TT Trump đề cử bà Amy Coney Barrett vào Tòa án Tối cao
Ngày 26/9, Tổng thống Donald Trump đã đề cử thẩm phán Amy Coney Barrett vào vị trí trước đây của thẩm phán Ruth Bader Ginsburg tại Tòa án Tối cao, mở đầu cho một cuộc chiến quyết liệt trong Quốc hội trước cuộc bầu cử vào tháng 11 này.
Ông Trump thông báo về quyết định trên tại Tòa Bạch Ốc, và cũng tại đây, bà Barrett đã chấp nhận sự đề cử trước sự có mặt của chồng và 7 người con của bà.
“Tôi đã xem xét và nghiên cứu, và cô có đầy đủ năng lực cho công việc này,” ông Trump nói với bà Barrett tại Tòa Bạch Ốc, đồng thời mô tả bà là “một trong những thiên tài hàng đầu của quốc gia về luật pháp”.
Ông Trump đã khen ngợi bà Barrett nhiều lần trong những ngày gần đây.
Bí mật về ứng cử viên của TT Trump, vốn không được giữ quá kín này, được nhiều luật gia cũng như phóng viên biết đến gần 24 tiếng trước lễ công bố.
Ông Trump đã rút gọn danh sách lựa chọn từ 45 xuống còn 5 phụ nữ, để thay thế vị trí tại Tòa án Tối cao của thẩm phán Ginsburg mới từ trần ở tuổi 87. Còn một người nữa mà ông có nhắc đến trong danh sách lựa chọn là bà Barbara Lagoa, người đang làm việc ở Tòa án thượng thẩm liên bang số 11, nhưng Tổng thống dường như đã không có cuộc gặp với bà ở Florida.
“Tất cả họ đều là những người xuất chúng – đứng đầu về mặt học thuật và tất cả các mặt khác”, ông Trump nói với các phóng viên vào ngày 25/9 ở Maryland.
‘Người phụ nữ xuất sắc’
Bà Carrie Severino, chủ tịch của Mạng lưới Khủng hoảng Tư pháp, một tổ chức hoạt động bên ngoài chính phủ nhằm giúp chọn lựa những thẩm phán bảo thủ, nói với The Epoch Times rằng bà Barrett là “một người phụ nữ vô cùng xuất sắc”, người đã thể hiện “cam kết của mình cho Hiến pháp và pháp luật” trên cương vị học giả lẫn thẩm phán.
Biểu hiện dũng cảm của bà Barrett, khi phải đối mặt với sự công kích vào tín ngưỡng của bà trong phiên họp phê chuẩn vài năm trước đây, có thể làm an lòng những người luôn lo lắng việc các thẩm phán do phe Cộng hòa chỉ định sẽ xoay sang cánh tả, như Chánh án Tòa án Tối cao John Roberts, bà Severino bổ sung.
“Bà ấy là một người đã luôn thể hiện sự dũng cảm của mình cho đến hiện tại. Sự dũng cảm này sẽ giúp giảm bớt lo lắng của mọi người đối với việc đó,” Severino nói.
Thông báo của ông Trump được đưa ra khoảng hơn một tuần sau khi thẩm phán Ginsburg qua đời vì căn bệnh ung thư tụy ở tuổi 87.
Nếu được phê chuẩn, bà Barrett sẽ giúp củng cố thêm cán cân trong Tòa án Tối cao đang nghiêng về phía đảng bảo thủ, với tỉ lệ 6-3 trong tổng số 9 thành viên. Việc phê chuẩn cũng có thể ảnh hưởng sâu rộng đến các vấn đề như phá thai, Obamacare, quyền kiểm soát vũ khí, và các thách thức cho cuộc bầu cử năm nay.
Bà Barrett, một tín đồ Công giáo và là mẹ của 7 người con, nhận được sự ủng hộ của nhiều nhóm theo phe bảo thủ, một phần nhờ thái độ phản đối của bà với án lệ Roe v. Wade, một phán quyết của Tòa án Tối cao vào năm 1973 đã công nhận việc phá thai là hợp pháp ở Hoa Kỳ.
Hiện ở tuổi 48, bà Barrett đã nhận bằng Tiến sĩ luật tại Trường Luật Notre Dame vào năm 1997. Bà đã từng là luật sư phụ tá cho thẩm phán Laurence Silberman tại Tòa Thượng thẩm D.C. và cựu Thẩm phán Antonin Scalia tại Tòa án Tối cao.
Bà quay lại trường Notre Dame vào năm 2002 để giảng dạy trong các lĩnh vực liên quan đến tòa án liên bang, hiến pháp, diễn giải luật, và trở thành giáo sư vào năm 2010.
Trong năm 2017, bà Barrett đã được Thượng viện phê chuẩn vào vị trí thẩm phán của Tòa án Thượng thẩm liên bang số 7 với tỷ lệ phiếu 55-43. Vào thời điểm đó, tất cả các thành viên chính thức của Trường luật Notre Dame đã ký vào thư ủng hộ việc đề cử bà. Các luật sư làm cùng năm với bà tại Tòa án Tối cao cũng đã ký vào thư ủng hộ tương tự.
