Một ngày của Hoàng đế nhà Thanh
Nhà Thanh là vương triều cuối cùng của Trung Quốc và được thành lập khá bất ngờ. Vào thế kỷ 17, quân Mãn Châu từ vùng Đông Bắc giá lạnh đổ xuống, vượt qua Vạn Lý Trường Thành và tiến vào chinh phạt triều Minh đang suy tàn.
Trong 250 năm sau đó, những người ngoại bang này đã cai trị hàng trăm triệu người dân Trung Quốc bằng cách chấp thuận theo văn hóa Trung Hoa. Dưới sự thống trị của họ, lãnh thổ Trung Quốc đã tăng lên gấp ba lần và đế chế Trung Hoa được các nhà tư tưởng vĩ đại của Thời kỳ Khai sáng ở Âu Châu kính nể.
Dậy sớm và chuẩn bị thiết triều
Là một phần rất nhỏ trong số dân khổng lồ của Trung Quốc, dân tộc thiểu số Mãn Châu đã nỗ lực hết mình để cai trị đất nước một cách hiệu quả và hài hòa. Điều hành triều chính từ Tử Cấm Thành ở kinh đô Bắc Kinh, các hoàng đế nhà Thanh đã sống một cuộc đời siêng năng và cần mẫn. Đặc biệt, ba vị hoàng đế vĩ đại là Khang Hy, Ung Chính, Càn Long, những người đã cai trị một thời kỳ thịnh vượng kéo dài hơn 140 năm, đều được tưởng nhớ vì những kỷ luật của bản thân và đóng góp to lớn của họ.
5 giờ sáng, hoàng đế thức dậy và vận trang phục. Các bộ long bào đều được lựa chọn phù hợp với từng mùa, tháng, và sự kiện khác nhau, thậm chí cả từng thời điểm khác nhau trong ngày. Khi đã mặc y phục, hoàng đế sẽ bái Phật, rồi dành buổi sáng để tiếp thu giáo huấn được tổ tiên truyền lại. Thông qua việc học hỏi không ngừng, hoàng đế có thêm nguồn cảm hứng để việc cai trị của mình hiệu quả hơn.
7 giờ sáng, hoàng đế kết thúc việc nghiên cứu sử sách và bắt đầu dùng bữa sáng. Theo phong tục của người Mãn Châu, các vị quân vương nhà Thanh có hai bữa ăn chính mỗi ngày, một là vào buổi sáng, và bữa còn lại vào đầu giờ chiều. Hai bộ – Bộ binh và Bộ hộ – chịu trách nhiệm cho chế độ ăn uống của hoàng đế.
Hoạch định chính sách
Những hoàng đế vĩ đại của nhà Thanh đều thiết triều sớm, nhanh chóng, và đều đặn. Đây là khi hoàng đế công bố chính sách và ban hành chiếu lệnh.
Quan thần đại diện cho các bộ cố vấn khác nhau, còn các bộ cai trị thì trình báo cáo triều đình, hoặc tấu chương, lên hoàng đế, và ngài sẽ đọc vào bữa sáng. Sau đó, hoàng đế chọn từ danh sách các quan viên do thái giám gửi lên và quyết định sẽ gặp riêng những ai. Tiếp đó, ngài lâm triều trong khoảng một tiếng rưỡi.
Buổi chầu triều chỉ là bắt buộc vào một vài ngày trong tháng âm lịch, nhưng các vị hoàng đế siêng năng vẫn tổ chức thiết triều thường xuyên hơn, thường bắt đầu từ 9:30 sáng. Hoàng đế Khang Hy (1654-11722) hầu như ngày nào cũng lâm triều.
Sau các buổi họp này, hoàng đế trở về cung điện của mình sẽ tiến hành các công việc giấy tờ. Hoàng đế dùng một cây bút son chu sa được thiết kế riêng để viết lời ghi chú hoặc nhận định lên các tấu chương của triều đình. Vào những ngày bận rộn, hoàng đế có thể phải thức đến tận đêm để rà soát lại các chính sách điều hành của ngài.
Thiền định tâm trí
Những khi không bị ngập đầu trong các công việc triều chính, hoàng đế sẽ dành buổi chiều đọc sách hoặc thưởng thức một vài thú vui tao nhã, như hội họa, thi ca, hoặc kinh kịch. Các bậc quân vương thường ngủ sớm vào lúc 9 giờ tối, vì vậy họ có thể thức giấc trước lúc bình minh.
Giáo dục và tín ngưỡng là không thể tách rời trong thế giới quan của những vị hoàng đế khai sáng dưới triều Thanh, bắt đầu từ Thuận Trị – hoàng đế đầu tiên cai trị toàn cõi Trung Hoa, đồng thời là người thiết lập truyền thống thờ Phật hàng ngày. Ngoài phiên thiết triều buổi sáng, hoàng đế sẽ dành phần lớn thời gian buổi tối để tham gia tụng kinh niệm Phật hay các nghi lễ Pháp sư được truyền lại theo phong tục Mãn Châu. Tất cả các nghi thức chính, như tôn kính Thiên và Địa hoặc lễ thổ địa và mùa màng, đều luôn được đích thân hoàng đế tham dự và chỉ lệnh.
Những thiên tử cai trị thành công nhất của triều Thanh cũng là những người giàu tâm linh, họ viết nhiều về tu luyện Phật Pháp, cũng như các triết lý đạo Phật. Tất cả các vị hoàng đế đều nhận được nền giáo dục cổ xưa từ những người thầy. Ngay cả nơi ở của nhà vua cũng được đặt tên là Dưỡng Tâm điện.
Các hoàng đế nhà Thanh cũng là những nghệ sĩ tài năng. Vua Càn Long (1736-1795) nổi tiếng với kỹ năng thư pháp, vua Khang Hy, theo phong cách của Nho Giáo, đã dành thời gian rảnh rỗi của mình để nghiên cứu âm nhạc truyền thống phương Đông và phương Tây. Ngay trong thời kỳ đầu trị vì, người Mãn Châu đã chú trọng đến việc bảo trợ văn hóa và nghệ thuật, điều này đã làm nên những thành tựu to lớn trong việc duy trì đất nước Trung Hoa vĩ đại.
Leo Timm
Huệ Giao biên dịch
Xem thêm: