Wall Street & Ngân hàng trung ương thúc đẩy nhà đầu tư vào thị trường trái phiếu Trung Quốc
Chính phủ TT Trump đã và đang hạn chế khả năng tiếp cận thị trường của một số công ty Trung Quốc có liên hệ với Trung Quốc.
Bất chấp căng thẳng leo thang giữa Bắc Kinh và Washington, Hoa Kỳ và các nhà đầu tư nước ngoài khác đang cung ứng vốn để thúc đẩy sự tăng trưởng và phục hồi kinh tế rõ rệt của Trung Quốc kể từ sau đại dịch virus.
Mặc dù sự tham gia của nước ngoài vào thị trường chứng khoán Trung Quốc đã được ghi nhận rộng rãi, nhưng việc tham gia vào thị trường trái phiếu trong nước mới chỉ bắt đầu và đang trở thành một đối sách đáng kể đối với nỗ lực của Washington nhằm kiềm chế tham vọng của Trung Quốc.
Và phần lớn điều này là do chính Hoa Kỳ tạo ra – là sự kết hợp giữa chính sách lãi suất thấp mà phương Tây áp dụng và việc bổ sung [chỉ số trái phiếu Trung Quốc] vào bảng các chỉ số chứng khoán của Wall Street.
Theo công ty môi giới Natixis của Pháp, tỷ lệ tham gia của nước ngoài vào thị trường trái phiếu trong nước trị giá 15 nghìn tỷ USD (tính theo Nhân dân tệ) của Trung Quốc là không đáng kể vào tháng 8, ở mức 2.9%. Tuy nhiên, con số này sắp sớm thay đổi. Một vài diễn biến có thể đẩy tỷ lệ này tăng lên đáng kể.
Đầu tiên là sự tự do hóa rõ rệt đối với thị trường trái phiếu của Trung Quốc. Ở mặt trận này, Bắc Kinh đã mở cửa từ một giới hạn hẹp sang một quy mô khá rộng lớn.
Cho đến một vài năm gần đây, các nhà đầu tư quốc tế phải trải qua một quy trình rườm rà để có thể đăng ký trở thành Nhà đầu tư Tổ chức Nước ngoài Đủ điều kiện (QFII) hoặc Nhà đầu tư Tổ chức Nước ngoài Đủ điều kiện Renminbi (RQFII) để đầu tư. Và ngay cả khi có giấy phép, họ phải chịu một loạt các hạn chế, hạn mức trần, và giới hạn rút vốn. Năm 2017, Bond Connect có trụ sở tại Hồng Kông đã cho phép các nhà đầu tư nước ngoài tiếp cận rộng hơn với thị trường đại lục.
Hồi tháng 9, cơ quan quản lý đã đưa ra các quy tắc dự thảo mới để đơn giản hơn quá trình đăng ký, mở đường cho việc tiếp cận rộng rãi hơn nữa.
Hai diễn biến tiếp theo thúc đẩy dòng vốn [hướng] đến Bắc Kinh là chính sách của chính phương Tây. Một xu thế là Wall Street đã đưa thị trường Trung Quốc vào nhiều rổ chỉ số chứng khoán.
Vào tháng 4/2020, trái phiếu Trung Quốc được thêm vào Chỉ số Trái phiếu Tổng hợp Toàn cầu của Bloomberg Barclays, là chỉ số trái phiếu có thu nhập cố định ở cấp đầu tư (investment grade) được theo dõi rộng rãi nhất trên thế giới. Truyền thông nhà nước Trung Quốc China Daily ước tính khoảng 700-800 tỷ USD dòng vốn đến từ các quỹ nước ngoài, các công ty bảo hiểm và ngân hàng là kết quả của việc bổ sung này.
Trái phiếu chính phủ Trung Quốc cũng sẽ được thêm vào danh mục đầu tư của Hoa Kỳ. Hồi tháng 2, J.P. Morgan Chase đã thêm trái phiếu chính quyền địa phương Trung Quốc vào Chỉ số Trái phiếu Chính phủ JPMorgan – các Thị trường mới nổi – của mình. Điều này dự kiến sẽ thu hút hơn 20 tỷ USD vốn nước ngoài vào trái phiếu chính quyền địa phương của Trung Quốc. Các chính quyền địa phương như vậy ở Trung Quốc thường đảm bảo cho các doanh nghiệp nhỏ hơn do chính quyền sở hữu và nhiều thành phố đang bị hạn chế ngân sách.
