Bạn có thường xuyên chạy theo đám đông mà bỏ quên chính mình?
Mark Twain từng viết rằng “Bất cứ khi nào bạn thấy bản thân mình đang ở phía số đông, thì đã đến lúc thay đổi (hoặc dừng lại và chiêm nghiệm).”
Có bao giờ bạn hỏi bản thân mình vì sao bạn làm hoặc nghĩ những gì bạn đang nghĩ không? Đây là những câu hỏi chúng ta nên thường xuyên mang ra tự vấn bản thân.
Khi bạn tìm ra câu trả lời, thì thường sẽ là như thế này “bởi vì đó là những gì mọi người khác đang làm.”
Chạy theo đám đông không phải là điều xấu. Xét về khía cạnh vĩ mô, con người đã tuân theo những truyền thống tốt qua hàng thế kỷ và nhờ đó mà xã hội thịnh vượng. Truyền thống vượt qua thử thách của thời gian sẽ trường tồn /phần lớn là bởi thế hệ sau đi theo và trân trọng những gì thế hệ trước đã làm.
Nhưng ở khía cạnh vi mô, bạn muốn tìm kiếm một nhà hàng ngon miệng chẳng hạn. Bạn tìm thấy một cửa hàng và khách hàng đang xếp một hàng rất dài. Bạn đánh cược rằng đồ ăn ở đó sẽ ngon miệng. Không có thêm bất kỳ thông tin nào cả, bạn có thể sẽ theo số đông và thử một lần xem.
Tuy nhiên, không phải chạy theo số đông sẽ luôn đúng đắn. Chúng ta thường khuyên con cái mình phản đối điều đó. Thỉnh thoảng, đám đông cũng có những ý kiến sai lầm. Ý tôi là nếu mọi người đều nhảy xuống cầu Brooklyn thì bạn cũng sẽ nhảy xuống sao?
Không phải mọi thứ luôn rõ ràng như vậy, dù đám đông có đúng hay động cơ của bạn là gì. Lý do “bởi vì mọi người đều làm vậy” là không đủ nhưng nó lại là cơ sở của rất nhiều quyết định trong cuộc đời.
Điều thú vị là sức hấp dẫn mạnh mẽ của việc chạy theo đám đông. Nhận biết khi nào bạn đang chạy theo đám đông và không nghĩ về bản thân mình là một khả năng phân định quý giá mà bạn cần dạy cho con cái mình. Điều này phản ánh trong một số phương diện tại xã hội ngày nay.
Những khoản nợ lớn
Thẻ tín dụng, khoản vay sinh viên và ngân hàng dường như là điều không thể thiếu trong cuộc sống – những thứ tưởng như hữu dụng để sống một cuộc đời hạnh phúc. Có phải ai cũng có ít nhất một khoản nợ? Có phải đó là lý do bạn cho phép mình vay nợ?
Thực tế, không phải ai cũng nợ nần. Người vay sẽ trở thành nô lệ và gặp cản trở trong khả năng phát triển tài sản của riêng mình. Còn nữa, tình trạng này là có thể tránh được.
Những quyết định khác với “số đông”, như đi làm thêm từ khi học đại học, lái một chiếc xe cũ, thuê một căn nhà khiêm tốn và bạn có thể tiết kiệm tiền, và trả tiền mặt để mua hàng. Những hành động này sẽ ảnh hưởng tích cực đến tình trạng tài chính của bạn.
Nợ là một vấn đề lớn cho rất nhiều người. Nó khiến bạn suy nghĩ lại về sức nặng của ý nghĩ “vì mọi người đều làm thế”.
Chế độ ăn tiêu chuẩn của người Hoa Kỳ
Bạn có muốn chiên nó không? Dĩ nhiên, không phải mọi người đều làm vậy sao?
Mặc dù có rất nhiều thông tin về cách tạo nên một chế độ ăn điều độ và lành mạnh – nếu sự thịnh hành của đồ ăn nhanh trên các bến tàu và đồ ăn đóng gói tại cửa hàng nhu yếu phẩm là những bằng chứng – thì tại sao nhiều người lại theo đuổi cái gọi là “Chế độ ăn tiêu chuẩn của người Hoa Kỳ”?
Chỉ bởi vì đĩa ăn của mọi người thật lớn, chỉ vì đường lái xe đi qua góc đó, và chỉ bởi vì bánh Oreos có nhiều hương vị không có nghĩa rằng tất cả những lựa chọn này đều tốt.
Những giải pháp thay thế có thể đi ngược với số đông, bao gồm nấu ăn ở nhà, mua đồ ăn tươi, thay đồ uống có đường bằng nước lọc, và tự làm bữa trưa cho riêng mình. Mọi người thường ăn những gì người khác ăn. Áp lực phải tuân theo xã hội dường như lớn hơn với các bữa ăn. Hãy xem động cơ ra quyết định trong ăn uống của bạn là gì và điều chỉnh nó.
Dành nhiều thời gian với màn hình điện thoại
Nếu đám đông luôn đúng, thì rõ ràng điều tốt nhất bạn nên làm là nhìn chằm chằm vào màn hình điện thoại không ngừng nghỉ, có phải không?
Vì những thiết bị này trở nên phổ biến trong mọi khía cạnh cuộc sống, nhưng tác hại nó mang đến ngày càng rõ ràng.
Ngay cả hiện tại, chúng ta cũng có những giải pháp thay thế. Họ thậm chí vẫn sản xuất điện thoại nắp gập. Một số người còn đứng ngoài xu hướng. Một vài người đọc sách và báo in. Một số thì viết bằng bút chì và bút mực. Không phải ai cũng bị lạc trong kỷ nguyên số.
Thách thức truyền thông dòng chính
Dĩ nhiên, tôi có thể đề cập đến rất nhiều phương diện trong cuộc sống hiện đại. Truyền thông dòng chính dường như được đông đảo công chúng đón nhận, nhưng càng ngày chúng ta càng nhận ra đây không phải là nguồn thông tin tốt nhất. Nhận thức ra điều này là chúng ta đang đi ngược với số đông.
Có cha mẹ giảng dạy tại nhà dường như là một quan niệm cổ hủ với nhiều người, nhưng vẫn là sự lựa chọn tuyệt vời nhất, đáng để hy sinh nhất với nhiều gia đình. Tương tự, gửi con cái đến trường công đã trở thành thông lệ, nhưng càng ngày càng có nhiều bậc cha mẹ khám phá ra niềm vui và lợi ích của việc giáo dục tại nhà.
Những quyết định cơ bản trong cuộc sống, như nên uống bao nhiêu rượu, có kết hôn không, nghe âm nhạc gì, có nên sinh con không, có nên xăm hình không hay hàng ngàn điều khác, đều là những khía cạnh để tìm hiểu động cơ của bạn. Liệu số đông có phải là một phần lý do? Bạn đang nghĩ cho bản thân mình một cách rõ ràng hay chỉ đang bị cuốn đi bởi dòng thuỷ triều?
Đặc biệt là nếu bạn thấy mình đang ở phía “số đông”, hãy dừng lại và chiêm nghiệm. Nghĩ cho bản thân mình, và làm gương cho các con bạn.
Barbaza Danza
Thiên An biên dịch
Xem thêm: