Ung thư tuyến tiền liệt
Tuyến tiền liệt có kích thước bằng một quả óc chó nằm dưới đáy bàng quang và bao quanh niệu đạo. Tại Hoa Kỳ, ung thư tuyến tiền liệt là một trong hai bệnh ung thư thường được chẩn đoán nhiều nhất ở nam giới (một loại khác là ung thư da).
Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ (ACS) ước tính rằng cứ 7 người đàn ông thì có 1 người được chẩn đoán mắc ung thư tuyến tiền liệt trong suốt cuộc đời của mình. Tuy nhiên, chỉ có khoảng 1 trong 39 người sẽ tử vong vì căn bệnh này.
Nguy cơ mắc bệnh gia tăng theo độ tuổi. Các nam giới được chẩn đoán mắc bệnh hầu hết đều nằm trong độ tuổi từ 65 trở lên. Đàn ông Mỹ gốc Phi có nguy cơ mắc bệnh cao hơn so với đàn ông da trắng và tỷ lệ mắc bệnh của mỗi các nhân có thể cao hơn mức trung bình nếu trong gia đình có người mắc bệnh này.
Làm thế nào tôi có thể ngăn ngừa ung thư tuyến tiền liệt?
Bạn có thể giảm nguy cơ mắc ung thư tuyến tiền liệt bằng cách cải thiện bữa ăn. Các nhà nghiên cứu tại trường Đại học Harvard phát hiện ra rằng đàn ông ăn cà chua nấu chín hoặc các loại thực phẩm từ cà chua (chẳng hạn như sốt cà chua hoặc tương cà) nhiều hơn hai lần một tuần ít có khả năng phát sinh bệnh ung thư tuyến tiền liệt. Cà chua thường giàu chất chống oxy hóa lycopene. Chất chống oxy hóa là chất có khả năng trung hoà các phân tử không ổn định có thể gây ra bệnh ung thư. Bưởi và dưa hấu cũng rất giàu lycopene.
Mặc dù các nghiên cứu về lycopene không đưa ra kết luận, nhưng lycopene có thể có sức mạnh đặc biệt để ngăn các tế bào tuyến tiền liệt khỏe mạnh chuyển thành ác tính. Bởi vì cà chua nấu chín tiết ra nhiều lycopene hơn, nước sốt cà chua có tác dụng bảo vệ tốt hơn so với cà chua tươi. Việc ăn nhiều trái cây và rau xanh khác cũng có hiệu quả tương tự nhờ các chất chống oxy hóa tự nhiên khác được cho là có tác dụng chống lại nhiều loại ung thư.
Cắt giảm chất béo bão hoà có trong thịt, các sản phẩm từ sữa, và hầu hết các loại bánh ngọt cũng là một cách hiệu quả. Một nghiên cứu do Viện Ung thư Quốc gia tài trợ cho thấy ung thư tuyến tiền liệt có liên quan đến bữa ăn có chứa nhiều chất béo loại này. Một số nghiên cứu cũng cho thấy việc hoạt động thể chất thường xuyên có thể làm giảm nguy cơ của tất cả các loại ung thư, bao gồm ung thư tuyến tiền liệt.
Các triệu chứng của ung thư tuyến tiền liệt
Trong giai đoạn đầu, ung thư tuyến tiền liệt thường không có triệu chứng, nên hầu hết các trường hợp được phát hiện qua các xét nghiệm sàng lọc. Một số người đàn ông nhận thấy họ đi tiểu thường xuyên hơn hoặc dòng chảy nước tiểu yếu hơn. Nhưng những thay đổi này cũng có thể phát sinh do các tình trạng ít nghiêm trọng hơn như phì đại tuyến tiền liệt. Ung thư tuyến tiền liệt giai đoạn cuối có thể dẫn đến sưng hạch bạch huyết ở háng, khó duy trì sự cương cứng, đau ở vùng háng, cột sống, hông hoặc xương sườn. Nếu bạn có bất kỳ triệu chứng nào trong số này, hãy đến gặp bác sĩ để được thăm khám.
Bác sĩ của tôi có thể kiểm tra để phát hiện ung thư tuyến tiền liệt không?
