Mới nhất
Tiêu điểm
Bình luận
Share
Email
Rèn giũa tánh tự chủ: Bí quyết của cuộc sống viên mãn
Có thể làm chủ được cảm xúc, dục vọng và hành vi là bí quyết của một cuộc sống viên mãn.
“Người tự chủ có khả năng lựa chọn giữa những ham muốn nhất thời và điều thực sự mà người đó muốn hướng tới,” Abraham Lincoln
Tôi đã học được một điều đáng suy ngẫm từ con trai mình.
Từ khi còn trong bụng mẹ, kết quả siêu âm cho thấy cậu bé thích ngậm ngón tay cái của mình. Sau khi con chào đời, chúng tôi đã cố gắng sử dụng núm vú giả, nhưng cậu bé luôn vứt núm vú giả đi và cho ngón tay cái vào miệng. Ngón tay cái và với chiếc mền lụa đã trở thành vật cưng để cháu thư giãn và ru ngủ.
Đến tuổi đi mẫu giáo, bé vẫn chưa từ bỏ thói quen mút ngón tay cái, khi đó tôi chợt nảy ra ý tưởng cho bé xem nhiều bức ảnh của những người có hàm răng lệch do ngậm tay. Sau đó, giải thích với bé rằng điều đó sẽ xảy ra cho cậu. Thế là bé miễn cưỡng đồng ý ngừng mút tay khi mất chiếc răng đầu tiên.
Một vài tháng sau, bé mất chiếc răng đầu tiên, bé nhớ lại lời hứa và hỏi: “Mẹ ơi, vậy có nghĩa là con phải ngưng ngậm ngón tay cái đúng không ạ?” Sau khi nghe tôi trả lời phải, bé lại hỏi, “Nhưng sẽ ra sao nếu con không thể làm điều đó? Nó giúp con buồn ngủ và đôi khi con không nhận ra mình đang làm như vậy.” Nhưng tôi trấn an bé và biết rằng cậu ấy có thể làm được.
Khi giờ ngủ đến, cậu bé nài nỉ, “Mẹ ơi, cho con ngậm tay nhé, chỉ đêm nay thôi?” Tôi hiểu điều đó là khó khăn nhưng tôi bảo với cháu rằng thói quen này nếu càng kéo dài thì càng càng khó bỏ. Tôi bảo con trai đừng nghĩ quá nhiều về việc này, và không lâu sau đó cháu đã chìm vào giấc ngủ.
Trong 3 đêm kế tiếp, cháu cũng nài nỉ như vậy. Nhưng thật ngạc nhiên, chỉ sau một vài ngày, cháu đã ngủ mà không màng đến việc đó nữa. Tôi thực sự ngạc nhiên khi chứng kiến ý chí của cậu con trai mình, cháu đã có thể từ bỏ thói quen ngậm tay từ rất lâu trong một đoạn thời gian ngắn ngủi.
Một góc nhìn sâu sắc hơn
Tôi thật sự ấn tượng trước khả năng tự chủ của con mình ở độ tuổi còn nhỏ như vậy. Đây cũng không phải lần duy nhất tôi chứng kiến. Tôi trêu cháu rằng khả năng đó ắt hẳn đã được thừa hưởng từ chồng tôi, một người khá kỷ luật. Trong khi tôi vẫn còn loay hoay để làm tốt hơn về lĩnh vực này, rõ ràng tôi vẫn còn có cơ hội cải thiện.
Nhìn nhận vấn đề kỹ lưỡng hơn, tôi thấy rằng tôi hãy còn chiều chuộng bản thân, tôi lười biếng, tôi ham thích những điều thoải mái và dễ dàng, đôi khi nói hoặc làm những điều để khoe khoang hoặc để người khác thấy mặt tốt đẹp của mình, và đôi khi phớt lờ kế hoạch và mục tiêu mình đặt ra. Ồ, tôi có quá nhiều thứ để làm nhằm cải thiện bản thân, và tôi bắt tay vào thực hiện dự án rèn giữa tánh tự chủ cho bản thân mình.
Tôi nghĩ rằng trước tiên tôi nên tìm hiểu về ý nghĩa chính xác của từ ‘tự chủ’ và ‘tự chủ’ bao gồm những yếu tố gì.
