TT Biden đề xướng cải tổ Tối cao Pháp viện nhân dịp 60 năm ban hành Đạo luật Dân quyền
‘Chúng ta cần những sự cải tổ này để bảo đảm niềm tin vào các tòa án [và] duy trì hệ thống kiểm tra và cân bằng quyền lực vốn rất quan trọng đối với nền dân chủ của chúng ta,’ Tổng thống Biden nói.
Trong bài diễn văn tại Thư viện và Bảo tàng Lyndon Baines Johnson ở Austin, Texas nhân dịp kỷ niệm 60 năm ban hành Đạo luật Dân quyền, Tổng thống Joe Biden đã kêu gọi cải tổ Tối cao Pháp viện.
“Chúng ta cần có một bộ quy tắc đạo đức bắt buộc dành cho Tối cao Pháp viện, và chúng ta cần bộ quy tắc này ngay bây giờ,” ông nói với khán giả hôm 29/07. “Hôm nay, tôi kêu gọi ba điều cải tổ táo bạo để khôi phục lòng tin và trách nhiệm giải trình đối với tòa án này.”
Tổng thống Biden đã phác thảo các cải tổ được đề xướng của mình, bao gồm một tu chính Hiến Pháp tiềm năng: giới hạn nhiệm kỳ 18 năm cho các thẩm phán, một bộ quy tắc ứng xử ràng buộc, và một tu chính để đảo ngược phán quyết mới đây cấp cho các tổng thống quyền miễn trừ truy tố đối với các hành động theo thẩm quyền khi còn đương nhiệm.
Ông cho biết rằng giới hạn nhiệm kỳ 18 năm được đề xướng bởi một ủy ban lưỡng đảng này đã phân tích các cấu trúc giới hạn nhiệm kỳ khác nhau. Còn bộ quy tắc ứng xử sẽ quy định các thẩm phán phải tiết lộ các món quà tặng, kiềm chế hoạt động chính trị công khai, và tự cáo tỵ khỏi các vụ án mà chính họ hoặc vợ/chồng của họ có xung đột lợi ích về tài chính hoặc xung đột lợi ích khác.
“Hỡi những người đồng hương Mỹ, dựa trên tất cả kinh nghiệm của tôi, tôi chắc chắn rằng chúng ta cần những cải tổ này. Chúng ta cần những cải tổ này để bảo đảm niềm tin vào các tòa án [và] duy trì hệ thống kiểm tra và cân bằng quyền lực vốn rất quan trọng đối với nền dân chủ của chúng ta.”
Ông nói rằng đến ngày 04/07/2026, đất nước sẽ kỷ niệm 250 năm ngày ký Tuyên ngôn Độc lập và khoảnh khắc đó sẽ “không chỉ cho quá khứ mà còn cho tương lai của chúng ta.”
“Hãy hình dung về khoảnh khắc đó và tự hỏi, ‘Chúng ta muốn trở nên như thế nào?’ Chúng ta có thể và phải được bảo vệ và mở rộng các quyền công dân của mình tại Mỹ quốc. Chúng ta có thể và phải ngăn chặn việc lạm dụng quyền lực của tổng thống và khôi phục niềm tin vào Tối cao Pháp viện. Chúng ta có thể và phải củng cố các biện pháp bảo vệ nền dân chủ.”
Bài xã luận về cải tổ Tối cao Pháp viện
Trong một bài xã luận được công bố hôm 29/07, tổng thống đã kêu gọi Quốc hội ủng hộ các đề xướng của ông về hai thay đổi quan trọng đối với Tối cao Pháp viện và một thay đổi đối với Hiến Pháp Hoa Kỳ, đồng thời nêu rõ lý do của ông khi theo đuổi những thay đổi mà phe cấp tiến đã tìm kiếm từ lâu.
“Quốc gia này được thành lập dựa trên một nguyên tắc đơn giản nhưng sâu sắc: Không một ai đứng trên luật pháp. Tổng thống Hoa Kỳ cũng không. Thẩm phán trong Tối cao Pháp viện Hoa Kỳ cũng không. Không ai cả,” tổng thống đã viết trong một bài xã luận được phát hành trên Washington Post.
Trích dẫn 36 năm đảm nhiệm vị trí thượng nghị sỹ Hoa Kỳ và cựu chủ tịch kiêm thành viên cấp cao của Ủy ban Tư pháp, Tổng thống Biden đã viết rằng mặc dù ông “rất tôn trọng thể chế và sự phân lập quyền lực của chúng ta,” nhưng những gì đang diễn ra hiện nay ở Hoa Kỳ là “không bình thường, và làm suy yếu niềm tin của công chúng vào các quyết định của Pháp viện, trong đó có những quyết định gây tác động đến sự tự do cá nhân.”
“Chúng ta hiện đang có một kẽ hở,” tổng thống đã viết.
