Không hồi kết: Hiệp hội Biên kịch Mỹ đình công ở Hollywood để yêu cầu tăng lương và bảo vệ việc làm khỏi AI
BURBANK, California — Hôm 17/05, hàng trăm nhà biên kịch trên khắp khu vực Los Angeles lại tập trung tại các hãng phim giải trí lớn, kêu gọi tăng lương và được ghi nhận công sức nhiều hơn khi cuộc đình công bước sang tuần thứ ba — mà không có hồi kết.
Cuộc đình công bắt đầu hôm 02/05 sau khi các cuộc đàm phán đổ vỡ giữa Hiệp hội Biên kịch Mỹ (WGA) và Liên minh các Nhà sản xuất Phim điện ảnh và Truyền hình, vốn đại diện cho các hãng phim. Kể từ đó, những người biểu tình đã trở thành cảnh tượng hàng ngày tại nhiều hãng phim khác nhau thuộc sở hữu của Amazon, CBS, The Walt Disney Co., Netflix, Paramount, Sony, Universal Studios, và Warner Bros. ở các thành phố bao gồm Burbank, Culver City, Hollywood, và Los Angeles.
Hiệp hội các nhà biên kịch đang yêu cầu một loạt các thay đổi có thể khiến các hãng phim phải trả 429 triệu USD một năm để trả lương cao hơn, trả nhiều tiền hơn cho các dịch vụ phát trực tuyến, bảo đảm công việc, một số hợp đồng nhất định cho các chương trình phát trực tuyến, và bảo vệ khỏi công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI) mới nổi.
“Tôi nghĩ rằng tình hình đang diễn ra tốt hơn những gì chúng tôi có thể hy vọng,” bà Hallie Haglund, một nhà biên kịch và là thành viên của ủy ban đàm phán của hiệp hội này, nói với The Epoch Times. “Tôi cứ nghĩ rằng tôi sẽ thấy đám đông giảm dần, nhưng đám đông cứ ngày một đông hơn.”
Đám đông đã tăng lên đều đặn bên ngoài các hãng phim của Công ty Walt Disney ở Burbank, nơi các nhà biên kịch đã tham gia cùng với các thành viên của Nghiệp đoàn Diễn viên Màn ảnh-Liên đoàn Nghệ sĩ Truyền hình và Phát thanh Mỹ (SAG-AFTRA) hôm thứ Tư (18/05).
“Kể từ khi chúng tôi bắt đầu cuộc đình công, [các hãng phim] đã không hề cố gắng liên lạc với chúng tôi để ngồi lại thảo luận,” bà Haglund nói. “Chúng tôi đang đợi họ.”
Theo hiệp hội này, trong số các yêu cầu có việc thiết lập các quy tắc đối với các hãng phim để cho phép các nhà biên kịch tham gia nhiều hơn do nhiều dịch vụ phát trực tuyến — chẳng hạn như Discovery Plus, Disney Plus, Netflix, và Paramount Plus — đã đột ngột xuất hiện trong vài năm qua và dần dần loại bỏ các nhà biên kịch khỏi quá trình sản xuất và khiến lương của họ bị giảm dần.
“Hiện tại, trong mô hình phát trực tuyến, các nhà biên kịch đã bị tách khỏi quá trình sản xuất rất nhiều,” bà Haglund nói. “Đó là một cấu trúc hạ tầng vốn đã hoạt động được 50 năm nay đang bị phá vỡ.”
Trong một bản cập nhật hàng tuần dành cho các thành viên WGA hôm thứ Ba (16/05), ủy ban đàm phán của hiệp hội đã viết rằng Liên minh các Nhà sản xuất phim điện ảnh và Truyền hình “từ chối đàm phán một thỏa thuận công bằng để giải quyết cuộc khủng hoảng sống còn mà các nhà biên kịch đang phải đối mặt.”
Đề nghị mới nhất của các hãng phim bao gồm tăng 46% số tiền thanh toán cho các chương trình phát trực tuyến — lên đến mức 114,000 USD mỗi tập — trong bảy năm. Theo liên minh, mức tăng này cũng bao gồm mức tăng lương chung năm đầu tiên cao nhất được cung cấp cho WGA trong hơn 25 năm.
Các hãng phim đã phản đối một số yêu cầu của hiệp hội về định mức tuyển dụng và bảo đảm việc làm dựa trên các chương trình.
