10 món ăn truyền thống của Hungary tái hiện nền văn hóa ẩm thực đã mất (P.1)
Budapest – thủ đô của Hungary – nằm ở trung tâm của Âu Châu và được mệnh danh là “Hòn ngọc trên sông Danube”. Đây là nơi gặp gỡ của nhiều dân tộc, đồng thời cũng là nơi giao thoa các nền văn hóa ẩm thực.
Ở đây có phong cách ẩm thực của người La Mã cổ đại, các sắc tộc German, người Hungary và người Ý thời Phục hưng, cộng thêm sự chiếm đóng 150 năm của người Thổ Nhĩ Kỳ Ottoman và sự nhập cư của người Do Thái vào thế kỷ 18, khiến cho ẩm thực Hungary trở nên vô cùng phong phú.
Điều đáng tiếc là sau khi Liên Xô chiếm đóng Hungary vào năm 1944, dưới ảnh hưởng của Chủ nghĩa cộng sản, chế độ quân chủ không những bị phế bỏ mà phong cách ẩm thực phong phú trong văn hóa truyền thống cũng dần trở nên mai một, khiến nền ẩm thực của Hungary bị lu mờ đi rất nhiều.
May mắn là vào năm 1989, Hungary đã tách khỏi bức màn sắt của Liên Xô, từ bỏ Chủ nghĩa cộng sản, sửa đổi Hiến pháp trên diện rộng phù hợp với nền chính trị dân chủ. Các đầu bếp Hungary cũng một lần nữa phục hưng nền văn hóa ẩm thực truyền thống, tái hiện kho tàng ẩm thực độc đáo của Âu Châu.
Dưới đây là 10 món ăn truyền thống của Hungary, nếu có dịp đến Budapest, bạn đừng bỏ qua nhé!
10 món ăn truyền thống của Hungary
-
Lángos
Lángos một loại bánh mì chiên của Hungary, bên trên thường được phủ tỏi, kem chua, pho mát vụn và các nguyên liệu khác. Đây là một trong những món ăn đường phố phổ biến nhất ở Hungary, và cũng là món khoái khẩu của rất nhiều người dân nước này.
Theo từ điển tiếng Hungary thế kỷ 15, Lángos có nguồn gốc từ loại bánh mì dẹt thời La Mã “panis focacius”, và có cùng nguồn gốc với món bánh focaccia của Ý.
Theo truyền thống, Lángos được nướng trên lửa trong lò gạch. Trong tiếng Hungary, “Láng” có nghĩa là “ngọn lửa”, và từ “Lángos” mô tả cách làm ra loại bánh này, được nướng bằng lửa.
Ngày nay, hầu hết người Hungary không có lò gạch trong nhà, họ cũng không nướng bánh mì tại nhà. Lángos đã biến thành một món ăn đường phố với nhiều lớp phủ hơn. Trên đường phố Budapest, bạn có thể mua Lángos phủ thêm giăm bông, hành tây, xúc xích, pho mát, hay Lángos nhồi nhân bánh (Stuffed Lángos). Với dạng phẳng và được rải đầy pho mát, Lángos được rất nhiều người gọi là “bánh pizza Hungary”.
-
Főzelék
Főzelék là một món ăn Hungary rất đặc biệt mà ít có sự tương đồng ở các nền văn hóa khác. Mặc dù được gọi là món hầm nhưng hương vị của nó rất đậm đà, hơn nữa hầu như không có nước súp, và có thể chứa rất nhiều loại rau, chẳng hạn như ớt chuông, khoai tây, dưa cải, cà chua, đậu Hà Lan, cà rốt, cải xoăn, su hào, đậu ván, bí ngô, rau chân vịt, v.v.
Thông thường Főzelék không được nấu với thịt, nhưng có thể thêm thịt xông khói và pepperoni làm gia vị. Nó cũng thường được làm đặc bằng bột mì hoặc kem chua, và khi kết hợp với trứng chiên hoặc thịt viên Hungary, sẽ trở thành một bữa ăn chính.
Trước đây vì để tiết kiệm, người ta thường ăn món hầm vào các ngày trong tuần, chỉ đến cuối tuần hoặc ngày lễ mới cho thêm thịt. Đây là món ăn rất đa dạng và bổ dưỡng, cung cấp rất nhiều chất dinh dưỡng cần thiết. Ngày nay, rất nhiều nhà hàng nhỏ ở Hungary đều phục vụ món ăn này.
