Trải nghiệm thăng hoa tinh thần tại Bảo tàng Bonsai Thái Bình Dương
Vẻ đẹp của nghệ thuật và thiên nhiên
Khác với nghệ thuật thị giác, bonsai là dùng một cái cây đang sống để làm phương tiện sáng tạo. Không giống như một bức tranh hay một tác phẩm điêu khắc hầu như không thay đổi sau khi người nghệ sĩ đặt nét vẽ cuối cùng hoặc hoàn thành những nhát đục đẽo ở mặt cuối cùng, một cây bonsai sẽ tiếp tục trưởng thành và phát triển trong suốt vòng đời của chúng. Bonsai là một từ tiếng Nhật, nhưng nghệ thuật trồng những loại cây này bắt nguồn từ Trung Hoa với tên gọi “hòn non bộ.”
Trong một vũ điệu thường chuyển không dừng, dáng cây bonsai uốn mình uyển chuyển dưới bàn tay tạo tác của các nghệ nhân, cũng như dưới ảnh hưởng môi trường xung quanh và đến lượt mình, các nghệ nhân cũng điều chỉnh cách chăm sóc để phù hợp với đặc tính của cây. Tác phẩm nghệ thuật này không bao giờ kết thúc, mà liên tục phát triển. Khi được chăm sóc đúng cách, bonsai có thể sống trong các chậu hàng trăm năm và vì thế thường có tuổi thọ dài hơn cả những nghệ nhân tạo ra chúng thuở đầu. Vì bonsai thường được truyền qua nhiều thế hệ, nên mỗi tác phẩm bonsai đều chứa đựng tầng tầng lớp lớp biểu đạt mang tính phối hợp giữa các nghệ nhân và giàu tính nghệ thuật.
Bảo tàng Bonsai Thái Bình Dương là một trong số ít các bảo tàng công cộng trên thế giới chỉ dành riêng cho bonsai. Bộ sưu tập cây bonsai ở đây gồm hơn 150 cây cảnh đến từ các nước như Trung Quốc, Canada, Nhật Bản, Nam Hàn, Đài Loan, và Hoa Kỳ — đây là một trong số những bộ sưu tập cây bonsai đẹp nhất và có nguồn gốc xuất xứ đa dạng nhất so với bất cứ nơi đâu. Khi các cây được đưa vào bộ sưu tập của Bảo tàng Bonsai Thái Bình Dương, chúng thường mang theo một lịch sử can thiệp nghệ thuật sâu sắc — một số cây đã được tạo tác bởi bàn tay của những nghệ nhân tiên phong đáng kính nhất trong lĩnh vực này. Những cây bonsai do các nghệ nhân là Lục Học Minh (Xueming Lu), Lương Duyệt Mỹ (Amy Liang Chang), John Naka (được mệnh danh là “cha đẻ của bonsai Mỹ quốc”), Ben Oki, Harry Hirao, Vaughn Banting, Nick Lenz, và Melba Tucker sáng tạo là những cây nằm trong số những tác phẩm đáng chú ý nhất của bộ sưu tập này.
Ông Aarin Packard, người giám tuyển của bảo tàng Bonsai Thái Bình Dương, đảm trách định hướng nghệ thuật và thực vật của bộ sưu tập này, luôn được nhắc nhở về niềm vinh dự lớn lao khi chăm sóc các loài thực vật sống này: “Cây bonsai là một nguồn sống đối với tôi; tôi không chỉ cảm thấy được kết nối với từng cây, mà còn như kết nối với từng người đã chăm sóc chúng trong quá khứ và thậm chí với những người sẽ chăm sóc cây sau khi tôi ra đi.”
Cây lâu đời nhất trong bộ sưu tập thường trực của bảo tàng Bonsai Thái Bình Dương là một cây Thủy tùng Triều Tiên (Taxus cuspidata) — có niên đại từ năm 1500 và trở thành một cây cảnh bonsai từ khi nghệ nhân Su Hyung Yoo bắt đầu tạo tác năm 1986. Cây bonsai lớn nhất của bảo tàng là “Cây phong Domoto,” được đặt theo tên của ông Kanetaro Domoto, một thợ làm vườn ươm người Mỹ gốc Nhật. Ông đã chăm sóc cây phong này sau khi nhập cảng từ Nhật Bản vào Mỹ để làm bonsai vào năm 1915. Cây bonsai này đã tồn tại qua nỗi đau thương và chiến tranh, trụ vững như một minh chứng cho ý chí sống và sức mạnh của sự bền bỉ.