Trong những năm gần đây, Tối cao Pháp viện đã đưa ra một số quyết định gây ra sự chỉ trích từ Đảng Dân Chủ và những người theo khuynh hướng cấp tiến, trong đó có việc lật ngược phán quyết Roe kiện Wade và, gần đây hơn là phán quyết với tỷ lệ 6 phiếu thuận – 3 phiếu chống kết luận rằng, về nguyên tắc, các tổng thống và cựu tổng thống được miễn truy tố đối với các hành động theo thẩm quyền.
Một viên chức Tòa Bạch Ốc nói với The Epoch Times rằng hôm 29/07, tổng thống đã nêu rõ quyết tâm của ông là sẽ dành thời gian trong năm tháng cuối cùng tại nhiệm để ủng hộ những thay đổi mà ông cho rằng có thể khôi phục niềm tin và trách nhiệm giải trình tại cả Tối cao Pháp viện và chức tổng thống.
Thông báo này được đưa ra một tuần sau khi Tổng thống Biden rút khỏi cuộc đua năm 2024 và tuyên bố tán thành Phó Tổng thống Kamala Harris [tranh cử tổng thống.]
Vào năm 2020, với tư cách là một ứng cử viên tổng thống, ông đã hứa sẽ thành lập một ủy ban để nghiên cứu những thay đổi tiềm năng đối với Tối cao Pháp viện khi một số người theo khuynh hướng cấp tiến kêu gọi mở rộng Tối cao Pháp viện, một hành động mà Tổng thống Biden phản đối. Ủy ban này đã công bố một báo cáo dài 294 trang gửi cho tổng thống hồi tháng 12/2021. Cho đến nay, Tổng thống Biden vẫn chưa hành động gì dựa trên báo cáo đó.
Hành động này là nỗ lực đáng kể đầu tiên của một tổng thống kể từ kế hoạch mở rộng Pháp viện theo khuynh hướng cấp tiến của Tổng thống Franklin D. Roosevelt nhằm ủng hộ những thay đổi đối với hoạt động của Tối cao Pháp viện. Nỗ lực của Tổng thống Roosevelt nhằm thiết lập một tòa án có lợi hơn cuối cùng đã thất bại trước rất nhiều sự phản đối.
Đề xướng của Tổng thống Biden được đưa ra sau nhiều năm vận động của phe cấp tiến nhằm thúc đẩy các cải tổ mà họ ưa chuộng đối với nhánh tư pháp này. Đề xướng này đã gặp phải sự phản đối từ những người có quan điểm theo chủ nghĩa nguyên bản được ưa chuộng rộng rãi trong Đảng Cộng Hòa.
Tòa Bạch Ốc cho biết giới hạn nhiệm kỳ đối với các thẩm phán Tối cao Pháp viện sẽ giúp bảo đảm rằng thời điểm đề cử thẩm phán cho Pháp viện có thể dễ dự đoán được hơn và ít tùy tiện hơn, giảm đi cơ hội mà bất kỳ tổng thống nào cũng có được từ những lần các thẩm phán về hưu.
Trong bài diễn văn hôm 29/07, Tổng thống Biden đã chỉ trích các thượng nghị sỹ Đảng Cộng Hòa vì đã ngăn cản Tổng thống Barack Obama đề cử một thẩm phán trong năm bầu cử 2016, rồi sau đó lại đề cử bà Amy Coney Barrett vài tuần trước cuộc tổng tuyển cử năm 2020.
Ngoài ra, Tòa Bạch Ốc cho biết thêm, một bộ quy tắc ứng xử ràng buộc đối với các thẩm phán, bao gồm việc tiết lộ quà tặng, kiềm chế hoạt động chính trị công khai, và cáo tỵ khỏi các vụ án có xung đột lợi ích, sẽ cải thiện niềm tin của công chúng vào cơ quan này.
Những người chỉ trích bộ quy tắc ứng xử đã bày tỏ lo ngại rằng việc Quốc hội giám sát các thẩm phán sẽ chính trị hóa tòa án này.
Để Tổng thống Biden có thể thành công, các đề xướng của ông sẽ cần 60 phiếu để thông qua tại Thượng viện. Tu chính Hiến Pháp mà ông đề xướng phải đối mặt với nhiều rào cản khác, trong đó cần phải đạt được ⅔ sự ủng hộ tại cả hai viện của Quốc hội hoặc của sự ủng hộ của một hội nghị gồm ⅔ các tiểu bang, và sau đó phải được ¾ các cơ quan lập pháp tiểu bang chấp thuận.
Trước đây, cựu Tổng thống Donald Trump đã viết trên nền tảng truyền thông xã hội Truth Social của mình về những nỗ lực như vậy trong nhánh lập pháp rằng:
“Đảng Dân Chủ đang cố gắng can thiệp vào Cuộc bầu cử Tổng thống, và phá hoại Hệ thống Tư pháp của chúng ta, bằng cách tấn công Đối thủ Chính trị của họ, TÔI, và Tối cao Pháp viện Đáng kính của chúng ta. Chúng ta phải tranh đấu cho Tòa án Công bằng và Độc lập của chúng ta, và bảo vệ Đất nước của chúng ta.”