“Bà luôn cư xử một cách chuyên nghiệp, khoan dung, và chính trực,” các đồng nghiệp của bà viết trong một bức thư. “Nhưng có lẽ không kém phần quan trọng, là bà luôn đối xử một cách nhã nhặn với tất cả mọi người tại Tòa án, và bà có thể phối hợp tốt với các đồng nghiệp của mình (thậm chí với những người có ý kiến bất đồng) trong các nan đề luật pháp.”
‘Luật gia theo chủ nghĩa nguyên văn và nguyên bản’
Khi thẩm phán Anthony Kennedy nghỉ hưu vào năm 2018, bà Barrett nằm trong số những ứng cử viên hàng đầu cho vị trí trống ở Tòa án tối cao, nhưng cuối cùng vị trí đó đã được trao cho thẩm phán Brett Kavanaugh, người được đề cử thứ hai của Tổng thống Trump.
Chồng của bà, Jesse Barrett, hiện đang làm ủy viên công tố của quận Northern, tiểu bang Indiana. Hai trong số những người con của họ được nhận nuôi từ Haiti.
“Bà ấy là một luật gia theo chủ nghĩa nguyên văn và nguyên bản”, thượng nghị sĩ Mike Lee (Cộng Hòa-Utah) nói với chương trình “American Thought Leaders” của The Epoch Times.
“Bà ấy xem vai trò của mình trong cương vị một thẩm phán bao gồm việc diễn giải luật pháp dựa trên những gì được viết ra, những từ ngữ được sử dụng, và theo cách mà những từ đó được hiểu một cách rộng rãi tại thời điểm áp dụng, trong hiến pháp hoặc trong bất kỳ đạo luật nào được diễn giải. Đây đúng là kiểu mẫu thẩm phán mà tổng thống Trump mong muốn, cũng như đất nước hiện nay đang cần.”
Thượng nghị sĩ John Cornyn (Cộng Hòa-Texas) phát biểu trên mạng xã hội rằng bà Barrett trong suốt sự nghiệp của mình “đã luôn duy trì tầm quan trọng của một nền tư pháp độc lập, diễn giải luật pháp và hiến pháp đúng như trên văn bản, và không bị ảnh hưởng bởi áp lực chính trị.”
“Thẩm phán Barrett đã tạo ấn tượng tốt đối với những học giả uyên bác nhất về luật và tư pháp, nhờ khả năng hiểu biết sâu sắc của bà về luật. Tôi rất mong chờ được gặp gỡ bà trong những ngày tới khi Ủy ban Tư pháp chuẩn bị cho phiên điều trần phê chuẩn”, ông nói, đồng thời kêu gọi phe Dân Chủ nên kiềm chế việc công kích cá nhân, như họ đã từng làm trong cuộc chiến phê chuẩn của thẩm phán Kavanaugh.
Tổng thống Trump vào ngày 26/9 cũng nói rằng bà Barrett “sẽ quyết định các vụ án dựa trên nguyên bản của Hiến pháp.”
Trận chiến sắp diễn ra
Phe Cộng Hòa sẽ cố gắng đẩy nhanh tốc độ của việc đề cử, vì chỉ còn hơn một tháng là đến ngày bầu cử 3/11.
Lãnh đạo phe đa số ở Thượng viện, Thượng nghị sĩ Mitch McConnell (Cộng Hòa-Kentucky) nói rằng ứng cử viên của tổng thống Trump sẽ nhận được kết quả bầu chọn của Thượng viện vào năm nay, mặc dù ông cũng chưa cam kết là nó sẽ được tiến hành trước bầu cử.
Cả hai phe đều coi trọng cuộc chiến sắp tới vì ảnh hưởng của nó đối với cơ hội tái đắc cử. Phe Dân Chủ muốn tiếp tục kiểm soát Hạ Viện, lật lại tình hình ở Thượng Viện và hạ bệ tổng thống Trump. Còn phe Cộng Hòa lại muốn tiếp tục kiểm soát Thượng Viện, giữ được vị trí Tổng thống, và chiếm lại Hạ Viện.
Những người đứng đầu phe Dân Chủ, gồm Chủ tịch Hạ Viện Nancy Pelosi (Dân Chủ-California) và thượng nghị sĩ Chuck Schumer (Dân Chủ-New York), nói rằng họ sẽ tìm mọi cách ngăn chặn việc đề cử.
“Mọi thứ vẫn còn chưa quyết định,” ông Schumer nói với các phóng viên.
Nhờ việc thẩm tra kỹ lưỡng lần trước đối với bà Barrett cho vị trí trong tòa thượng thẩm liên bang, phe Cộng Hòa đã có được đầy đủ các thông tin cần thiết để đẩy nhanh tiến độ cho lần đề cử này.
