Trung Quốc áp đặt hạn chế thị thực mới nhắm vào truyền thông Hoa Kỳ
Trong đợt ăn miếng trả miếng (tit-for-tat) mới nhất giữa Bắc Kinh và Washington nhắm vào các hãng truyền thông của nhau, ĐCSTQ đã áp đặt các hạn chế thị thực mới đối với các nhà báo nước ngoài làm việc cho các hãng thông tấn của Hoa Kỳ tại Trung Quốc.
Trong thủ tục gia hạn thẻ báo chí trong tuần qua, thường có giá trị trong vòng 1 năm, một số nhà báo đã được trao cho một lá thư thông báo rằng đơn của họ đang được xử lý, thay vì một thẻ báo chí mới. Họ được khuyên nên mang theo lá thư cùng với thẻ báo chí đã hết hạn để làm bằng chứng nhận dạng [là] nhà báo.
Do thị thực Trung Quốc được gắn liền với thẻ báo chí của họ, các nhà báo này đã được cấp một thị thực mới chỉ có giá trị trong khoảng 2 tháng, ngắn hơn nhiều so với 1 năm như thường lệ.
Giới chức ĐCSTQ đã nói rõ rằng các thẻ báo chí tạm thời và các thị thực liên quan đến họ có thể bị thu hồi bất cứ lúc nào, khiến các nhà báo bị ảnh hưởng [ở] trong tình trạng lấp lửng, không biết chắc là họ có thể ở lại Trung Quốc trong bao lâu.
Phóng viên CNN David Culver, một công dân Hoa Kỳ, nằm trong số những [nhà báo] bị ảnh hưởng bởi hành động mới nhất này của Bắc Kinh. Hãng thông tấn CNN cho biết rằng các phóng viên bị nhắm mục tiêu bao gồm cả công dân Hoa Kỳ và không phải công dân Hoa Kỳ từ một số hãng truyền thông lớn của Hoa Kỳ, bao gồm cả tờ Wall Street Journal.
Ông Culver đã được các quan chức Bắc Kinh cho biết rằng hạn chế mới không liên quan gì đến các bài báo của ông, mà chỉ là một “biện pháp trả đũa” để đáp lại cách chính phủ TT Trump đối xử với các nhà báo Trung Quốc tại Hoa Kỳ.
Hôm 6/9, phát ngôn viên của CNN đã xác nhận thông tin về thị thực mới bị rút ngắn thời hạn của ông Culver.
“Một trong những nhà báo thường trú tại Bắc Kinh của chúng tôi gần đây đã được cấp thị thực có giá trị trong 2 tháng, thay vì 12 tháng như thông thường”, phát ngôn viên nói. “Tuy nhiên, sự hiện diện của chúng tôi trên đất nước Trung Quốc vẫn không thay đổi và chúng tôi đang làm việc với chính quyền địa phương để đảm bảo điều đó tiếp tục diễn ra.”
Vào tháng 5, Washington đã giới hạn thời gian lưu trú của hầu hết các nhà báo Trung Quốc thường trú tại Hoa Kỳ xuống còn 90 ngày. Bắc Kinh cáo buộc rằng không có nhà báo nào của họ nhận được phản hồi từ chính phủ Hoa Kỳ về tình trạng đơn xin gia hạn thị thực mới nhất của họ, điều mà họ cho rằng đã làm gián đoạn nghiêm trọng công việc và cuộc sống của [các nhà báo].
Nếu đơn xin gia hạn không được chấp thuận, các nhà báo Trung Quốc sẽ phải rời Hoa Kỳ vào đầu tháng 11, chính xác vào thời điểm thị thực Trung Quốc mới của ông Culver hết hạn.
Đầu năm nay, Bắc Kinh đã trục xuất hàng chục nhà báo của The New York Times, The Washington Post, và The Wall Street Journal sau khi chính phủ TT Trump giới hạn số lượng công dân Trung Quốc được phép làm việc tại các văn phòng truyền thông nhà nước của Trung Quốc ở Hoa Kỳ, dẫn đến việc cắt giảm một lượng lớn nhân sự trong các hoạt động này.
Kể từ đó, Washington ngày càng chỉ định nhiều văn phòng của các tổ chức thông tấn nhà nước Trung Quốc tại Hoa Kỳ là “phái bộ nước ngoài”, yêu cầu họ phải nộp các thủ tục giấy tờ về tài chính và nhân sự cho chính phủ Hoa Kỳ. Bắc Kinh đã đáp trả bằng cách yêu cầu điều tương tự đối với nhiều kênh truyền thông của Hoa Kỳ tại Trung Quốc.
Ông David Stilwell, Trợ lý Ngoại trưởng Hoa Kỳ về các vấn đề Đông Á và Thái Bình Dương, cho biết rằng các kênh truyền thông Trung Quốc (the Chinese outlets) bị chỉ định rõ như vậy bởi chính phủ Hoa Kỳ coi họ là các cơ sở tuyên truyền “được kiểm soát hiệu quả bởi ĐCSTQ” chứ không phải là các tổ chức đưa tin độc lập.
Trong một cuộc họp báo tại Washington hôm 2/9, ông Stilwell cho biết các hành động “qua lại” của Bắc Kinh chống lại [các cơ quan] truyền thông Hoa Kỳ là sự trả đũa “hoàn toàn không tương xứng với mong muốn đơn giản của chúng tôi là cân bằng mối quan hệ này”.
“Có khoảng 150 nhà ngoại giao Trung Quốc trở lên ở đây, những người [làm việc cho] truyền thông Trung Quốc đồng thời cũng làm việc cho bộ tuyên truyền của ĐCSTQ tại Hoa Kỳ, đang hoạt động mà không chịu bất kỳ một sự hạn chế nào, trong khi hiện chỉ còn một số ít nhà báo Hoa Kỳ tại Trung Quốc”, ông nói. “Hãy vẽ bức tranh đó để mọi người hiểu chúng ta đang nói về điều gì.”
Biên dịch: Thanh Bùi