Mới nhất
Tiêu điểm
Bình luận
Share
Email
Nghiên cứu não khỉ do quân đội Trung Quốc hậu thuẫn khiến đại học Âu Châu chấn động
SYDNEY/COPENHAGEN – Trường Đại học Copenhagen nói với Reuters rằng một giáo sư người Trung Quốc tại trường này đã cùng với quân đội Trung Quốc tiến hành nghiên cứu về gene mà không cho họ biết về mối quan hệ này, trở thành hình mẫu mới nhất về cách làm thế nào kế hoạch theo đuổi công nghệ quân sự-dân sự của Trung Quốc đang khai thác giới học viện phương Tây trong lĩnh vực công nghệ sinh học nhạy cảm về mặt chiến lược.
Giáo sư Trương Quốc Kiệt (Guojie Zhang), cũng được tuyển dụng bởi công ty khổng lồ chuyên nghiên cứu về gene BGI Group, có trụ sở tại Thâm Quyến. Công ty này tài trợ cho hàng tá nhà nghiên cứu tại trường đại học Copenhagen và trụ sở chính ở Âu Châu [của công ty] được đặt trong khuôn viên trường đại học này.
Ông Trương và một sinh viên mà ông đang giám sát đã hợp tác với một phòng thí nghiệm của Quân đội Giải phóng Nhân dân (PLA) về nghiên cứu đưa khỉ lên độ cao khắc nghiệt để nghiên cứu não bộ của chúng và phát triển các loại thuốc mới ngăn ngừa các tổn thương não — một [nhiệm vụ] ưu tiên mà PLA chỉ định cho quân đội Trung Quốc hoạt động ở các vùng biên giới trên cao nguyên.
Ông Trương cùng với một thiếu tướng của PLA đã đồng xuất bản bài báo nghiên cứu đó hồi tháng 01/2020. Vào thời điểm nghiên cứu đó được xuất bản, đại học Copenhagen đã “không biết việc bài báo có sự tham gia của những tác giả đến từ các cơ sở nghiên cứu quân sự của Trung Quốc,” ông Niels Kroer, trưởng khoa sinh học của trường đại học này nói với Reuters trong một email.
Ông Trương xác nhận rằng ông không thông báo cho trường đại học về mối liên hệ này, vì trường đã không yêu cầu các nhà nghiên cứu phải báo cáo về các đồng tác giả trên các bài báo khoa học, điều này đã được trường đại học này xác thực. BGI nói rằng nghiên cứu hợp tác với phòng thí nghiệm PLA “đã không được thực hiện cho các mục đích quân sự” và nghiên cứu não bộ là một lĩnh vực quan trọng để tìm hiểu các chứng bệnh ở người. Viện Khoa học Trung Quốc (CAS) cho biết nghiên cứu này đem lại lợi ích cho quốc phòng và dân sự trên cao nguyên Tây Tạng.
Trong những năm gần đây tại Hoa Kỳ, ngày càng có nhiều mối lo ngại về việc kết hợp công nghệ quân sự-dân sự của Trung Quốc, và về việc các trường đại học chuyển giao công nghệ nhạy cảm cho Trung Quốc có thể sẽ hỗ trợ cho quân đội nước này. Hồi tháng Mười, Hoa Thịnh Đốn đã thỏa thuận cùng làm việc với Liên minh Âu Châu về vấn đề này trong khuôn khổ một hội đồng thương mại và công nghệ chung mới. Tháng trước, Bộ Quốc phòng Hoa Kỳ đưa ra một báo cáo về sức mạnh quân sự của Trung Quốc nêu rõ mối lo ngại về việc Bắc Kinh sử dụng công nghệ sinh học để tăng cường hiệu suất của binh sĩ.
Vụ việc ở Đan Mạch, lần đầu tiên được báo cáo bởi Reuters, cho thấy sự theo đuổi công nghệ sinh học của Trung Quốc với mục đích ứng dụng trong quân sự cũng đã trở thành một vấn nạn như thế nào đối với các trường đại học ở Âu Châu.
Ủy ban Âu Châu cho biết họ đang hoàn thiện các hướng dẫn để “giải quyết sự can thiệp của nước ngoài” tại các cơ sở giáo dục đại học. Theo một báo cáo năm 2020 của Trung tâm Á Châu Leiden, một nhóm độc lập liên kết với Đại học Leiden ở Hà Lan, cho thấy ít nhất 5 quốc gia ở Âu Châu đã lo ngại về các rủi ro khi hợp tác nghiên cứu với Trung Quốc. Một số trường đại học, bao gồm cả Copenhagen, từ lâu đã có các mối liên kết chặt chẽ về khoa học với Trung Quốc.
