Trong Đại dịch, Fed đã cho thị trường thấy sức mạnh của mình
Phản ứng của Cục Dự trữ Liên bang Hoa Kỳ đối với đại dịch coronavirus bắt đầu vào ngày 28/2/2020 với một tuyên bố dài 44 từ về niềm tin vào nền kinh tế của Chủ tịch Jerome Powell, một biện pháp kinh điển cũ nhằm xoa dịu thị trường tài chính đang lao đầu xuống dốc.
Tuy nhiên, trong vòng vài tuần, các hành động của họ đã trở nên đột phá đến mức khiến ngân hàng trung ương Hoa Kỳ trở thành chủ nợ của thế giới và có những khoản nợ rủi ro đáng sợ.
Ngay cả Powell cũng cảm thấy Fed đã “vượt qua rất nhiều ranh giới đỏ mà trước đây chưa được vượt qua.”
Ông nói vào cuối mùa xuân năm 2020: “Chúng tôi đã thấy các nền kinh tế trên toàn thế giới đang đóng cửa, và chúng tôi thấy được kêu gọi phải làm những gì có thể.”
Điều đó bao gồm những hứa hẹn nhanh chóng về việc mua lượng trái phiếu khổng lồ, cơ hội tiếp cận tiền USD cho các ngân hàng trung ương khác, và cuối cùng là các chương trình cho vay bao gồm hầu hết mọi doanh nghiệp Hoa Kỳ và nhiều chính quyền địa phương.
Tuy nhiên, những gì đã xảy ra đã chứng minh những người cảnh báo đã sai: Bảng cân đối kế toán của Fed, một thước đo sơ bộ về dấu ấn của nó trong nền kinh tế, tăng trưởng ít hơn nhiều so với dự kiến; các chương trình cho vay gây tranh cãi nhất của nó chỉ có được sự quan tâm khá nhỏ và kết thúc vào ngày 31/12/2020.
Tuy nhiên, Fed đã chứng minh một điều có thể là điểm trọng yếu hơn: quan trọng nhất là sẵn sàng và quyết định nhanh.
‘Viết lại luật chơi’
Fed không thể giải quyết tất cả các vấn đề kinh tế của đại dịch. Có lẽ thách thức lớn nhất, để có được tiền mặt cho các gia đình khi tỷ lệ thất nghiệp đạt mức kỷ lục sau đệ nhị Thế chiến là 14.7%, đòi hỏi phải có một đạo luật của Quốc hội.
Nhưng họ đã cho thấy họ mạnh mẽ như thế nào trong việc khôi phục niềm tin trong những khoảnh khắc mong manh. Mặc dù phải mất nhiều tháng để đưa ra các phản ứng sáng tạo nhất của mình, các bước quan trọng đã xảy ra trong tích tắc vào tháng 3 khi các công cụ truyền thống của nó – bao gồm cả việc cung cấp các khoản vay ngắn hạn cho các công ty tài chính – được khai triển mạnh mẽ.
Bà Julia Coronado, chủ tịch công ty tư vấn MacroPolicy Perspectives, cho biết đây là một phiên bản của sắc lệnh ngân hàng trung ương cổ điển cho vay tự do với tài sản thế chấp thích hợp, nhưng tốc độ và quy mô của các bước ban đầu của Fed đã “viết lại luật chơi”.
“Ngay từ đầu, họ đã mua tài sản hàng trăm tỷ [USD] và buộc các thị trường khởi động lại, và không bị biện pháp hạn chế cụ thể nào, mà rằng “chúng tôi sẽ làm điều đó cho đến khi ra kết quả.”
Coronado lưu ý rằng nó hoàn toàn trái ngược với phản ứng của Fed đối với cuộc khủng hoảng tài chính 2007-2009, khi phải mất khoảng bốn năm để mở rộng quy mô ba chương trình liên tiếp “nới lỏng định lượng”.
‘Kết quả đáng mừng’
Nền kinh tế Hoa Kỳ đã đối mặt với một loạt rủi ro đáng sợ vào mùa xuân năm ngoái.
Những nỗ lực nhằm kiểm soát sự lây lan của COVID-19 đã gây ra tình trạng khẩn cấp quốc gia vào ngày 13/3/2020 và các hạn chế buộc toàn bộ các lĩnh vực của nền kinh tế phải tạm thời đóng cửa. Việc ngừng hoạt động đối với các hãng hàng không, khách sạn, nhà hàng và bất cứ thứ gì “không thiết yếu” đã xóa sổ 22 triệu việc làm từ tháng 2/2020 đến tháng 4/2020, làm dấy lên lo ngại về một cuộc Đại suy thoái lần thứ hai.