Từ điển Anh ngữ Google định nghĩa tự chủ như sau: 1. Khả năng kiểm soát cảm xúc và cải thiện nhược điểm bản thân. 2. Khả năng kiên trì thực hiện điều ngay chính bất chấp cám dỗ. Từ điển Merriam – Webster định nghĩa tự chủ là sự tự điều chỉnh bản thân để tiến bộ hơn
Tóm lại, tự chủ là kiểm soát ham muốn và cảm xúc để hoàn thiện bản thân, và quá trình này đòi hỏi thời gian và công sức.
Vậy còn những yếu tố liên quan đến tính tự chủ là gì?
Theo các chuyên gia, tự chủ bao gồm ý chí, gan góc, kiên cường, quyết tâm, bền bỉ, bền bỉ, quyết đoán, kiềm chế, thận trọng, kiên cường, kiên quyết, kiên nhẫn, siêng năng và tiết độ.
Tuy nhiên, chỉ những yếu tố trên là chưa đủ. Cần phải có thêm tánh lương thiện và lý trí. Ví dụ như một tên tội phạm rất kiên nhẫn chờ thời cơ để ra tay trộm cắp, nhưng sự kiên nhẫn này không xuất phát từ thiện lương và lý trí. Vì vậy, đức hạnh luôn là nền tảng căn bản.
Tự chủ cũng không phải là việc dễ dàng. Tự chủ đòi hỏi không chỉ là khả năng mà còn là ý chí kiểm soát hành vi của bản thân tùy theo giá trị, cam kết và mục tiêu của mỗi người. Nói thì dễ, nhưng để có thể thực sự có được tự chủ là một thử thách.
Bí quyết để thành công và hạnh phúc
H.A Dorfman, một nhà tâm lý học thể thao nổi tiếng và là tác giả viết về những kỹ năng tinh thần cần thiết để thành công trong thể thao chuyên nghiệp, cho rằng, “Tự chủ là một hình thức giải thoát.” Giải thoát khỏi thói lười biếng và thờ ơ, giải thoát khỏi những kỳ vọng và yêu cầu của người khác, giải thoát khỏi sự yếu đuối, sợ hãi và nghi ngờ. Tính tự chủ giúp người ném bóng thấy được sự độc đáo, khám phá được sức mạnh bên trong và bộc lộ tài năng của mình. Người tự chủ làm chủ suy nghĩ và cảm xúc của mình thay vì phải làm nô lệ cho chúng.”
Ông Dorfman thấu hiểu rằng tự chủ là chìa khóa để thành công không chỉ trong thể thao, mà còn trong mọi khía cạnh của cuộc sống.
Trên thực tế, nhiều nghiên cứu cho thấy những người có tính tự chủ làm việc tốt hơn trong mọi lĩnh vực. Họ khỏe mạnh hơn, ít lo lắng phiền muộn hơn, ít nghiện ngập hơn, cải thiện sự tập trung nhanh chóng hơn, có cuộc sống ngay chính hơn và có những mối quan hệ hài hòa hơn. Họ thường thành công và hạnh phúc tại công sở hoặc nơi học đường và có tài chính ổn định hơn những người không tự chủ được như họ.
Chúng ta có xu hướng buông thả bản thân và thiếu ý thức trách nhiệm. Chúng ta dễ dàng đổ lỗi cho người khác thay vì yêu cầu bản thân hướng đến tiêu chuẩn cao hơn, những tiêu chuẩn đòi hỏi chúng ta phải kiểm soát những bốc đồng và mong muốn của mình.
Trái lại, thực hành tánh tự chủ không chỉ giúp chúng ta lấy lại tự tôn mà còn khiến chúng ta nghĩ về người khác trước tiên. Chúng ta cảm thấy hạnh phúc và tự tin hơn, chúng ta chủ động kiểm soát được cuộc sống của mình.
Rèn giũa tính tự chủ cho con trẻ
Ngài Benjamin Franklin đã rất am hiểu về tầm quan trọng của tánh tự chủ, ngài cho rằng, “Hãy dạy con cái quý vị tính tự chủ để đối phó với lòng tham không đáy, với những thành kiến và những khuynh hướng xấu xa đang chực chờ nhắm vào ý chí ngay thẳng và lý trí của các cháu. Làm được như vậy nghĩa là quý vị đã xóa bỏ khốn khổ ra khỏi tương lai của con cái quý vị, xóa bỏ tội ác ra khỏi xã hội.”