Trường đại học Copenhagen và hai tổ chức lớn của Đan Mạch đã tài trợ cho một số nghiên cứu của ông Trương cho biết họ phát hiện ra quân đội Trung Quốc có liên quan chỉ sau khi một trong các tổ chức này nhận thấy họ đã được công nhận, một cách không chính xác, về việc tài trợ cho nghiên cứu về khỉ. Bài báo đó cho biết nghiên cứu này được tài trợ bởi chính phủ và quân đội Trung Quốc.
Có được phát hiện này là khi cơ quan tình báo Đan Mạch, PET, hồi tháng Năm đã cảnh báo các trường đại học Đan Mạch về những rủi ro an ninh quốc gia khi vô tình tham gia vào nghiên cứu quân sự của ngoại quốc, với lý do “một số hoạt động gián điệp và sự can thiệp của các nước khác,” và có một sinh viên là đồng tác giả nghiên cứu về lĩnh vực công nghệ 5G với một kỹ sư từ một trường đại học quân sự Trung Quốc. Cơ quan này đã từ chối bình luận về các trường hợp cụ thể.
Học viện Khoa học Trung Quốc, nơi mà ông Trương cũng sở hữu một phòng thí nghiệm về di truyền học, đã nói về công trình nghiên cứu này vào thời điểm đó rằng sự tổn thương não bộ và tử vong do độ cao lớn trên cao nguyên Tây Tạng đã cản trở nghiêm trọng “hoạt động xây dựng quốc phòng.”
Bộ Giáo dục Đại học và Khoa học Đan Mạch đã từ chối bình luận về nghiên cứu độ cao này, nhưng cho biết các quy tắc kiểm soát xuất cảng áp dụng với một số công nghệ mà có thể được sử dụng cho cả mục đích dân sự và quân sự. Cơ quan quản lý Doanh nghiệp Đan Mạch cho biết hầu hết các loại công nghệ gene không nằm trong danh sách kiểm soát xuất cảng của họ.
Bộ cho biết họ đã tiến hành một cuộc đánh giá trên diện rộng về rủi ro của việc hợp tác nghiên cứu quốc tế, được dẫn dắt bởi những người đứng đầu tại các trường đại học danh tiếng, sẽ có kết luận vào đầu năm tới.
Đại học Copenhagen hy vọng việc xem xét lại “các giới hạn chính sách đạo đức và an ninh” cho việc hợp tác [với ngoại quốc] sẽ đưa ra những quy tắc mới cho các trường đại học — và tập trung nhiều hơn vào các rủi ro, phó giám đốc về nghiên cứu và đổi mới Kim Brinckmann của trường nói với Reuters trong một email.
“Chúng tôi rất tự hào khi có Giáo sư Trương … là một trong những nhà nghiên cứu có hiệu suất rất cao của [trường] chúng tôi,” ông nói. Trường đại học này đã không hồi đáp câu hỏi về việc BGI đã chu cấp bao nhiêu kinh phí [cho trường].
Bộ Ngoại giao Trung Quốc cho biết họ kêu gọi các tổ chức của Đan Mạch “từ bỏ định kiến về ý thức hệ và chấm dứt những cáo buộc và bôi nhọ vô căn cứ,” và đối đãi việc hợp tác nghiên cứu của họ một cách hợp lý “để tạo ra năng lượng tích cực trong phát triển về mối bang giao song phương và hợp tác thiết thực.”
Nghiên cứu độ cao
Ông Trương và người đứng đầu phòng thí nghiệm nghiên cứu về độ cao của PLA, Thiếu tướng Cao Vũ Kỳ (Yuqi Gao), đã thiết kế công trình nghiên cứu này; nghiên cứu này cũng liệt kê những người sáng lập của BGI là ông Uông Kiến (Wang Jian) và ông Dương Hoán Minh (Yang Huanming) là đồng tác giả. Một nghiên cứu chung khác của BGI với ông Cao liên quan đến các binh sĩ ở Tây Tạng và Tân Cương, Reuters đã đưa tin hồi tháng Một.