Đối với các ngân hàng trung ương, khủng hoảng nguy hiểm nhất là khi lòng tin bị suy giảm — khi thứ được coi là giao dịch không có rủi ro vào một ngày, với hai bên tin tưởng rằng cả hai bên sẽ luôn tồn tại, thì một ngày sau đó có vẻ không phải như thế. Điều tồi tệ nhất là sự mất niềm tin đó dẫn đến việc ngừng cho vay ngắn hạn khiến toàn bộ nền kinh tế trở nên đình trệ và gây ra sự sụp đổ lớn hơn.
Khi điều đó bắt đầu xảy ra vào tháng 3/2020, các biện pháp ban đầu của Fed đã thúc đẩy giao dịch Trái Phiếu Chính Phủ Hoa kỳ (TPCP), các khoản vay ngắn hạn của công ty và các công cụ tài chính thiết yếu khác, có thể coi là đã ngăn chặn được một cuộc khủng hoảng tài chính chồng chất lên tất cả các vấn đề khác.
Chi phí mất ít hơn nhiều so với dự đoán. Các nhà phân tích bao gồm cựu Chủ tịch Fed tại New York William Dudley dự báo bảng cân đối kế toán của Fed sẽ đạt 10 nghìn tỷ USD vào cuối năm 2020.
Từ giữa tháng 3/2020 đến giữa tháng 6/2020, việc “nuốt” tài sản đã làm tăng nắm giữ tài sản của Fed từ 4.2 nghìn tỷ USD lên 7.1 nghìn tỷ USD. Sau đó, sự tăng trưởng đã được phanh lại, và bảng cân đối kế toán hầu như không thay đổi kể từ đó.
Tại sao vậy? Ngay cả trong cuộc khủng hoảng có một không hai của thế kỷ, các thị trường tư nhân – khi biết Fed đã sẵn sàng ra tay – đã tự cung cấp nhiều khoản vay, nâng cao hoạt động kinh tế và giữ rủi ro trong tay khối tư nhân thay vì chuyển nó vào ngân hàng trung ương.
Ông William English, giáo sư tại Trường Quản trị Yale và là cựu Vụ trưởng Vụ chính sách tiền tệ của Fed cho biết: “Đó là một kết quả đáng mừng. Mọi người đã nghĩ rằng Fed sẽ phải cung cấp tín dụng trực tiếp nhiều hơn.”
“Cuối cùng, các thông báo kết quả về cơ bản nói rằng các nhà đầu tư đã cảm thấy ổn định trở lại.”
Trò chơi đã thay đổi ‘theo hướng Tốt’
Bản chất của cuộc khủng hoảng có thể đã giúp ích.
Chín tháng qua thật tàn khốc, với hơn 18.4 triệu dân Hoa Kỳ bị nhiễm COVID-19 tính đến ngày 23/12/2020 và hơn 326,000 người tử vong. Hiện tại, có thêm khoảng 10 triệu người thất nghiệp so với tháng 02/2020. Nền kinh tế cuối năm 2020 sẽ có quy mô tương đương vào cuối năm 2018.
Tuy nhiên, đó là một cuộc khủng hoảng có nguyên nhân rõ ràng đã gây xáo động cho một nền kinh tế đang phát triển lành mạnh. Một giải pháp cho đại dịch hiện đã xuất hiện khi các vaccine đầu tiên được tung ra trong tháng 12/2020.
Nền kinh tế thực tế vẫn suy thoái, với hàng triệu gia đình phải đối mặt với khó khăn và phải đợi thêm nhiều tháng trời cho đến khi tác động đầy đủ của vaccine có thể nhận thấy.
Trong năm qua, vai trò của Fed đã phần nào được xác định lại: cuộc khủng hoảng buộc Fed phải hợp tác chặt chẽ hơn với Bộ Tài chính và đóng một vai trò có khả năng quan trọng hơn trong tương lai trong việc giảm chi phí vay của chính phủ khi quốc gia phải tài trợ cho mức nợ công kỷ lục.
Bà Coronado cho rằng, tuy nhiên, đối với các cuộc khủng hoảng trong tương lai, khuôn mẫu của Fed bây giờ nên được thiết lập.
Bà Coronado nói: “Khi vào cuộc, chính sách tiền tệ được coi là xong (không có giá trị gì).” Thay vào đó, “nó đã có tác động rất lớn. Luật chơi đã được thay đổi đáng kể và theo hướng tốt hơn.”