-
Töltött Káposzta
Töltött Káposzta (bắp cải cuộnn) là một món ăn quan trọng trong mùa đông đối với người Hungary, và cũng là món ăn chủ yếu trong thực đơn Giáng sinh. Tuy có nhiều cách chế biến, nhưng cách làm cơ bản nhất là dùng lá bắp cải bọc thịt băm và gạo, rồi dùng nước sốt cà chua để nấu. Khi sơ chế, người ta tỉa cẩn thận những cọng cứng ở giữa bắp cải để dễ gói nhân hơn.
Theo các tài liệu, người Do Thái bắt đầu ăn bắp cải cuộn từ cách đây 2,000 năm. Thuận theo sự lan tỏa của văn hóa, món ăn này cũng đã trở thành một món ăn truyền thống ở Đông Âu, Trung Âu, Trung Á và phía bắc Trung Quốc. Theo phong tục của người Hungary, bắp cải cuộn có thể mang lại sự giàu có và sức khỏe cho con người, vì vậy đây là món ăn nhất định phải có trong đêm Giáng sinh và năm mới.
-
Paprikash (Ớt bột Hungary)
Kể từ thế kỷ 16, các sản phẩm của lục địa Châu Mỹ đã dần dần bén rễ vào Âu Châu. Cà chua, khoai tây, thuốc lá, ngô, cà tím, ớt và các loại cây trồng khác đều đã tìm thấy ngôi nhà mới ở Âu Châu.
Trong thời kỳ người Thổ Nhĩ Kỳ Ottoman chiếm đóng Hungary, ớt cũng đã được đưa vào đất nước này. Người Hungary nhanh chóng phát hiện ra rằng ớt có thể thay thế những loại hồ tiêu đắt tiền, và vùng đất ở miền nam Hungary thích hợp để trồng ớt đỏ. Kể từ đó, ớt bột đã dần được dung hợp vào ẩm thực truyền thống của Hungary, tạo nên các món hầm độc đáo của các trang trại, như hầm cá, hầm gà, hầm bò, hầm nấm v.v. Các món hầm này có thể kết hợp với bánh mì, cơm và gnocchi, nếu ăn không hết còn có thể để qua ngày hôm sau, hương vị sẽ càng đậm đà hơn.
Ở Hungary, ớt bột đã là một phần của văn hóa truyền thống, bạn có thể mua nhiều loại ớt bột và tương ớt với độ cay khác nhau trên thị trường, có một số loại không những không cay mà còn có vị trái cây nhẹ. Hai thị trấn nhỏ Szeged và Kalocsa ở phía nam Hungary được mệnh danh là “Thủ phủ của ớt”. Khi đến Hungary, bạn có thể mua một số món quà lưu niệm làm từ ớt để trải nghiệm nền văn hóa ớt bột này.
-
Gulyásleves
Khác với món hầm ớt, Gulyásleves không phải là món ăn nông trại mà là món ăn truyền thống của những người chăn gia súc Magyarok trên vùng đồng bằng. Khi chăn thả gia súc, người dân sẽ theo đàn gia súc đến các nơi hoang dã xa thị trấn và cắm trại ở đó. Tại trại, họ đặt vạc và nấu ăn với các nguyên liệu mà mình mang theo. Món ăn này có nguồn gốc ít nhất là vào thế kỷ thứ 9, đến thế kỷ 16 và 17, rất nhiều nguyên liệu nhập khẩu từ Mỹ đã được thêm vào, và nó dần biến thành phong cách như ngày nay.
Người Magyarok là chủ thể dân số ở Hungary, chiếm khoảng 80% dân số cả nước. Theo ghi chép của các nhà sử học Ba Tư cổ đại và Đế chế Đông La Mã, người Magyarok ban đầu sống ở phía Tây Nam Siberia, và thuộc về một nhánh của người Thổ Nhĩ Kỳ.
Vào năm 895, người Magyarok xâm lược Âu Châu, định cư ở lưu vực sông Danube và thành lập một quốc gia dưới sự lãnh đạo của Árpád, họ chinh phạt tứ xứ, chiếm đóng nhiều nơi như Ý, Byzantium và Đức v.v. Mãi cho đến năm 1000, dưới sự lãnh đạo của István I, ông cải sang Cơ Đốc giáo và thành lập Vương quốc Hungary. Món Gulyásleves chính là dấu ấn trong ẩm thực truyền thống của giai đoạn lịch sử này.
Ngày nay, món Gulyásleves lấy thịt bò làm chủ, đôi khi có thêm thịt lợn, thịt cừu và thịt dê, đồng thời cho thêm cà chua, cà rốt, ớt chuông tươi và khoai tây v.v.
Trần Đình thực hiện
Xuân Hoàng biên dịch
Quý vị tham khảo bản gốc từ Epoch Times Hoa ngữ