Trí tuệ vĩnh hằng: Lời khuyên từ Tổ phụ John Adams, ‘Nhưng trên hết thảy’ thì điều gì mới là quan trọng?
Một trong những vị Tổ phụ Lập quốc mà tôi yêu mến đó là ngài John Adams. Theo quan điểm của tôi, ngài ấy không chỉ là người có trí tuệ xuất sắc nhất trong số các Tổ phụ Lập quốc, mà còn là người thông thái nhất. Ngài sở hữu cả kiến thức vĩ đại lẫn trí tuệ vĩ đại. Ngài ấy không nhìn thế giới qua lăng kính màu hồng. Tuy nhiên, ngài cũng không phải là một người đa nghi—mặc dù trên thực tế thì ngài có những lý do dễ hiểu để trở thành một người như vậy.
Ngài Adams là người có vốn hiểu biết sâu rộng, đặc biệt là về lịch sử. Ngài thông thạo một số ngôn ngữ, đặc biệt là tiếng Latin, và có thể đọc các tác phẩm kinh điển của Hy Lạp và La Mã bằng chính ngôn ngữ gốc của họ. Khi đương đầu với những thách thức tất yếu phải có gắn liền với việc thiết lập nền độc lập của một quốc gia, và thiết lập các thể chế sáng lập của quốc gia đó, ngài luôn xem lịch sử như một kim chỉ nam và có thể trích dẫn nhiều ví dụ từ nhiều quốc gia như là những tấm gương đối chiếu để phỏng theo hay tránh khỏi.
Nhưng một trong những điều ở ngài khiến tôi thấy thu hút nhất là cách ngài ấy viết cho các con của mình, đặc biệt là cho cậu con trai lớn của ngài, ông John Quincy Adams, người [tương lai] sẽ trở thành nghị sĩ, ngoại trưởng và là tổng thống Hoa Kỳ (trong số nhiều vai trò khác). Ngài Adams đã đưa ông John Quincy theo khi ngài đến Âu Châu với tư cách là Bộ trưởng Hoa Kỳ đến Pháp vào năm 1778. Lý do cho việc này có lẽ được bày tỏ rõ ràng nhất bởi mẹ ông, phu nhân Abigail Adams, một trong những bức thư đầu tiên của bà gửi cho cậu bé 10 tuổi này khi cậu đến Paris: “Hãy nâng cao hiểu biết của con để thu được kiến thức hữu dụng và đức hạnh, tất cả những thứ mà sẽ khiến cho con trở thành một niềm rạng danh cho xã hội, niềm Vinh Dự cho Đất Nước của con và là Phước Lành cho cha mẹ của con.” Trở thành một phần của gia đình Adams có nghĩa là sự phụng sự cho cộng đồng gần như là một điều hiển nhiên.
Một trong những bức thư yêu thích nhất của tôi từ ngài Adams gửi cho con trai của ông được viết vào năm 1782. Người cha thì ở Amsterdam, còn cậu con thì ở St. Petersburg, làm thư ký cho đại sứ Hoa Kỳ tại Nga. Ngài Adams lần đầu tiên khen ngợi con trai mình về những vấn đề thực tiễn hơn:
“Cha rất hài lòng về việc con học tiếng Đức vì nhiều lý do, và chủ yếu là bởi cha được biết rằng khoa học và văn học hiện nay đang nở rộ mạnh mẽ ở Đức hơn bất cứ nơi đâu. Nhiều loại ngôn ngữ sẽ không có hại gì trừ khi con có thói quen quan tâm nhiều đến ngôn từ hơn là các sự vật sự việc.”
Bảo đảm cho con trai mình trở thành một người đa ngôn ngữ là điều quan trọng đối với ngài Adams, vì điều đó không chỉ giúp con trai ông trở thành một nhà ngoại giao tài giỏi hơn mà còn là một người đọc các văn bản cổ điển tốt hơn nữa—vốn là ngọn nguồn chủ yếu của sự giáo dục mà chính ngài Adams và nhiều vị Tổ phụ [khác] có được. Nhưng, như ngài đã nhấn mạnh với ông John Quincy, mục đích của ngôn ngữ là để mô tả sự vật sự việc, và do đó hiểu rõ hơn về thực tế, và đó là điều mà ngài ấy chú trọng.
