PHÂN TÍCH: Áp lực kinh tế buộc Ngân hàng Trung ương Trung Quốc thực hiện chính sách giảm giá tiền tệ dần dần
Ông Tạ Điền, giáo sư về kinh doanh, cho biết: ‘Trung Quốc không còn lựa chọn nào khác ngoài tiến hành cách tiếp cận này vì họ không thể tiếp tục duy trì tỷ giá hối đoái.’
Trong bối cảnh đồng USD tiếp tục mạnh lên và tỷ giá đồng nhân dân tệ Trung Quốc so với đồng USD liên tục giảm, ngân hàng trung ương của Trung Quốc, Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc (PBOC), đã thực hiện chính sách giảm giá đồng nhân dân tệ dần dần, thu hút sự chú ý đáng kể. Kể từ đầu năm, đồng nhân dân tệ đã mất giá 2.1% so với đồng USD.
PBOC từ lâu đã kiểm soát chặt chẽ tỷ giá hối đoái của đồng nhân dân tệ so với các loại tiền tệ lớn trên thế giới, chẳng hạn như đồng USD.
Tính đến ngày 31/05/2024, 1 USD có thể đổi được 7.242 nhân dân tệ, so với 7.1106 nhân dân tệ vào cùng ngày này năm trước. Hôm 01/01, tỷ giá là 1 USD đổi 7.0896 nhân dân tệ và vào hôm 29/05, tỷ giá này đã chạm mức thấp nhất trong năm khi giảm xuống 1 USD đổi 7.2504 nhân dân tệ.
Kể từ đầu năm cho đến nay, tỷ giá tham chiếu hàng ngày do PBOC công bố đã dao động trong khoảng từ 7.09 đến 7.11. Tuy nhiên, gần đây tỷ giá hối đoái trên thị trường đã thấp hơn 2% so với tỷ giá tham chiếu này, đây là lần đầu tiên sự việc như vậy xảy ra sau 8 năm.
Hôm 29/05, trước khi thị trường ngoại hối mở cửa, PBOC đã ấn định tỷ giá trung tâm cho đồng nhân dân tệ ở mức 7.1106 nhân dân tệ đổi 1 USD, mức thấp nhất kể từ ngày 23/01 năm nay, nhưng vẫn cao hơn 1400 điểm cơ bản so với dự báo của Reuters.
Để ngăn đồng nhân dân tệ mất giá quá nhanh và duy trì tỷ giá hối đoái tương đối ổn định, một số ngân hàng quốc doanh lớn của Trung Quốc gần đây đã mua USD ở thị trường ngoại quốc và bán trên thị trường giao ngay. Thị trường tài chính toàn cầu đã chú ý đến chính sách giảm giá nhân dân tệ dần dần này.
Có nhiều yếu tố dẫn đến sự mất giá của đồng nhân dân tệ. Một trong những lý do chính là sự tăng trưởng liên tục của nền kinh tế Hoa Kỳ và sức mạnh của đồng USD.
Gần đây, lợi suất công khố phiếu Hoa Kỳ đã tiếp tục tăng, đạt mức cao nhất trong vòng bốn tuần. Ngoài ra, hôm 28/05, chỉ số niềm tin người tiêu dùng Mỹ của Conference Board đã tăng từ 97.5 trong tháng Tư lên 102 trong tháng Năm, mức tăng đầu tiên trong bốn tháng, cho thấy xu hướng tăng trưởng kinh tế tích cực.
Lợi suất công khố phiếu tăng và dữ liệu kinh tế tích cực của Hoa Kỳ đã khiến đồng USD tiếp tục mạnh lên trên thị trường tài chính toàn cầu, trực tiếp dẫn đến sự suy giảm của đồng nhân dân tệ và góp phần khiến đồng nhân dân tệ mất giá so với đồng USD.
Nguyên nhân cho chính sách giảm giá đồng nhân dân tệ của Trung Quốc
Nói chuyện với The Epoch Times, Giáo sư Tạ Điền (Frank Tian Xie) thuộc khoa kinh doanh của Đại học South Carolina Aiken cho biết, tin tức xung quanh kế hoạch giảm giá dần dần đồng nhân dân tệ của Trung Quốc là đáng tin cậy.
“Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc từ lâu đã thao túng tỷ giá hối đoái, khiến tỷ giá chỉ dao động trong một phạm vi rất hẹp,” ông nói. “Tuy nhiên, khi nền kinh tế Trung Quốc suy thoái và xuất cảng suy yếu, hàng hóa nguyên vốn dùng cho xuất cảng sang châu Âu và Hoa Kỳ nay chuyển sang xuất cảng sang Nga và Đông Nam Á, thì những hoạt động xuất cảng này không thể mang lại đủ ngoại tệ mạnh như đồng USD và euro. Trung Quốc có kiếm được một số lượng rúp, nhưng tiền này không giúp ích gì trong việc duy trì tỷ giá hối đoái của đồng nhân dân tệ.”
Ông Tạ cho rằng duy trì tỷ giá hối đoái cao trong những hoàn cảnh như vậy là tốn kém và chi phí sẽ chỉ tăng lên. Nhưng nếu tỷ giá hối đoái quá thấp, châu Âu và Hoa Kỳ sẽ có hành động đáp trả. Hiện nay, Trung Quốc đang tiến hành bán phá giá hàng hóa giá rẻ trên thị trường quốc tế. Nếu đồng nhân dân tệ giảm sâu hơn, thì những cáo buộc như vậy sẽ càng có cơ sở.
Ông nói: “Trung Quốc không còn lựa chọn nào khác ngoài tiến hành cách tiếp cận này vì họ không thể tiếp tục duy trì tỷ giá hối đoái. Vì vậy, họ đã áp dụng cách tiếp cận giảm tỷ giá có kiểm soát, từ từ nhưng đều đặn.”
Khoản nợ to lớn của Bắc Kinh
Bên cạnh một đồng USD mạnh, các yếu tố khác, chẳng hạn như khoản nợ địa phương to lớn của Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) và việc phát hành tiền tệ rộng rãi, cũng đã làm giảm giá trị của đồng nhân dân tệ.
Theo báo cáo của Viện Tài chính và Phát triển Quốc gia Trung Quốc (NIFD), tỷ lệ nợ trên GDP của nước này đã tăng lên mức 287.8% vào năm 2023, tăng 13.5% so với năm trước.
Dữ liệu chính thức của ĐCSTQ cho thấy tính đến cuối năm 2023, dư nợ của chính quyền địa phương đã vượt quá 40 ngàn tỷ nhân dân tệ (5.5 ngàn tỷ USD). Đây mới chỉ là số dư nợ công khai, số dư nợ ẩn được cho là còn lớn hơn. Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) và các ngân hàng đầu tư Wall Street ước tính rằng tổng nợ địa phương ẩn của Trung Quốc hiện đang ở vào khoảng từ 7 đến 11 ngàn tỷ USD.
Theo Bộ Tài chính Trung Quốc, từ tháng 01 đến tháng 04/2024, các chính quyền địa phương đã phát hành tổng cộng 970.8 tỷ nhân dân tệ (134 tỷ USD) trái phiếu mới và 947 tỷ nhân dân tệ (130.7 tỷ USD) trái phiếu tái cấp vốn. Chỉ riêng trong tháng Tư, lượng trái phiếu chính quyền địa phương phát hành trên toàn quốc đã lên tới 1.9178 ngàn tỷ nhân dân tệ (264.8 tỷ USD), gồm 637.5 tỷ nhân dân tệ (88 tỷ USD) trái phiếu chung và 1.2803 ngàn tỷ nhân dân tệ (176.75 tỷ USD) trái phiếu đặc biệt.
Hôm 09/04, hãng xếp hạng tín dụng quốc tế Fitch của Hoa Kỳ tuyên bố rằng nền kinh tế Trung Quốc không còn có thể dựa vào mô hình tăng trưởng trong quá khứ và phải đối mặt với sự bất ổn ngày càng tăng, với tài chính công đang bộc lộ nhiều rủi ro. Fitch cũng đã điều chỉnh xếp hạng nợ nước ngoài dài hạn của Trung Quốc từ mức ổn định xuống tiêu cực.