Có thể. Bác sĩ của bạn sẽ sử dụng hai phương pháp sàng lọc cơ bản. Không có phương pháp nào hoàn hảo. Cả hai đều có tỷ lệ dương tính giả cao, có nghĩa là kết quả xét nghiệm là ung thư nhưng thực tế là không phải. Các xét nghiệm cũng có thể phát hiện các khối u tăng sinh chậm và không bao giờ đủ lớn để gây hại cho bạn. Một trong hai phương pháp này được gọi là thăm khám trực tràng (DRE), trong đó bác sĩ kiểm tra các khối u hoặc các bất thường khác bằng cách sờ tuyến tiền liệt bằng ngón tay có mang găng.
Phương pháp còn lại là xét nghiệm kháng nguyên đặc hiệu tuyến tiền liệt (PSA) trong máu để đo lường nồng độ một chất (PSA) thường tăng lên ở nam giới bị ung thư tuyến tiền liệt. Nếu kết quả cho thấy mức PSA cao (đối với đàn ông trên 50 tuổi, 4 điểm trở lên), hoặc tăng lên so với xét nghiệm trước đó, bác sĩ có thể tiến hành sinh thiết mô tuyến tiền liệt của bạn. Sau đó, mẫu sinh thiết sẽ được kiểm tra nhằm phát hiện các tế bào ung thư. Tuy nhiên, xét nghiệm PSA cũng có thể cho kết quả không chính xác. Theo báo cáo của Tạp chí Y học New England, 15% trong nhóm 2,950 người đàn ông có mức PSA bình thường vẫn được chẩn đoán mắc ung thư tuyến tiền liệt.
Bởi vì xét nghiệm có thể phát hiện ra những khối u ác tính tăng sinh chậm không bao giờ ảnh hưởng đến lối sống của người đàn ông, và những phát hiện như vậy có thể dẫn đến lo lắng hoặc điều trị không cần thiết, nên ACS không khuyến nghị xét nghiệm định kỳ vào thời điểm hiện tại. ACS khuyến nghị nam giới nên thảo luận về ưu và nhược điểm của các xét nghiệm với bác sĩ của mình để xác định xét nghiệm nào phù hợp với họ. Nếu bạn quyết định làm xét nghiệm, ACS khuyến nghị sử dụng cả PSA và thăm khám trực tràng bởi vì thăm khám trực tràng có thể phát hiện ung thư ở nam giới có mức PSA bình thường.
Nếu sinh thiết cho thấy bị ung thư, có cách nào để biết được đó có phải là loại nguy hiểm, tăng sinh nhanh hay không?
Các bác sĩ sử dụng một phương pháp gọi là hệ thống phân loại Gleason để đánh giá mức độ ác tính của ung thư tuyến tiền liệt. Các tế bào ác tính được kiểm tra dưới kính hiển vi và được phân loại theo thang điểm 1 đến 10 tuỳ theo mức độ khác biệt so với tế bào bình thường. Tuy điểm số Gleason vẫn chưa thể đem đến kết luận chắc chắn; nhưng mức điểm càng cao, thì khả năng ung thư tăng sinh và di căn sẽ càng nhanh hơn. Các bác sĩ cũng có thể xem xét sự thay đổi mức PSA theo thời gian để đánh giá mức độ ác tính của ung thư.
Những điều trị lựa chọn điều trị của tôi là gì?
Việc điều trị phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm tuổi và kỳ vọng sống của bạn, giai đoạn và phân loại của ung thư, tình trạng sức khoẻ chung của bạn, và cảm nhận của bạn về việc điều trị. Nếu tế bào khối u chỉ tìm thấy ở tuyến tiền liệt, bác sĩ có thể phẫu thuật cắt bỏ tuyến tiền liệt hoặc sử dụng liệu pháp xạ trị để tiêu diệt các tế bào ung thư. Một phương pháp điều trị hiện đại hơn là đưa các hạt phóng xạ cực nhỏ vào tuyến tiền liệt. Nếu ung thư đã lan ra khỏi tuyến tiền liệt và xâm lấn vào các mô xung quanh, liệu pháp hormone dưới dạng thuốc viên, hoặc thuốc chích, hoặc cả hai có thể làm chậm sự phát triển của các tế bào ác tính, và đôi khi có hiệu quả đáng kể. Liệu pháp hormone không dùng để chữa khỏi ung thư, nhưng có thể giúp giảm các triệu chứng.