Bản tin đó đã được hai thượng nghị sĩ Hoa Kỳ viện dẫn, và hồi tháng Chín, họ đã kêu gọi Hoa Kỳ trừng phạt BGI vì là một công ty có liên quan với quân đội. Theo hãng thông tấn chính thức của quân đội Trung Quốc, nghiên cứu của ông Cao đã trực tiếp cải thiện khả năng thực hiện các nhiệm vụ huấn luyện và chiến đấu của đội quân khai triển nhanh trên cao nguyên của Trung Quốc.
Học viện Khoa học Quân y Trung Quốc đã đưa ra một kế hoạch 4 năm vào năm 2012 để quân đội thích nghi và quen với nồng độ oxy thấp của cao nguyên Tây Tạng. Kế hoạch đó cho thấy BGI đang hợp tác với phòng thí nghiệm của ông Cao để kiểm tra những người lính sẽ đến Tây Tạng và xác định các gene liên quan đến chứng say độ cao, vốn không ảnh hưởng đến người Tây Tạng. Kế hoạch cho thấy việc ngăn ngừa chứng say độ cao đã giúp “quản lý các khu vực biên giới nơi tập trung các dân tộc thiểu số,” và có ý nghĩa kinh tế và chính trị sâu rộng.
BGI nói với Reuters rằng nghiên cứu [được thực hiện] cùng với trường đại học quân đội là nhằm để tìm hiểu nguy cơ về sức khỏe đối với tất cả những người đi lại và làm việc ở độ cao cực đoan.
Một phát ngôn viên của BGI cho biết: “Dự án sử dụng công nghệ của BGI đã nghiên cứu những thay đổi về sinh lý bệnh và hệ gene của cơ thể người ở độ cao rất lớn. Ông nói thêm: “Ở Trung Quốc, nhiều học viện quân sự … thực hiện cả nghiên cứu về dân sự và quân sự.”
Năm 2018, ông Cao viết rằng các bệnh do độ cao cực đoan “là nguyên nhân chính làm giảm hiệu suất chiến đấu và tổn hại sức khỏe của binh sĩ khi ở độ cao lớn và ảnh hưởng đến kết quả của các cuộc chiến trên cao nguyên,” đồng thời lưu ý rằng có thể sử dụng thuốc trong trường hợp khẩn cấp để khai triển nhanh binh sĩ.
Quân đội Trung Quốc gần đây đã tăng cường các cuộc tập trận bắn đạn thật ở Tây Tạng sau các cuộc đụng độ biên giới với Ấn Độ.
Mối quan hệ sâu sắc
Đại học Copenhagen sở hữu một trong những viện di truyền học lâu đời nhất ở Âu Châu, và họ là đối tác nghiên cứu quốc tế lớn nhất của BGI dựa trên số lượng các bài báo khoa học.
Mối quan hệ này đã trở nên sâu sắc. Hai cựu giám đốc điều hành của BGI, chủ tịch BGI, và nhà sáng lập chương trình nhân bản động vật của họ, trước đây đã học hoặc làm việc tại Copenhagen. Trường đại học này có hơn hai mươi nhà nghiên cứu được BGI tài trợ cho [luận án] học vị tiến sĩ khoa học và y tế.
Trưởng khoa sinh học Kroer nói với Reuters rằng trường đại học này đã không hay biết về “những tuyên bố nói rằng BGI có mối liên hệ với PLA.” Trường cho biết ngoài tiền lương giáo sư của ông Trương, thì không có khoản tiền nào từ Đan Mạch được chi cho nghiên cứu này, nghiên cứu mà các nhà hoạt động vì quyền của động vật lập luận là đã khiến các con vật phải chịu đựng đau đớn và thống khổ.
Trường đại học cho biết, sinh viên mà ông Trương đã làm việc cùng đã ở Trung Quốc và được BGI chiêu mộ. Nhóm nghiên cứu của ông Trương không tham gia vào các thí nghiệm trên động vật được thực hiện ở Trung Quốc, nhưng đã phân tích dữ liệu bộ gene được tạo ra từ các thí nghiệm đó, trường này cho biết thêm.
Quỹ Lundbeck, chủ yếu tài trợ cho nghiên cứu não bộ và bị liệt kê một cách không chính xác là một nhà tài trợ cho nghiên cứu về não bộ của khỉ này, “chúng tôi đã không hỗ trợ lĩnh vực nghiên cứu này của ông ấy, cũng như không biết gì về nghiên cứu đó,” một phát ngôn viên nói về dự án nghiên cứu não bộ ở khỉ này. Lundbeck cho biết ông Trương nói với họ là mình đang nghiên cứu về kiến và di truyền học và làm sao mà nghiên cứu này có thể giải thích các quá trình của não bộ ở người.