Bonsai là một nghệ thuật có nguồn gốc cổ xưa ở Trung Hoa, ít nhất là từ thế kỷ thứ 3. Trong hơn 100 năm qua, người dân Bắc Mỹ đã đón nhận loại hình nghệ thuật này và phát triển theo những cách thức độc đáo và cởi mở. Ở Mỹ quốc, bonsai đang có những hướng đi mới, với ít quy tắc hơn và một nhóm các loài cây “có thể làm bonsai” mới.
Bảo tàng Bonsai Thái Bình Dương thu hút khán giả toàn cầu bằng cách tổ chức các buổi triển lãm mới lạ mà thế giới chưa từng chiêm ngưỡng trước đây. Triển lãm “Natives” năm 2017 là buổi triển lãm đầu tiên trưng bày độc quyền những cây bonsai là thực vật đặc hữu của Hoa Kỳ. Triển lãm “Natives” không chỉ khiến người thưởng lãm ở Mỹ quốc cảm thấy gắn kết hơn với bonsai, mà còn tôn vinh vẻ đẹp và sự đa dạng của các loại cây bản địa của đất nước này.
Buổi triển lãm của bảo tàng hồi năm 2016, “Decked Out: From Scroll to Skateboard” (Bài Trí: Từ Tranh Cuộn đến Ván trượt), cũng cung cấp thêm những điểm liên kết với các tư liệu văn hóa Mỹ quốc. Thay cho các bức tranh cuộn thường được treo cạnh cây bonsai trong các triển lãm cây cảnh theo kiểu Nhật Bản, triển lãm “Decked Out” đã trưng bày các sàn trượt tùy chỉnh được vẽ theo phong cách nghệ thuật đường phố hiện đại của một số nghệ sĩ vẽ tranh tường đô thị tài năng nhất khu vực Tây Bắc Thái Bình Dương. Sự kết hợp này đã giúp những du khách thưởng thức cả hai lĩnh vực [tương đối] khác biệt và thu hút những khán giả mới biết về bonsai.
Ở khu vực ngoài trời, trên nền của những cây lá kim cao chót vót trong một khu rừng nằm giữa vùng đô thị Seattle-Tacoma, bộ sưu tập đầy tinh tế tại Bảo tàng Bonsai Thái Bình Dương hiện ra thật kỳ vĩ. Đến nơi đây, du khách tản bộ trên một con đường mòn nhiều cây cối, đưa họ từ những bộn bề thường nhật đến ngưỡng cửa của điều kì diệu. Khi du khách rảo bước trong khuôn viên nơi đây, họ sẽ tìm thấy sự bình hòa, vẻ đẹp cao quý, và niềm hân hoan. Mỗi cây bonsai nằm trên từng bàn riêng, đặt trong các hốc tường được bài trí giống như một bảo tàng nghệ thuật ngoài trời không có mái che.
Du khách từ khắp nơi trên thế giới đến để chiêm ngưỡng bonsai và thụ ích nhiều lợi lạc cùng một lúc nhờ khoảng thời gian ngoài trời, trải nghiệm vẻ đẹp, và xoa dịu tâm hồn. “Mong muốn của chúng tôi là quý vị sẽ cảm thấy gần gũi hơn với thiên nhiên và được truyền cảm hứng nhiều hơn khi khám phá bảo tàng này,” cô Kathy McCabe, giám đốc điều hành của bảo tàng này cho biết, và nói thêm rằng, “Luôn có nhiều điều mới mẻ để chiêm ngưỡng, ở mỗi cái cây và trong mỗi mùa khác nhau.”
Bảo tàng Bonsai Thái Bình Dương mở cửa sáu ngày một tuần (Từ Thứ Ba đến Chủ Nhật), từ 10 giờ sáng đến 4 giờ chiều. Vào cửa miễn phí, nhưng luôn hoan nghênh các khoản quyên góp.
Thanh Ân biên dịch
Quý vị tham khảo bản gốc từ The Epoch Times