Một số bệnh nhân lựa chọn không điều trị gì, một cách tiếp cận gọi là “Theo dõi”. Điều này nghe có vẻ kỳ lạ, nhưng phương pháp này có thể được áp dụng, đặc biệt là với những người đàn ông lớn tuổi có khối u tăng sinh chậm. Thực tế là phần lớn nam giới đến tuổi 85 đều có tế bào ung thư tuyến tiền liệt, nhưng phát triển từ từ và không bao giờ đe dọa đến chất lượng cuộc sống của họ.
Những rủi ro của việc điều trị tích cực là gì?
Những lo lắng lớn nhất mà nam giới phải đối mặt là mất khả năng cương cứng hoặc kiểm soát bàng quang. Thật không may, phẫu thuật và xạ trị lại kéo theo một số khả năng gặp cả hai rủi ro trên. Tỷ lệ mắc biến chứng sau điều trị rất khó tính toán chính xác, bởi vì nguy cơ mắc các tác dụng phụ này phụ thuộc vào độ tuổi của bạn, mức độ của bệnh, và loại phẫu thuật được thực hiện. Tuy nhiên, có một phương pháp điều trị thử nghiệm mới cho ung thư tuyến tiền liệt mang đến hy vọng thuyên giảm mà không có những tác dụng phụ này.
Đó là phương pháp điều trị bằng thuốc được kích hoạt nhờ tia laze hay còn gọi là VTP, giúp loại bỏ tuyến tiền liệt trong quá trình điều trị, đồng thời tránh các tác dụng phụ như tiểu tiện không tự chủ và rối loạn cương dương. Một thử nghiệm lâm sàng ở Âu Châu cho thấy một nửa bệnh nhân đã thuyên giảm sau hai năm [sử dụng liệu pháp này]. Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu lưu ý rằng có thể phải mất vài năm nữa để phương pháp này được công bố rộng rãi.
Trong khi đó, một kỹ thuật phẫu thuật cắt bỏ dây thần kinh được giới thiệu vào những năm 1980 cũng có thể giúp giảm tỷ lệ mắc chứng liệt dương, nhưng không phải bệnh nhân nào cũng phù hợp với phương pháp này. Và thực tế đáng lo ngại là vẫn có 65% đến 90% bệnh nhân cắt bỏ tuyến tiền liệt bị mất khả năng duy trì sự cương cứng. Một tỷ lệ phần trăm nhỏ bệnh nhân mất khả năng kiểm soát bàng quang ở mức độ nhất định. Một số khác có thể thỉnh thoảng bị són tiểu khi họ gắng sức hoặc ho. Hãy nói chuyện với bác sĩ của bạn về các cách tốt nhất để đối phó với những vấn đề này.
Những gì đang được thực hiện để cải thiện việc phát hiện và điều trị ung thư tiền liệt tuyến?
Có khá nhiều điều đang được tiến hành nhằm cải thiện việc phát hiện và điều trị ung thư tiền liệt tuyến. Viện Ung thư Quốc gia đang tài trợ cho các nghiên cứu về một loạt các phương pháp điều trị mới, bao gồm hormon ngăn chặn sự phát triển của các tế bào khối u và các chất ngăn chặn nguồn cung cấp máu cho khối u. Các nhà nghiên cứu cũng đang tìm kiếm cách tốt nhất để phân biệt ung thư tuyến tiền liệt tăng sinh chậm và tăng sinh nhanh. Và theo các nhà nghiên cứu, liệu pháp laze được nhắc đến ở trên cho thấy nhiều hứa hẹn. Tiến sĩ Mark Emberton, Nghiên cứu viên chính và là bác sĩ tiết niệu của Bệnh viện Đại học London cho biết trong một tuyên bố công khai: “Đây thực sự là một bước tiến vượt bậc trong điều trị ung thư tuyến tiền liệt, vốn đã bị tụt hậu trong nhiều thập kỷ so với các bệnh ung thư thể đặc khác, như ung thư vú.”
Vân Hi biên dịch
Quý vị tham khảo bản gốc từ The Epoch Times