Quỹ này cho biết họ đã yêu cầu ông Trương trong năm nay phải xóa tên của họ ra khỏi nghiên cứu này. Quỹ Carlsberg, kiểm soát nhà sản xuất bia lớn thứ ba thế giới và cho biết họ đã trao cho ông Trương học bổng nghiên cứu sinh trị giá 623,000 USD vào năm 2016, cũng nói với Reuters rằng họ đã được liệt kê một cách không chính xác là tài trợ cho dự án này.
Bài báo đó được xuất bản trên một tạp chí của Trung Quốc, Zoological Research (Nghiên cứu Động vật học); tạp chí này đã từ chối đưa ra bình luận.
Ông Trương là thành viên trong ban biên tập của tạp chí này. Ông nói với Reuters rằng hai tổ chức của Đan Mạch được đề cập trong bài báo là do nhầm lẫn. “Chúng tôi đã không chi bất kỳ khoản nào từ các khoản tài trợ mà tôi đã nhận được từ hai quỹ này cho dự án này,” ông nói thêm trong một email. Tháng 03/2021, tạp chí này đã xuất bản một bản đính chính loại bỏ tên của hai tổ chức này.
Quỹ Lundbeck đã từ chối bình luận về tác động của phát hiện này; Quỹ Carlsberg cho biết các thí nghiệm trên động vật được thực hiện ở nước ngoài phải tuân thủ các quy định của Đan Mạch, nhưng không bình luận về sự tham gia của quân đội.
Tranh luận nội bộ
Tháng 06/2020, Đại học Copenhagen quyết định đóng cửa một tổ chức nghiên cứu mà họ đồng điều hành với Đại học Phúc Đán Thượng Hải từ năm 2013, nói rằng họ đã điều chỉnh toàn bộ chiến lược hợp tác của mình.
Các tài liệu do Reuters thu thập được theo các quy tắc tự do thông tin cho thấy quyết định này đã thúc đẩy một cuộc tranh luận về Trung Quốc trong nội bộ của trường. Đại học này đã tổ chức một cuộc họp vào tháng 08/2020 để thảo luận về việc đóng cửa chương trình Phúc Đán và đánh giá lại việc hợp tác của họ với Trung Quốc.
“Trung Quốc đã tham gia vào một nghiên cứu kết hợp quân sự-dân sự chiến lược mà thường khiến người ngoài cuộc không phân biệt rõ,” Giáo sư Nghiên cứu về Trung Quốc Jorgen Delman nói trong một lưu ý gửi tới người đứng đầu trường đại học này sau đó, khuyến nghị nên sàng lọc tốt hơn các nhà nghiên cứu Trung Quốc và nên tham vấn với tình báo quân sự Đan Mạch để hỏi về “những rủi ro và các lĩnh vực bị cấm.” Ông từ chối đưa ra thêm bình luận.
Công nghệ nhân bản gene đã được chuyển giao cho BGI, sau khi một nhà nghiên cứu tên Đỗ Ngọc Đào (Yutao Du) nhận bằng tiến sĩ vào năm 2007 cùng với một nhóm từ các trường đại học Đan Mạch đã tạo ra những con heo đầu tiên trên thế giới bằng kỹ thuật được gọi là nhân bản thủ công. Bà được chính quyền Trung Cộng ca ngợi vì đã đưa công nghệ này cho Trung Quốc, nước này tiếp tục nhân bản những con heo biến đổi gene để nghiên cứu về các bệnh liên quan đến thần kinh ở người.
Chương trình khoa học quốc gia của Trung Quốc cho biết những con heo nhân bản là bước đệm cho chimeras, một lĩnh vực gây tranh cãi mà Trung Quốc muốn được dẫn đầu thế giới. Chimeras là những sinh vật được tạo thành bởi các tế bào của từ hai “cá thể” trở lên, có thể có khả năng phát triển các cơ quan để cấy ghép cho người.
Bà Đỗ hiện là phó chủ tịch của BGI Genomics Ltd, và đã được thăng cấp trong nội bộ Đảng Cộng sản Trung Quốc, trở thành một đại biểu của đại hội toàn quốc năm 2017. Bà đã không phúc đáp yêu cầu bình luận.
Do Kirsty Needham và Stine Jacobsen của Reuters thực hiện
Doanh Doanh biên dịch
Quý vị tham khảo bản gốc từ The Epoch Times
Xem thêm:
