2 cách ăn nghệ giúp tăng hiệu quả bảo vệ gan và ngăn ngừa bệnh tim mạch
Nghệ có đặc tính chống viêm và chống oxy hóa. Thêm bột nghệ vào các món ăn và thức uống có thể giúp bảo vệ gan và tim mạch. Bài viết này sẽ chia sẻ 2 cách ăn để nghệ phát huy hiệu quả cao hơn.
7 lợi ích lớn của nghệ
Củ nghệ với màu cam sáng đã được sử dụng ở Ấn Độ hàng ngàn năm qua để chữa bệnh, làm đẹp, nấu ăn, làm thuốc nhuộm, v.v. Y học cổ truyền Ayurveda của Ấn Độ cho rằng nghệ có tác dụng tịnh hóa, có thể sử dụng cùng với các loại thảo mộc khác để tịnh hóa da và các tuyến của cơ thể như bạch huyết, tuyến mồ hôi, bã nhờn, v.v.
Các sách cổ Trung Y thì viết rằng, nghệ đi vào kinh tỳ và kinh can (lá lách và gan), có tác dụng thúc đẩy khí, thông kinh lạc, giảm đau, thúc đẩy tuần hoàn máu và loại bỏ huyết ứ. Ông Chu Tông Hàn (Zhou Zonghan), bác sĩ tại Phòng khám Trung y Duệ Minh Đường (Đài Loan) cho biết, nghệ thường được sử dụng để điều trị đau tim, bụng, ngực, hạ sườn và các triệu chứng khác do huyết ứ, khí trệ và lưu thông máu kém.
Y học hiện đại cũng khẳng định những lợi ích sức khỏe của nghệ. Curcumin trong nghệ có đặc tính chống viêm và chống oxy hóa, có thể cải thiện tình trạng viêm mạn tính trong cơ thể.
Nghệ có 7 lợi ích thường được đề cập đến:
1. Phòng ngừa bệnh tim mạch
Ông Hoàng Dĩ Lăng (Huang Yiling), chuyên gia dinh dưỡng tại Trung tâm tư vấn dinh dưỡng Keyi (Đài Loan) cho biết, nghệ có thể giúp nội mạc mạch máu kháng viêm, ngăn ngừa xơ cứng động mạch, có lợi cho tuần hoàn máu, có tác dụng bảo hộ đối với hệ tim mạch.
Tinh bột nghệ còn có thể ức chế sự sản xuất quá độ cholesterol ở gan, có tác dụng làm giảm cholesterol và triglycerid, đồng thời giúp ngăn ngừa các bệnh tim mạch.
Nghệ cũng là một vị thuốc Trung y có tác dụng thúc đẩy quá trình tuần hoàn máu, loại bỏ huyết ứ, nhờ đó giúp chống lại quá trình đông máu và xơ cứng động mạch.
2. Bảo vệ gan
Tác dụng chống oxy hóa của nghệ không chỉ có thể bảo vệ gan mà còn thúc đẩy quá trình bài tiết dịch mật, giúp gan giải độc và bài trừ độc tố. Ông Hoàng Dĩ Lăng giải thích, rất nhiều chất độc hòa tan trong chất béo được bài tiết vào đường ruột thông qua mật, sau đó được đào thải ra khỏi cơ thể.
3. Trị viêm khớp, giảm đau nhức cánh tay do phong thấp
Rất nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng, curcumin trong nghệ có thể giúp chữa bệnh viêm khớp, làm giảm đau khớp, cứng khớp và viêm.
Nghệ cũng có thể làm giảm đau nhức cánh tay do phong thấp, thích hợp cho những người dễ bị đau nhức gân cốt khi trời trở lạnh.
4. Cải thiện trí nhớ, ngăn ngừa chứng mất trí nhớ
Tạp chí Tâm thần Lão khoa Hoa Kỳ (The American Journal of Geriatric Psychiatry) đã công bố một nghiên cứu lâm sàng vào năm 2018 cho thấy rằng: uống 90mg curcumin hai lần mỗi ngày trong 18 tháng giúp cải thiện trí nhớ và khả năng tập trung ở người trưởng thành không bị sa sút trí tuệ. Các nhà nghiên cứu cho rằng đặc tính chống oxy hóa của curcumin có thể cải thiện tình trạng viêm não và suy giảm nhận thức thần kinh.
