Luật hiện hành của Florida gây khó cho ông DeSantis ra tranh cử tổng thống
Cơ quan lập pháp Florida đang âm thầm chuẩn bị thay đổi luật ở Florida để mở đường cho cuộc tranh cử tổng thống của ông DeSantis
Với việc phát hành cuốn sách của mình hồi tuần trước (27/02-05/03), Thống đốc Florida Ron DeSantis đã bắt đầu chiến dịch tranh cử một chức vụ mà ông vẫn chưa tuyên bố rằng ông sẽ ra tranh cử. Đây không phải là một chiến dịch tranh cử chính thức. Thay vào đó, hoạt động này được gọi là một chuyến giới thiệu sách cho cuốn sách có nhan đề “The Courage to be Free: Florida’s Blueprint for America’s Revival” (Dũng Khí Để Được Tự Do: Kế Hoạch Chi Tiết Của Florida Cho Sự Hồi Sinh Của Nước Mỹ).
Ông DeSantis sẽ thực hiện hai chuyến giới thiệu sách trong tuần này ở Iowa, vốn là nơi quan trọng đối với các ứng cử viên tổng thống do tiểu bang này là nơi đầu tiên tổ chức các cuộc họp bầu chọn ứng cử viên. Ông cũng có thể sẽ ghé qua New Hampshire, nơi diễn ra cuộc bầu cử sơ bộ đầu tiên của tiểu bang này.
Ông DeSantis sẽ lên lịch cho các hoạt động khác. Ông gặp gỡ và nhận các chi phiếu từ các nhà tài trợ lớn. Trong khi đó, các nhân viên chiến dịch của ông ở yên một chỗ, được Đảng Cộng Hòa trả lương.
Tại sao ông ấy chưa tuyên bố ra tranh cử? Ông ấy từng nói rằng trước tiên ông quan tâm đến phiên họp lập pháp của Florida, bắt đầu từ ngày 07/03 và kéo dài đến ngày 05/05.
Tuy nhiên, có một lý do khác. Luật hiện hành của Florida yêu cầu ông phải từ chức vị trí thống đốc — mà ông đang trong nhiệm kỳ thứ hai, sau khi vừa tuyên thệ nhậm chức chỉ hai tháng trước — nếu ông tranh cử vào một chức vụ khác.
Các nhà lập pháp Florida đã cân nhắc kỹ lưỡng luật đó trong hai thập niên qua. Họ đã nới lỏng luật này cho các viên chức tiểu bang hoặc địa phương nào đang cân nhắc để tranh cử vào chức vụ liên bang vào cuối những năm 2000 khi Thống đốc đương thời Charlie Crist tìm kiếm sự đề cử cho chức phó tổng thống vào năm 2008.
Tuy nhiên, họ đã thay đổi luật này trở lại hồi năm 2018, dưới thời Thống đốc Rick Scott, sau khi phán quyết rằng việc nới lỏng luật này đã dẫn đến các cuộc bầu cử đặc biệt, vốn tốn kém để tổ chức. Luật từ chức để tranh cử này chủ định là để tránh những cuộc bầu cử như vậy.
Nếu ông DeSantis từ chức, Phó Thống đốc Jeanette Nunez sẽ kế nhiệm chức vụ này.
Kể từ đó đã chưa có dự luật nào được đưa ra để nới lỏng luật này một lần nữa. Nhưng đằng sau hậu trường, các nhà lập pháp trong cơ quan lập pháp do Đảng Cộng Hòa kiểm soát lặng lẽ thừa nhận rằng một kế hoạch cho điều đó đang được đề ra.
Và cả Chủ tịch Hạ viện Paul Renner lẫn Lãnh đạo Đa số Thượng viện Kathleen Passidomo [của tiểu bang Florida] đều ám chỉ sau cuộc bầu cử tháng 11/2022 rằng họ ủng hộ việc điều chỉnh luật từ chức để tranh cử. Cả hai đều không hồi âm các thư điện tử từ The Epoch Times hỏi về lập trường hiện tại của họ.
Các nhà lập pháp đã giữ im lặng về chủ đề này.
Như được viết trong văn bản soạn thảo, luật này không rõ ràng, và bất kỳ thay đổi nào cũng có thể được đưa ra như là một nỗ lực để làm rõ luật này.
Quy chế Florida 99.012 (4)(a) quy định: “Bất kỳ viên chức nào đủ điều kiện đảm nhận chức vụ liên bang phải từ chức khỏi chức vụ mà họ hiện đang nắm giữ nếu các nhiệm kỳ, hoặc bất kỳ phần nào trong nhiệm kỳ, diễn ra đồng thời với nhau.” Sau đó luật này tiếp tục quy định rằng việc từ chức là không thể bãi bỏ.
Điều cần làm rõ là khi nào ông DeSantis sẽ phải từ chức nếu luật này không được thay đổi. Ông phải nộp đơn từ chức “ít nhất 10 ngày trước ngày đầu tiên đủ tiêu chuẩn cho chức vụ mà ông ấy hoặc bà ấy dự định tìm kiếm.”
Luật này sẽ có hiệu lực không muộn hơn hai ngày trước đó — ngày ông sẽ trở thành tổng thống nếu được bầu, hoặc ngày người kế nhiệm ông với tư cách là thống đốc sẽ phải nhậm chức.
Các nhà khoa học chính trị nói rằng điều luật đó có nhiều cách giải thích. Bà Susan MacManus, nguyên giáo sư tại Đại học South Florida, cho biết đối với hầu hết các chức vụ, chỉ có một thời hạn đủ điều kiện duy nhất.
Những cư dân của tiểu bang Florida tranh cử cho chức thống đốc, như ông DeSantis đã làm hồi năm ngoái (2022), hoặc các chức vụ liên bang như Thượng viện hoặc Quốc hội, phải đủ điều kiện trước ngày 17/06/2022. Người nào có xung đột với thời hạn này sẽ phải từ chức trước đó 10 ngày.
Thế nhưng, người nào tranh cử tổng thống lần đầu tiên sẽ phải tranh cử trong một loạt các cuộc bầu cử sơ bộ ở các tiểu bang khác. Bà MacManus đã đồng tình rằng luật của Florida có thể không yêu cầu ông DeSantis từ chức cho đến 10 ngày trước khi ông đủ điều kiện tham gia một cuộc bầu cử sơ bộ.
Ông Aubrey Jewett của Đại học Trung tâm Florida cho biết ông DeSantis có thể đẩy thời hạn này xa hơn nữa nếu ông lập luận rằng nỗ lực để được một đảng đề cử không giống như tranh cử vào “chức vụ.”
Theo kịch bản đó, luật Florida sẽ không yêu cầu ông từ chức cho đến khi ông (giả sử ông giành được đề cử của Đảng Cộng Hòa) đủ điều kiện để tham gia cuộc tổng tuyển cử vào tháng 11/2024.
“Nếu luật không thay đổi, thì có một số điều mơ hồ về khi nào Thống đốc DeSantis sẽ phải nộp đơn từ chức,” ông Jewett thắc mắc. “Thật khó hiểu.”
Ông Jon McGowan, một luật sư chuyên về luật liên bang và tiểu bang, nói với The Associated Press điều tương tự. “Có quá nhiều điều mơ hồ.”
Ngày diễn ra cuộc bầu cử sơ bộ năm 2024 của New Hampshire, theo truyền thống và theo luật tiểu bang là ngày bầu cử sơ bộ đầu tiên trên toàn quốc, hiện vẫn chưa được ấn định.
Đảng Dân Chủ quốc gia muốn loại tiểu bang này khỏi vị trí đó và thay đổi lịch trình bầu cử sơ bộ của họ để đưa các tiểu bang có nhiều nhóm người thiểu số tham gia sớm hơn.
Tuy nhiên, New Hampshire đang kháng cự và Đảng Cộng Hòa muốn giữ gìn hiện trạng hơn.
Từ trước đến nay cuộc bầu cử sơ bộ đầu tiên đó vẫn diễn ra vào đầu tháng Hai.
Hồi năm 2020, cuộc bầu cử sơ bộ này được tổ chức vào ngày 11/02, với thời hạn nộp đơn vào ngày 15/01/2019. Vì vậy, giả sử New Hampshire có cùng khoảng thời hạn đủ điều kiện như năm 2019, thì ông DeSantis sẽ chỉ phải từ chức 10 ngày trước một ngày nào đó vào giữa tháng Mười Một.
Những tiếng nói phản đối của Đảng Cộng Hòa đều đến từ bên ngoài cơ quan lập pháp — và từ tất cả những người ủng hộ đối thủ tranh cử của ông DeSantis, cựu Tổng thống Donald Trump.
Cho đến nay, trong số các nhà phê bình có cựu Thống đốc Alaska Sarah Palin, nhà hoạt động Đảng Cộng Hòa Laura Loomer, và cựu Dân biểu tiểu bang Anthony Sabatini.
Bà Loomer đã chỉ trích ông DeSantis về điều đó, gần đây nhất là trong một video trên YouTube mà bà đã đăng trên tài khoản Twitter của mình hôm 06/03.
Trong đó, bà đã chỉ trích nỗ lực “lạm quyền” của ông, nói rằng ông “lừa dối cử tri Florida” bằng cách tranh cử một nhiệm kỳ thứ hai mà ông không có ý định hoàn thành, và cáo buộc ông nghĩ mình “đứng trên luật pháp.”
Bà nói rằng toàn bộ sự việc đều có dấu hiệu của sự “tham nhũng chính trị tư lợi” liên quan đến “các nhà lãnh đạo, nhà độc tài, hoặc cá nhân độc đoán của thế giới thứ ba.”