Hôm 16/04, Fitch đã hạ bậc xếp hạng tín dụng của sáu ngân hàng quốc doanh lớn của Trung Quốc từ mức ổn định xuống mức tiêu cực. Nguyên nhân là do các ngân hàng đang chịu áp lực rất lớn và họ lo ngại về khả năng hỗ trợ của chính quyền Trung Quốc khi các ngân hàng này gặp khó khăn.
Hôm 25/05, ông Đỗ Văn (Du Wen), một cựu quan chức chính quyền Trung Quốc, đã đăng trên X rằng Trung Quốc đang trải qua một cuộc khủng hoảng kinh tế chưa từng có, trong đó vấn đề nợ nần của địa phương là đặc biệt nổi bật. Ông nói rằng các quan chức trong chính quyền tin rằng nợ địa phương sẽ đè bẹp nền kinh tế Trung Quốc và sẽ trở thành nguyên nhân dẫn đến sự sụp đổ của ĐCSTQ.
Ngoài ra, hồi tháng 12 năm ngoái, Moody’s cũng đã hạ xếp hạng của tám ngân hàng Trung Quốc từ mức ổn định xuống tiêu cực.
Hôm 13/05, Bộ Tài chính Trung Quốc đã công bố kế hoạch phát hành trái phiếu chính phủ đặc biệt siêu dài hạn bắt đầu từ năm nay, với số lượng phát hành ban đầu là 1 ngàn tỷ nhân dân tệ (138 tỷ USD). Trái phiếu chính phủ siêu dài hạn sẽ có kỳ hạn 20, 30, và 50 năm.
Báo cáo công tác chính phủ của ĐCSTQ cho biết, bắt đầu từ năm nay, chính quyền sẽ phát hành trái phiếu chính phủ đặc biệt siêu dài hạn trong nhiều năm liên tiếp. Dựa trên tình hình kinh tế và tài khóa của Trung Quốc, phần lớn số tiền từ trái phiếu chính phủ đặc biệt này được cho là sẽ được chuyển trực tiếp đến các chính quyền địa phương đang mắc nợ nhiều.
Tỷ giá hối đoái hợp lý
Bà Gita Gopinath, phó giám đốc điều hành thứ nhất của IMF, gần đây đã đề nghị ngân hàng trung ương Trung Quốc xem xét điều chỉnh tỷ giá đồng nhân dân tệ linh hoạt hơn để giảm bớt tình trạng giảm phát và giúp hấp thụ áp lực bên ngoài.
Ông Tạ giải thích rằng Bắc Kinh không thể từ bỏ quyền kiểm soát tỷ giá hối đoái vào thời điểm này. Ông nói: “Một tỷ giá hối đoái hợp lý chỉ có thể được phản ánh khi tỷ giá hối đoái thực sự mở.”
Trong cuốn sách “Kho Tiền của Rồng Đỏ” (The Dragon’s Vault) xuất bản năm 2013, ông Tạ ước tính rằng, dựa trên khối lượng tiền tệ mà ĐCSTQ đã phát hành và các yếu tố như năng suất ở Trung Quốc và Hoa Kỳ, nếu hoàn toàn được trao đổi tự do, thì 1 USD có thể đổi được 20 đến 30 nhân dân tệ. Tuy nhiên, ĐCSTQ không dám cho phép trao đổi tự do.
Chính sách tài chính là một chỉ báo về điều kiện kinh tế, và chính sách giảm giá dần dần đồng nhân dân tệ của PBOC cho thấy nền kinh tế Trung Quốc đang phải đối mặt với những thách thức nghiêm trọng.
Ông Tạ tin rằng hệ thống kinh tế hiện tại của Trung Quốc có thể sụp đổ bất cứ lúc nào. Ông nói: “Các động lực kinh tế cũ của Trung Quốc đã đình trệ, còn các động lực mới đã bị châu Âu và Hoa Kỳ đánh bại ngay trước khi bắt đầu, đẩy trở lại trạng thái nguyên bản.”
Bản tin có sự đóng góp của Jane Tao và Bin Zhao
Vân Du biên dịch
Quý vị tham khảo bản gốc từ The Epoch Times