Một số nghiên cứu đã xác nhận điều này. Ví dụ, một nghiên cứu đã theo dõi 1,000 trẻ em từ sơ sinh đến 32 tuổi và phát hiện ra rằng “sự tự chủ vào thời thơ ấu dự đoán kết cục về sức khỏe thể chất, lạm dụng chất kích thích, tài chính cá nhân và tội phạm sau này. Khả năng “trì hoàn niềm vui, kiểm soát xung động và tiết chế biểu hiện cảm xúc” của một đứa trẻ là những yếu tố quan trọng của một cuộc sống viên mãn.
Điều thú vị trong một nghiên cứu là tánh tự chủ không liên quan đến trí thông minh hoặc tầng lớp xã hội của một người, và tánh tự chủ có thể được dạy và được học như một kỹ năng. Các nhà nghiên cứu xác định rằng việc dạy cho trẻ em tánh tự chủ không chỉ mang lại lợi ích cho cá nhân mà còn có thể giúp cắt giảm chi phí xã hội và giúp cho xã hội ổn định và phồn vinh.
Chúng ta có một số cách dạy trẻ em tính tự chủ, chẳng hạn như số lớp học: võ thuật, âm nhạc, ngôn ngữ thứ hai, đã được chứng minh là cải thiện khả năng tự chủ.
Những gì xảy ra ở nhà cũng rất quan trọng. Theo Viện Tâm trí Trẻ em, “Tự điều chỉnh là một kỹ năng mà trẻ em cần được dạy dỗ và thực hành. Và cốt yếu không phải là né tránh những tình huống khó khăn. Thay vào đó, cha mẹ sẽ cùng con vượt qua những tình huống khó khăn. Khi trẻ cư xử không tốt, chúng ta có thể “khuyến khích các con dừng lại một nhịp và suy ngẫm.” Cha mẹ sẽ dạy cho các con cách tự hỏi mình, ‘Điều gì đã xảy ra?Tại sao nó lại xảy ra? Làm thế nào tôi có thể bảo đảm điều đó không xảy ra nữa?” Tư duy lý trí rất quan trọng trong tình huống này.
Các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng các trò chơi như Red Light, Green Light và Freeze, dạy cho các em cách đi chiến thắng bản năng và kiềm chế xung động, cũng có thể mang lại lợi ích. Một kỹ thuật khác để thiết lập tánh tự chủ ở trẻ em là giao việc cho các con và xác định các nguyên tắc. Khi các em dành một chút thời gian để xem xét hành động của mình, các em có thể thấy rằng những hành động đó có đúng hay không.
Hãy tự mình thấm nhuần tính tự chủ
Theo Ngài Napoleon Hill – tác giả viết về đề tài tự chủ, “Tự chủ bắt đầu bằng việc kiểm soát những suy nghĩ của bạn. Bạn không thể kiểm soát những gì bạn làm nếu bạn không thể kiểm soát suy nghĩ của mình. Nói một cách đơn giản, tự chủ cho phép bạn suy nghĩ trước và hành động sau.”
Hành vi ngay chính đi kèm với suy nghĩ ngay chính. Do đó, chúng ta cần chú tâm đến những suy nghĩ bất chợt — và điều chỉnh những suy nghĩ không tương ứng với con người mà chúng ta muốn trở thành.
Cuối cùng, tính tự chủ đóng vai trò như một bộ đệm, cho phép chúng ta hành xử dựa trên các nguyên tắc và lý trí của chúng ta hơn là buông thả bản thân vào cảm xúc và dục vọng.
Tôi đã xây dựng một trang Facebook và một nhóm Facebook có tên “The Self-Discipline Project.” Tại đây, các bạn có thể chia sẻ những câu chuyện của bạn, những tình huống chật vật mà bạn đã và đang trải qua cũng như những thành tựu của mình, đồng thời bạn có thể nhận được một số lời khuyên và động lực từ những người khác.
Chúng ta có thể thực hiện những nỗ lực cụ thể nào hơn để nâng cao tính tự chủ của mình?