Nhưng vàng ròng thực sự là nằm ở đoạn thứ hai (và cũng là đoạn cuối cùng) [của bức thư này]:
“Nhưng, con trai yêu quý à, trên hết thảy, con hãy giữ lấy sự ngây thơ và lương tâm trong sáng. Đạo đức của con đối với bản thân con và cả thế giới là quan trọng hơn tất cả ngôn ngữ và khoa học. Một vết nhơ trong nhân phẩm dù nhỏ nhất cũng sẽ làm tổn hại hạnh phúc của con nhiều hơn tất cả các thành tích mà con sẽ đạt được.”
Ở đây, chúng ta nắm bắt được sự tinh túy của ngài John Adams nằm trong sự thấu hiểu của ông về tính ưu việt của đạo đức qua tính thực tiễn và tính cần thiết của nó. Vì ngài ấy biết một nền cộng hòa tự do đòi hỏi một nền tảng đạo đức để tồn tại, nên ngài biết chân lý đồng dạng cũng áp dụng cho các cá nhân. Thật vậy, mọi nơi mọi lúc, cả ngài Adams và phu nhân Abigail đều dạy ông John Quincy rằng không chỉ có tư cách đạo đức là cần thiết để hạnh phúc, mà còn phải chịu trách nhiệm trước Đức Chúa Trời về hành vi của mình trong cuộc sống này.
Thật vậy, bất cứ ai tham gia vào việc phản tỉnh tự thân đều biết điều này là đúng. Như Benjamin Franklin đã nói trong ấn bản năm 1741 của “Poor Richard’s Almanack” (“Niên Giám của Richard Đáng Thương”), “lương tâm thiện lương là Giáng sinh trường tồn.” Làm những gì chúng ta biết là chân chính là cần thiết để có một ý thức tích cực về giá trị bản thân và lòng tự tin. Lương tâm bị phân đôi [ở giữa ngã đường chính-tà] là con đường dẫn đến bất an, tức giận và bất hạnh sâu sắc. Vô luận là chúng ta chiến đấu để đạt tới lương tâm ấy như thế nào, thì chúng ta vẫn luôn khát khao tầm cầu phía thiện lương.
Và quả là một bài học cho tất cả chúng ta để suy ngẫm, đặc biệt là trong thời đại mà hệ thống giáo dục của chúng ta đã bị chế ngự bởi quan điểm kinh tế và kỹ trị, như thể mục đích căn bản và thiết yếu của việc đào tạo chỉ đơn thuần là khiến cho con em đặt được hiệu quả về mặt kinh tế, chứ không phải đào tạo cho chúng trở thành người có đức hạnh vậy! Không có gì ngạc nhiên khi những người trẻ tuổi bị trầm cảm và lo lắng đang ở mức kỷ lục.
Nhưng vì ngài John Adams đã biết—và khi ông dạy con trai mình về điều này, một trong những lời khuyên cho bậc làm cha hay nhất của ông—đạo đức là quan trọng đối với hạnh phúc hơn nhiều so với năng suất [lao động], cả trong đời này và đời sau.
Tác giả Joshua Charles từng là người viết diễn văn tại Tòa Bạch Ốc cho cựu Phó Tổng thống Mike Pence. Ông là nhà sử học, diễn giả và là tác giả của một số cuốn sách bán chạy số 1 trên The New York Times. Ông cũng là cố vấn lịch sử cho một số bộ phim tài liệu và xuất bản sách về các chủ đề khác nhau, từ các Tổ phụ Lập quốc, Israel, vai trò của đức tin trong lịch sử Hoa Kỳ, đến tác động của Kinh Thánh đối với nền văn minh nhân loại. Ông là biên tập viên cao cấp, nhà phát triển khái niệm của “Global Impact Bible” (“Kinh Thánh Tác Động Toàn Cầu”), được xuất bản bởi Bảo tàng Kinh thánh có trụ sở tại D.C. vào năm 2017, đồng thời là học giả thành viên của Trung tâm Khám phá Đức tin và Tự do ở Philadelphia. Ông là một thành viên của Tikvah và Philos, đã diễn thuyết khắp đất nước về các chủ đề như lịch sử, chính trị, đức tin và thế giới quan. Ông cũng là một nghệ sĩ dương cầm có bằng thạc sĩ chính phủ và bằng luật. Quý vị có thể theo dõi ông trên Twitter @JoshuaTCharles hoặc vào trang JoshuaTCharles.com.
Do Joshua Charles thực hiện
Hồng Ân biên dịch
Quý vị tham khảo bản gốc từ The Epoch Times
Xem thêm: