiếp theo về chương trình này.
Tập đoàn Phát thanh Truyền hình Úc (Australian Broadcasting Corporation) cũng đã đưa tin rằng Thủ tướng Anthony Albanese cũng có thể tới Hoa Kỳ vào tháng Ba này để công bố kế hoạch cuối cùng cùng với Tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden và Thủ tướng Anh Rishi Sunak.
Bộ trưởng Ngoại giao đặc trách Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương của Vương quốc Anh, bà Anne-Marie Trevalyan, cho biết các tàu ngầm của Úc có thể sẽ được sử dụng để tuần tra khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương và bảo đảm các tuyến đường thương mại.
“Thương mại tự do và công bằng sẽ trở nên hiệu quả nếu các tuyến đường thủy thông thoáng và an toàn,” bà nói với các phóng viên. “Phần lớn công việc của Hải quân Hoàng gia trong vài trăm năm qua là truy đuổi cướp biển để những con tàu cần vận chuyển hàng hóa có thể thực thi tốt công việc của mình.”
“Vì vậy, cam kết của Úc về việc muốn có một thế hệ tàu ngầm mới, thứ có thể giúp họ bảo đảm an ninh trong khu vực, là điều mà chúng tôi hoàn toàn cam kết giúp đỡ.”
Sự phản đối của Trung Quốc đối với AUKUS là do lo sợ
Trong khi đó, Đảng Cộng sản Trung Quốc đã lên tiếng phản đối Liên minh AUKUS, với việc phát ngôn viên Bộ Ngoại giao của ĐCSTQ Mao Ninh tuyên bố rằng liên minh này đang thúc đẩy sự đối đầu quân sự ở khu vực Á Châu-Thái Bình Dương và có tư duy Chiến Tranh Lạnh.
“Trung Quốc lo ngại sâu sắc và kiên quyết phản đối điều đó,” bà Mao bày tỏ.
Theo lời những người theo dõi Trung Quốc, Bắc Kinh thực sự lo lắng về Liên minh AUKUS, với việc các học giả và các nhà phân tích đại lục phản ứng trước Liên minh AUKUS với nỗi lo lắng và sợ hãi thực sự.
Các nhà phân tích tin rằng điều này là do Trung Quốc lo sợ về một liên minh do phương Tây lãnh đạo, cùng với Nhật Bản, có thể kiềm chế Trung Quốc và đưa phương Tây vào thế thống trị địa chiến lược.
“Với Nhật Bản ở một đầu và Ấn Độ ở đầu bên kia, các tàu ngầm hạt nhân của Úc sẽ cho phép quân Đồng minh khép kín một “tam giác chiến lược ở điểm cực nam của chuỗi đảo thứ hai, rút ngắn khoảng cách trinh sát, giám sát, và phản ứng nhanh chống lại Trung Quốc, cũng như đạt được khả năng tấn công siêu âm chính xác tầm xa,” ông Tuvia Gering viết trong một bài báo cho The China Project.
Ông Gering là nghiên cứu viên tại Viện Chiến lược và An ninh Jerusalem (JISS), là một chuyên gia về chính trị và chính sách ngoại giao của Trung Quốc.
Bà cũng lưu ý rằng điều này xuất phát từ việc chính quyền Trung Quốc không có khả năng xem xét nguyên nhân và hậu quả, lập luận rằng các quan chức Trung Quốc phớt lờ vai trò của chính Trung Quốc trong các cuộc đấu tranh địa chính trị trong khu vực, gồm “việc nhanh chóng mở rộng kho vũ khí hạt nhân của họ trong hàng trăm hầm silo mới và các hỏa tiễn đạn đạo liên lục địa (ICBM) di động, và vụ thử hỏa tiễn siêu thanh có khả năng mang đầu đạn hạt nhân gần đây của họ.”