“Nếu cần viết lách, các nhà biên kịch sẽ được thuê, nhưng những đề xướng này yêu cầu tuyển dụng các nhà biên kịch cho dù họ có cần thiết cho quá trình sáng tạo hay không,” liên minh cho biết trong một tuyên bố gửi cho The Epoch Times. “Mặc dù WGA đã lập luận rằng đề xướng này là cần thiết để ‘bảo toàn không gian cho các nhà biên kịch,’ nhưng trên thực tế, hạn ngạch tuyển dụng không tương thích với bản chất sáng tạo của ngành chúng tôi.”
Liên minh cũng cho biết nhu cầu của hiệp hội đối với khoản tiền thanh toán phát trực tuyến cao hơn sẽ tăng tỷ lệ lên 200%.
Trí tuệ nhân tạo: Bùng nổ hay tai hại?
Một vấn đề khác vẫn chưa được giải quyết là làm thế nào để điều chỉnh sự hiện diện ngày càng tăng của AI trong các quy trình viết kịch bản và sản xuất.
“AI đã nổi lên như một mối đe dọa sống còn đối với tất cả các nhà sáng tạo,” ông Jono Matt, trưởng nhóm WGA, nói với The Epoch Times hôm 16/05. “Việc sử dụng AI đã gia tăng trong ngành giải trí khi các hãng phim tăng cường sử dụng AI trong sản xuất, đồ họa, thu âm, và trong các lĩnh vực khác. Công nghệ này được nhiều người xem là một mối đe dọa đối với các nhà biên kịch, diễn viên, diễn viên lồng tiếng, đạo diễn, đoàn làm phim, và những người khác trong lĩnh vực kinh doanh này.”
Theo ông Matt, WGA là hiệp hội đầu tiên đưa các điều kiện cho việc sử dụng AI vào các cuộc đàm phán lao động.
Ông Matt cho biết, “Đây là một cuộc chiến đáng chú ý, bởi vì chúng tôi đang đối đầu với ai đó lớn hơn các công ty sản xuất phim thiên tả thường làm phim và chương trình truyền hình.”
Các cuộc thảo luận về việc quản lý AI trong quá trình sáng tác đã dừng lại. Trong khi hiệp hội đang kêu gọi một lệnh cấm AI, các hãng phim cho biết vấn đề này cần được thảo luận nhiều hơn khi công nghệ này phát triển và họ cam kết sẽ tiếp tục thảo luận.
Đối với nhà biên soạn hài kịch WGA Caroline Renard, công nghệ không bao giờ sánh được với những gì con người có thể làm ra trong các quá trình sáng tạo.
“Những người đứng đầu công ty muốn có được cường độ sáng tác như nhau mà không thực sự trả lương cho những người viết,” bà Renard nói với The Epoch Times. “Đây là một nghệ thuật. Tôi hiểu rằng các tập đoàn quan tâm đến kết quả lợi nhuận cuối cùng của họ. Họ muốn sinh lợi và kiếm tiền nhưng là một đạo diễn, diễn viên, biên kịch — đó là cả một nghệ thuật. Quý vị không thể thay thế điều đó bằng máy móc.”
Sau sáu tuần cố gắng thương lượng một hợp đồng mới, WGA tuyên bố rằng phản ứng từ các hãng phim là “hoàn toàn không đủ.”
Theo một tuyên bố do liên minh cung cấp cho The Epoch Times, các hãng phim trân trọng công việc của các nhà biên kịch và nhận ra những tranh cãi xung quanh các công nghệ AI.
“Những câu chuyện hay nhất là các câu chuyện nguyên bản, sâu sắc và thường đến từ trải nghiệm của chính mọi người,” liên minh cho biết trong tuyên bố. “AI đặt ra những vấn đề khó, quan trọng và mang tính pháp lý trong ngành sáng tạo đối với tất cả mọi người.”
Không hồi hết
Cuộc đình công đã ảnh hưởng đến sản xuất truyền hình. Các chương trình trò chuyện đêm khuya và chương trình hài kịch tạp kỹ “Saturday Night Live” đang được phát sóng lại. Lễ trao giải “MTV Movie & TV Awards 2023” đã bị hủy bỏ và được thay thế bằng một sự kiện được ghi hình trước sau khi những người nổi tiếng từ chối tham gia chương trình này vì những người biểu tình bao vây lối vào.
Lễ trao giải Daytime Emmy vào tháng Sáu cũng sẽ bị hoãn lại, và Lễ trao giải Peabody ở Beverly Hills đã bị hủy bỏ.
Trong khi đó, hai bên vẫn chưa ấn định một ngày đàm phán tiếp theo.