Phát ngôn viên của ông DeSantis, ông Bryan Griffin, cũng như cố vấn chính trị của ông, cô Lindsay Curnutte, đều không phúc đáp thư điện tử yêu cầu phản hồi về nhận xét của bà Loomer từ The Epoch Times.
Bà Palin tỏ ra tế nhị hơn khi phê bình. Bà nói ông DeSantis vẫn còn trẻ và có thể chờ đợi trước khi tranh cử tổng thống.
“Ông DeSantis là một thống đốc tuyệt vời, có lẽ là thống đốc giỏi nhất quốc gia,” bà nói tại Hội nghị Hành động Chính trị Bảo tồn truyền thống (CPAC) gần đây.
Nhưng “không ai có thể sánh được với ông Trump.”
Ông Jewett đồng ý rằng ông DeSantis rất đáng gờm, không phải là người mà một nhà lập pháp muốn gây chiến.
“Đảng Cộng Hòa không muốn làm ông ấy khó chịu. Điều đó có thể tác động ngược lại họ, đặc biệt là trong một cuộc bầu cử sơ bộ,” ông Jewett nói.
“Nhưng tôi không muốn phóng đại điều đó. Phần lớn điều đó đều tóm lại ở chỗ, ông ấy thực sự nổi tiếng, và có rất nhiều thành viên Đảng Cộng Hòa trong cơ quan lập pháp giống như ông Ron DeSantis. Họ nghĩ ông ấy tốt cho đảng này và tốt cho chính sách.”
“Ông ấy được xem là người đứng đầu Đảng Cộng Hòa ở Florida. Ông rất nổi tiếng trong giới GOP trên khắp đất nước và ở cả Florida, và ông ấy có rất nhiều tiền.”
Bà MacManus cho biết bất kỳ thành viên Đảng Cộng Hòa nào phản đối ông DeSantis trong cơ quan lập pháp này đều sẽ không có được đủ số phiếu để ngăn chặn việc thay đổi luật nếu việc đó được đề xướng ra.
Ông Jewett nói rằng nếu các nhà lập pháp có hành động thay đổi luật, thì có thể sẽ tiến hành lúc gần cuối phiên họp lần này.
Ông DeSantis có thể tiếp tục tập trung, và được cho là đang tập trung vào, các vấn đề của tiểu bang trong phiên họp lập pháp kéo dài 60 ngày của Florida. Ông sẽ trì hoãn việc công bố ứng cử của mình trong thời gian chờ đợi.
Ông Jewett nói: “Nhiều suy đoán cho rằng ông ấy muốn đợi cho đến khi phiên họp lập pháp này kết thúc.”
Gần đây, Ủy ban Quốc gia Đảng Cộng Hòa (RNC) đã thông báo cuộc tranh luận bầu cử tổng thống đầu tiên của đảng này sẽ diễn ra ở Milwaukee vào tháng Tám. Cho đến nay, chỉ có ông Trump, bà Nikki Haley, cựu thống đốc South Carolina đồng thời là Đại sứ Liên Hiệp Quốc, và doanh nhân Vivek Ramaswamy đã tuyên bố ứng cử.
Ông DeSantis nằm trong số những thành viên Đảng Cộng Hòa nổi tiếng dự kiến sẽ công bố, bao gồm Thượng nghị sĩ Tim Scott (Cộng Hòa-South Carolina), cựu Giám đốc CIA, và Ngoại trưởng Mike Pompeo, và cựu Phó Tổng thống Mike Pence.
Bà MacManus cho biết ông DeSantis có nhiều lý do để chờ đợi trước khi tuyên bố ứng cử.
Một số ứng cử viên đối mặt với áp lực phải làm như vậy trước khi các nhà tài trợ tiềm năng hoặc nhân viên chiến dịch cam kết với các ứng cử viên khác.
Cả hai đều không áp dụng cho ông DeSantis, người đã huy động được rất nhiều tiền và giữ lại hàng triệu dollar từ lần tái tranh cử năm 2022 của mình và với đội ngũ nhân viên chiến dịch năm 2022 của ông được Đảng Cộng Hòa trả lương.
Ông ấy cũng không cần phải tuyên bố để gây hứng thú và nhiệt tình, ông Jewett cho hay. “Ông ấy không bị ảnh hưởng bởi những điều đó. Ông ấy có thể đợi đến giai đoạn sau của kỳ bầu cử nếu ông ấy muốn, và không làm mất cơ hội của mình.”
Việc chờ đợi cũng khiến ông trở thành một mục tiêu thậm chí còn nhiều hơn so với trước đây đối với giới truyền thông thù địch hoặc các đối thủ.
“Ông Trump đã sẵn sàng tấn công ông ấy từ bên ngoài. Gọi ông ấy bằng các biệt danh và nêu bật những điều tiêu cực trên Truth Social,” kênh truyền thông xã hội của ông Trump, ông Jewett cho hay.
Nhóm biên dịch tin tức Anh ngữ Epoch Times Tiếng Việt
Quý vị tham khảo bản gốc từ The Epoch Times