Trước tiên, hãy dành thời gian để soi xét chính bản thân. Nhà thông thái Socrates đã từng nhận xét, hiểu rõ bản thân là điều sống còn của nhân loại. Thật không may, nhiều người trong chúng ta chưa bao giờ dành thời gian để suy nghĩ về giá trị của chính mình. Chúng ta có thể bối rối hoặc hành động theo những cách mà sau này chúng ta hối hận nếu chúng ta thiếu đi điều này. Điều quan trọng là phải xem xét chúng ta là ai, chúng ta muốn trở thành ai và giá trị của chúng ta là gì, sau đó viết tất cả điều này ra và nhắc nhở bản thân một cách thường xuyên.
Khi bạn có những đức tính như trung thực, tốt bụng, ngay thẳng, nghĩ đến người khác trước tiên, kiên nhẫn, khoan dung và tha thứ, thì việc rèn luyện tính tự chủ và làm điều đúng đắn khi đối mặt với tình huống khó khăn sẽ trở nên đơn giản hơn nhiều.
Tiếp theo, xác định động lực và những điều quan trọng đối với bạn. Sau đó, lập một kế hoạch với các mục tiêu ngắn hạn và dài hạn chính xác và đặt ở nơi bạn có thể nhìn thấy. Theo các nhà tâm lý học, việc tự mình giám sát chính mình giúp cải thiện sự tuân thủ và đạt được kết quả tốt hơn, vì vậy vào cuối mỗi ngày, bạn hãy xem xem bạn đã cải thiện ở đâu và bạn có thể làm tốt hơn ở đâu.
Chia sẻ kế hoạch của bạn với một người bạn, giữ liên lạc thường xuyên và yêu cầu sự giúp đỡ đều có thể giúp bạn thành công. Điều này không chỉ mang lại tinh thần trách nhiệm mà còn hỗ trợ tinh thần.
Giữ thái độ tích cực và kiên trì. Đừng nản lòng nếu bạn mắc sai lầm. Thay vào đó, hãy học hỏi từ những thất bại, quay trở lại và đi tiếp với thái độ luôn hướng tới mục tiêu cần cải thiện.
Hãy nhớ rằng tánh tự chủ cũng tương tự như cơ bắp: bạn càng tập luyện, nó càng trở nên mạnh mẽ. Và rèn luyện tánh tự chủ cũng giống như việc tập thể dục, lúc đầu là một thử thách và bạn có thể cảm thấy kiệt sức, nhưng khi bạn đã chịu đựng, chịu đựng và sức mạnh của bạn càng ngày càng được cải thiện, thì việc tập thể dục dường như không còn quá khó khăn nữa.
Khi chúng ta gia cường những mặt tích cực của bản thân thường xuyên hơn, chúng ta sẽ cảm thấy mạnh mẽ hơn, trong khi những phần tiêu cực thì yếu dần đi và cuối cùng sẽ biến mất.
Gần đây tôi đã hỏi cậu con trai 15 tuổi của mình làm thế nào mà cháu có thể tự chủ được như vậy (khi mà cái tôi ở tuổi thiếu niên của cháu luôn muốn chứng tỏ cho nhiều người biết đến). Cậu bé đã trả lời, “Đó là bởi vì con không nghĩ những vấn đề con đang cố gắng giải quyết lại quan trọng đến vậy – chúng không quan trọng lắm. Vì thế con sẽ dễ dàng buông bỏ nó hơn.”
Lời nói của cháu hàm chứa một cái nhìn sâu sắc. Chúng ta nâng cao tính tự chủ của mình khi chúng ta không quan trọng hóa những gì đang cố gắng vượt qua — khi chúng ta bỏ qua việc thắng thua trong một cuộc tranh cãi và thay vào đó thể hiện lòng trắc ẩn, bỏ qua việc ngủ thêm để thức dậy và tập thể dục hoặc không mua thứ mới đó để có thể tiết kiệm ngân sách – chúng ta đang khiến cho tánh tự chủ của chính mình mạnh mẽ hơn. Chúng ta hoàn toàn có thể làm chủ bản thân khi chúng ta không dính mắc vào những khía cạnh mà chúng ta cần phải buông tay.
Nam Anh biên dịch
Quý vị tham khảo bản gốc từ The Epoch Times