“Điều này thực sự phụ thuộc vào các hãng phim,” bà Haglund nói. “Chúng tôi đang đợi họ cung cấp cho chúng tôi thứ gì đó để cùng bàn luận.”
Theo một báo cáo của Viện Milken, cuộc đình công cuối cùng của các nhà biên kịch hồi năm 2007 kéo dài khoảng 100 ngày và giáng một đòn mạnh vào nền kinh tế California khi tiểu bang này đang gặp khó khăn với một đợt suy thoái kinh tế sắp diễn ra. Cuộc đình công đó đã làm mất gần 38,000 việc làm và 2.1 tỷ USD sản lượng đầu ra bị tổn thất cho đến cuối năm 2008. Theo báo cáo trên, tác động của cuộc đình công “đã khiến tiểu bang này rơi vào suy thoái hồi đầu năm 2008.”
Ủng hộ trong ngành công nghiệp giải trí đang tăng lên. Nghiệp đoàn Diễn viên Màn ảnh-Liên đoàn Nghệ sĩ Truyền hình và Phát thanh Mỹ, đại diện cho khoảng 160,000 nghệ sĩ biểu diễn và chuyên gia truyền thông, đã bỏ phiếu ủng hộ các cuộc đàm phán.
“Cũng giống như sự thống nhất và đoàn kết giữa các thành viên của chúng tôi là nguồn sức mạnh cao nhất của chúng tôi với tư cách là một hiệp hội, việc sát cánh cùng các hiệp hội cùng hệ thống với chúng tôi sẽ nhân lên gấp bội sức mạnh của chúng tôi và mang lại cho chúng tôi tất cả lập trường vững chắc nhất để bảo đảm những người chủ doanh nghiệp lớn của chúng tôi nhận trách nhiệm và đối xử công bằng và đúng đắn với những người vốn là nguồn sáng tạo cho sự thành công của ngành,” hiệp hội cho biết trong một tuyên bố.
Lý, người chỉ cung cấp họ của mình, đã đến xếp hàng chờ đợi tại Warner Bros. Studios ở Burbank hôm thứ Ba (16/05) để ủng hộ các biên kịch.
“Tôi hy vọng một ngày nào đó sẽ trở thành thành viên của nghiệp đoàn này, vì vậy tôi rất hào hứng với hoạt động này,” Lý, một nhà biên kịch tương lai cho biết. “Nếu tôi trở thành một phần của nghiệp đoàn, tôi muốn chắc chắn rằng mọi người đều được trả công xứng đáng.”
Tại Disney Studios, bà Denisse Espitia phục vụ đồ ăn Mexico cho những người biểu tình. Nonna’s Kitchen, một cơ sở kinh doanh dịch vụ ăn uống ở thành phố Sherman Oaks, đã quyên góp thực phẩm và thời gian để trợ giúp họ.
“Chúng tôi nghĩ rằng mọi người nên có quyền xứng đáng với giá trị của chính họ khi nói đến tiền lương,” bà Espitia nói với The Epoch Times. “Chúng tôi nghĩ rằng có rất nhiều người bị xem thường. Chúng tôi muốn bảo đảm rằng chúng tôi tôn vinh họ.”
Chi phí về kinh tế
Theo Deadline, một hãng thông tấn trực tuyến chuyên về tin tức giải trí của Hollywood, WGA ước tính việc đình công đang gây thiệt hại cho nền kinh tế tiểu bang California khoảng 30 triệu USD mỗi ngày.
“Cuộc đình công của các nhà biên kịch rất dễ thấy ở đây tại Burbank,” ông Jamie Keyser, Tổng giám đốc của Phòng Thương mại Burbank, nói với The Epoch Times. “Truyền thông là trung tâm của nền kinh tế thành phố chúng tôi và chúng tôi không biết tác động lâu dài sẽ là gì hoặc tác động này sẽ kéo dài bao lâu. Chúng tôi hy vọng rằng tất cả các bên liên quan sẽ tiếp tục đàm luận và hợp tác cùng nhau để chúng ta có thể sớm đi đến một giải pháp công bằng.”
Trong một cuộc phỏng vấn hôm 05/05 với chương trình “Squawk Box” của CNBC hồi tuần trước, ông David Zaslav, Tổng giám đốc của Warner Bros. Discovery, cho biết đây là một thời điểm khó khăn trong ngành kinh doanh giải trí, nhưng ông hy vọng cuộc đình công được giải quyết theo cách khiến các nhà biên kịch cảm thấy họ được trân trọng.
Bản tin có sự đóng góp của City News Service
Nhã Đan biên dịch
Quý vị tham khảo bản gốc từ The Epoch Times