“Đã có khá đầy đủ các thẩm tra cơ sở đối với thẩm phán Barrett”, ông Lee nói, nhờ đó ông tin rằng nó sẽ giúp đẩy nhanh tiến độ phê chuẩn.
Trong phiên điều trần tư pháp cho vị trí tòa thượng thẩm trước đây, thượng nghị sĩ Dianne Feinstein (Dân Chủ-California), một thành viên của Ủy ban, cùng những nhà lập pháp khác đã tra khảo bà Barrett liệu tín ngưỡng của bà sẽ ảnh hưởng đến quyết định tại tòa như thế nào.
“Những giáo lý đó đang thể hiện rõ ràng ở bà, và đó là điều đáng ngại”, vị thượng nghị sĩ này nói với Barrett. Bình luận này đã bị lên án là thiếu khoan dung cho tôn giáo.
Tuy nhiên thượng nghị sĩ Chuck Grassley (Cộng Hòa-Iowa) cũng muốn biết liệu tín ngưỡng của Barrett sẽ giúp bà trong cương vị một thẩm phán như thế nào. Ông đã chỉ đến một bài báo mà bà đã viết trước đây cho các thẩm phán Công giáo để giúp họ trong các bản án liên quan đến án tử hình.
Barrett nói rằng bà đã viết bài báo đó vào 20 năm trước, và thêm rằng: “Không bao giờ là hợp lý đối với một thẩm phán khi họ áp đặt các nhận thức cá nhân, dù xuất phát từ tín ngưỡng hay bất kỳ điều gì khác, lên trên luật pháp”.
Phe Dân Chủ muốn trì hoãn và cản trở việc đề cử, nhưng lại thiếu sự ủng hộ của phe đối lập, trừ các thượng nghị sĩ Susan Collins (Cộng Hòa-Maine) và Lisa Murkowski (Cộng Hòa-Alaska). Nhưng sau đó Murkowski nói rằng bà không loại trừ khả năng sẽ bỏ phiếu cho ứng cử viên của tổng thống Trump.
Phe Cộng hòa hiện đang chiếm đa số với tỷ lệ 53-47 ở Thượng viện. Phó tổng thống Mike Pence có thể phá vỡ số phiếu hòa. Chỉ cần có đa số phiếu thuận thì ứng cử viên có thể được Ủy ban Tư pháp và sau đó là toàn Thượng Viện thông qua.
Chủ tịch Tư pháp Thượng viện Lindsey Graham (Cộng hòa-South Carolina) nói rằng Đảng Cộng Hòa có đủ số phiếu.
Lời trăng trối
Bà Ginsburg, người đã từng mong muốn đảng Cộng Hòa thông qua ứng cử viên của cựu tổng thống Barack Obama vào năm 2016, được cho là đã trăng trối với một thành viên trong gia đình bên giường bệnh rằng bà muốn tổng thống kế nhiệm sẽ chọn người thay thế vị trí của bà. Có vẻ hiển nhiên là bà đang đề cập đến ứng cử viên Joe Biden của đảng Dân Chủ.
“Đó là lời trăng trối của thẩm phán Ruth Bader Ginsburg, là nguyện vọng thiết tha của bà, rằng vị trí của bà sẽ không bị thay thế cho đến khi tổng thống mới được bầu,” ông Schumer phát biểu trước Thượng viện tuần trước, và kêu gọi phe Cộng Hòa tôn trọng nguyện vọng đó.
Nhưng phe Cộng Hòa cho rằng nếu như nguyện vọng đó là sự thật, thì cũng chứng tỏ rằng bà Ginsburg đã bắt đầu can thiệp vào chính trị. Vị thẩm phán này đã từng phản đối ông Trump trong cuộc bầu cử năm 2016 và sau đó đã có lời xin lỗi.
Họ cũng chỉ ra tiền lệ phê chuẩn các thẩm phán trong năm bầu cử và tầm quan trọng của việc có đủ 9 thẩm phán tại Tòa án Tối cao cho các quyết định trước dịp năm mới.
“Quý vị sẽ có 9 thẩm phán ở đó. Tôi cho rằng điều này sẽ rất quan trọng. Bởi vì họ đang thực hiện một trò bịp bợm, với các phiếu bầu,” tổng thống Trump phát biểu vào ngày 22/9 bên ngoài Tòa Bạch ốc.
“Họ đang gửi đi hàng chục triệu phiếu bầu, trái yêu cầu – không phải nơi được yêu cầu, mà là trái yêu cầu. Và đó là một trò bịp bợm, và quý vị sẽ cần có đủ 9 vị thẩm phán”.
Các nhóm bảo thủ và tự do đang chuẩn bị cho trận chiến tiếp theo, và có vẻ như nó sẽ nhắm vào những đứa con nuôi của bà Barrett.
Bản tin này có sự đóng góp của Matthew Vadum và Mimi Nguyen Ly.