Nghệ cũng có thể làm giảm nguy cơ mắc bệnh Alzheimer, một loại bệnh mất trí nhớ phổ biến nhất. Curcumin có thể vượt qua hàng rào máu não và giúp loại bỏ sự tích tụ beta-amyloid trong não. Beta-amyloid tích tụ trong não có liên quan đến chứng sa sút trí tuệ.
Người Ấn Độ thường ăn cà ri với nghệ, các nghiên cứu dịch tễ học cũng cho thấy rằng người Ấn Độ có tỷ lệ mắc bệnh Alzheimer thấp hơn.
5. Chống trầm cảm
Trầm cảm có liên quan đến việc giảm một loại protein được gọi là yếu tố dinh dưỡng thần kinh có nguồn gốc từ não (Brain-derived Neurotrophic Factor, BDNF), và curcumin có trong nghệ có thể làm tăng mức BDNF.
Theo tạp chí khoa học Psychopharmacology, chất curcumin có thể làm tăng mức serotonin và dopamine. Serotonin và dopamine đều giúp cải thiện tâm trạng, khiến mọi người cảm thấy vui vẻ và có động lực.
6. Cải thiện kinh nguyệt không đều và hội chứng tiền kinh nguyệt
Trung Y cho rằng nghệ có tính ấm, có thể hoạt huyết hành khí, giảm đau, cải thiện tình trạng kinh nguyệt không đều, vô kinh và giảm đau bụng kinh ở nữ giới có thể trạng hàn.
Không ít nữ giới gặp phải một loạt các triệu chứng về thể chất và tâm lý trước kỳ kinh nguyệt như buồn bực, trầm cảm, cáu kỉnh, đau đầu, đầy hơi, cơ bắp đau nhức v.v. Đặc tính chống viêm và chống trầm cảm của nghệ có thể giúp cải thiện loại hội chứng tiền kinh nguyệt này.
7. Cải thiện tình trạng viêm mãn tính, ngăn ngừa ung thư
90% bệnh hiện đại đều là do viêm mãn tính lâu ngày tạo thành, trong đó không chỉ có bệnh tim mạch, bệnh Alzheimer, viêm khớp được nhắc tới ở trên mà còn có béo phì, bệnh ngoài da, dị ứng, tiểu đường và thậm chí cả ung thư, những bệnh này đều có liên quan đến viêm mãn tính.
Lấy ung thư làm ví dụ, các dẫn xuất của curcumin có thể giúp kháng ung thư, ức chế trực tiếp hoặc gián tiếp tế bào ung thư lây lan và phát triển.
Thêm nghệ vào thức ăn sẽ có lợi cho sức khỏe, có 2 cách ăn để có thể giúp cơ thể hấp thụ nghệ hiệu quả hơn.
1. Ăn cùng với thực phẩm nhiều chất béo
Curcumin là một chất dinh dưỡng hòa tan trong chất béo, thêm một ít dầu tốt để nấu với thức ăn sẽ khiến nghệ và chất béo hòa với nhau, từ đó cải thiện sự hấp thụ của cơ thể.
Cà ri là món dùng nghệ phổ biến nhất, khi nấu đã bao gồm công đoạn xào thịt và rau với dầu. Cũng có thể mua bột nghệ và rắc vào các món ăn đã nấu hoặc nấu thành cơm nghệ. Ông Hoàng Dĩ Lăng cho biết, cơm nghệ là món ăn từ nghệ rất đơn giản, cho bột nghệ vào gạo đã vo sạch rồi nấu chung, sau khi cơm chín thì cho một ít dầu ăn vào là được. Tỷ lệ là 1 thìa tinh bột nghệ trộn với 2-3 chén cơm, tùy theo sở thích cá nhân mà bạn có thể tăng hay giảm lượng bột nghệ.
Ngoài ra bạn còn có thể uống trà sữa nghệ, rắc bột nghệ lên trà sữa, chất béo trong sữa có thể giúp cơ thể hấp thụ nghệ.
2. Thêm tiêu trong khi nấu
Ông Hoàng Dĩ Lăng chỉ ra rằng, chất piperine trong hạt tiêu có thể làm giảm quá trình nghệ trở thành trạng thái không hoạt động, duy trì trạng thái tích cực của nghệ, có lợi cho sự hấp thụ của cơ thể.
Một nghiên cứu được công bố trên tạp chí Foods đã đề cập rằng, piperine có thể làm tăng tỷ lệ sử dụng curcumin đến 2,000%.
3 kiểu người nên chú ý khi ăn nghệ
Chúng ta thông thường đều hấp thụ nghệ từ các món ăn, vì lượng hấp thụ thấp hơn nhiều so với liều lượng chiết xuất từ các sản phẩm sức khỏe của nghệ, vì vậy không cần phải lo lắng về việc tiêu thụ quá nhiều và ảnh hưởng tiêu cực đến cơ thể.
Ông Hoàng Dĩ Lăng nói rằng nghệ rất an toàn, sử dụng thực phẩm có nguồn gốc từ nghệ sẽ có lợi cho sức khỏe, nhưng để có được kết quả rõ ràng, bạn nên sử dụng các sản phẩm sức khỏe đã được chiết xuất. Nói chung, liều khuyến cáo hàng ngày là không quá 3mg cho mỗi kg trọng lượng cơ thể, một người nặng 50 kg thì liều lượng chiết xuất nghệ khoảng 150mg là được.
Tuy nhiên với phụ nữ có thai, phụ nữ chuẩn bị mang thai và người có thể chất âm hư hỏa vượng, 3 kiểu người này cần lưu ý khi dùng tinh bột nghệ.
Ông Chu Tông Hàn chỉ ra rằng, nghệ có thể thúc đẩy tuần hoàn máu và loại bỏ huyết ứ, thông kinh mạch, đồng thời cũng có thể chống lại việc làm tổ của trứng đã thụ tinh. Phụ nữ mang thai uống nghệ dễ đẩy nhanh các cơn co thắt tử cung vì máu lưu thông nhanh, từ đó ảnh hưởng đến thai nhi. Phụ nữ chuẩn bị mang thai cũng không nên tùy tiện dùng các loại thực phẩm có chứa tinh bột nghệ.
Một trong những nguyên nhân gây ra tình trạng hỏa khí cao như loét miệng, hôi miệng là do thể chất âm hư hỏa vượng. Ông Chu Tông Hàn cho biết, từng có một bệnh nhân nữ bị lở miệng và viêm khóe miệng liên tục trong vòng 10 tháng. Trong giai đoạn này, bệnh nhân đã dùng thuốc điều trị loại steroid, nhưng ngay sau khi ngừng thuốc thì lại tái phát, không tìm được nguyên nhân, cuối cùng thì đến phòng khám ngoại trú của ông.
Ông phát hiện bệnh nhân này thường có thói quen thức khuya ngủ trễ dẫn đến âm hư hỏa vượng. Do thể chất thiên âm hư, dịch âm không đủ nên cơ thể khó cân bằng được hỏa nhiệt kích thích từ bên ngoài. Tuy nhiên, nữ bệnh nhân này lại uống viên nghệ hàng ngày suốt 6 tháng qua, thậm chí còn nấu thức ăn với bột nghệ, do ăn quá nhiều nghệ có tính cay nồng dẫn đến hỏa khí tích tụ nhiều trong cơ thể không tiêu tán được, từ đó xuất hiện các triệu chứng trên. Sau khi sử dụng bài thuốc Trung y thanh nhiệt giải độc, các triệu chứng bệnh cuối cùng cũng đã thuyên giảm.
Ngoài 3 kiểu người trên, ông Chu Tông Hàn nhắc nhở rằng, vì nghệ có thể thúc đẩy tuần hoàn máu nên nếu ăn nghệ trước khi đi ngủ sẽ khiến tinh thần phấn chấn, ảnh hưởng đến giấc ngủ. Vì vậy, nên tránh ăn nghệ trước khi đi ngủ nếu không có nhu cầu hoặc chỉ dẫn của bác sĩ.