Gần đây nhất vào tháng 9, FTSE Russell thông báo họ sẽ thêm trái phiếu chính phủ Trung Quốc vào Chỉ số Trái phiếu Chính phủ Thế giới của mình vào năm tới. Điều đó sẽ kích hoạt dòng vốn khoảng 100 tỷ USD khác vào trái phiếu chính phủ Trung Quốc.
Cho đến nay, ba việc bổ sung chỉ số này có thể đưa gần 1 nghìn tỷ USD tổng vốn nước ngoài mới vào thị trường trái phiếu nội địa Trung Quốc trong tương lai gần. Aberdeen Standard ước tính vào năm 2018 rằng Trung Quốc có thể chiếm từ 5% đến 7% trong ba chỉ số này. Và thậm chí nhiều dòng vốn hơn nữa có thể kéo đến.
Yếu tố thứ ba – và có lẽ là mạnh nhất – là chênh lệch đáng kể về lợi tức. Trái phiếu chính phủ và doanh nghiệp ở Hoa Kỳ và châu Âu trả lãi ít đến mức nhiều nhà đầu tư buộc phải tìm các điểm đầu tư khác để thu lợi nhuận ở mức phù hợp. Điều này đặc biệt đúng đối với các quỹ hưu trí và các công ty bảo hiểm phải đạt mức lợi nhuận nhất định đủ để tạo ra tiền mặt nhằm thanh toán các nghĩa vụ của mình. Xu hướng này biểu thị [phản ứng] đối với chính sách lãi suất thấp tới 0% đã được áp dụng phổ biến ở phương Tây kể từ cuộc Đại khủng hoảng tài chính. Và virus Vũ Hán đã thậm chí đưa kỳ vọng về lãi suất xuống con số âm ở một số quốc gia.
Tính đến ngày 2/10, tín phiếu kho bạc Hoa Kỳ kỳ hạn 1 năm có lợi tức không đáng kể là 0.1%, trong khi trái phiếu kho bạc Hoa Kỳ kỳ hạn 10 năm chỉ mang lại 0.7%. Ngày nay, kho bạc ít được coi là một kênh đầu tư, mà lại trở thành một kho lưu giữ giá trị.
Lợi tức các khoản nợ của Trung Quốc cao hơn một cách tương đối. Tính đến ngày 2/10, trái phiếu chính phủ 10 năm của Trung Quốc mang lại lợi tức 3.1% và trái phiếu của Ngân hàng Xuất Nhập Cảng Trung Quốc đến hạn vào tháng 3/2030 mang lại 3.8%. Ngân hàng Trung ương Trung Quốc gần đây hầu như đã tránh các biện pháp kích thích và giữ lãi suất ổn định trong nỗ lực thúc đẩy ổn định tài chính trong nước.
Trong môi trường ngày nay, mức chênh lệch 2.5% là rất hấp dẫn.
Trung Quốc không phải là thị trường có lợi tức cao nhất. Nhưng các nhà đầu tư xem sự ổn định tiền tệ tương đối của Trung Quốc (được quản lý theo USD), tỷ lệ vỡ nợ thấp trong quá khứ (cũng được quản lý tập trung), và việc mở rộng tiếp cận thị trường là hấp dẫn hơn so với các thị trường mới nổi có lợi tức cao khác. Có một số lựa chọn thay thế; ví dụ: thị trường tài chính của Ấn Độ gần như hoàn toàn đóng cửa trước các nhà đầu tư nước ngoài. Vì vậy, để đáp ứng kỳ vọng về lợi nhuận, các nhà đầu tư tổ chức về cơ bản đang phải bất chấp những rủi ro lớn phát sinh từ các chính sách độc đoán của Trung Quốc, sự kiểm soát vốn hà khắc, và các vấn đề về quản trị công ty và tư pháp.
Cho đến nay, thị trường trái phiếu trong nước của Trung Quốc phần lớn đã tránh được sự giám sát của nước ngoài mà thị trường chứng khoán của họ đã gặp phải. Tờ South China Morning Post đưa tin vào ngày 30/9 rằng các nhà quản lý quỹ nước ngoài đã bán ròng 24 tỷ Nhân dân tệ (4 tỷ USD) cổ phiếu giao dịch bằng đồng Nhân dân tệ thông qua hệ thống Hong Kong-Shanghai Stock Connect trong quý 3/2020. Đó là một tín hiệu cho thấy các nhà đầu tư nước ngoài có thể đang trở nên dè chừng với cổ phiếu Trung Quốc.
Trái phiếu Trung Quốc ít được nhắc đến hơn cổ phiếu, nhưng chúng hoàn toàn đảm bảo [có thể] chịu sự giám sát tương tự.