Trí huệ của cổ nhân về việc giáo dục thai nhi từ trong bụng mẹ
Người xưa rất xem trọng ‘Thai giáo’. Trong các sách y học cổ đại xưa và các tài liệu về nghi lễ, đã có ghi chép về kiến thức giáo dục thai nhi trước khi sinh.
Ngày nay, người ta cũng rất quan tâm đến việc “giáo dục thai nhi” khi mang thai. Một số chuyên gia đã từng có những nghiên cứu cho thấy nghe nhạc Mozart khi mang thai có thể phát triển trí não của thai nhi, ngoài ra, tập yoga, nghe nhạc nhẹ, xem video giáo dục trước khi sinh, đọc sách truyện… cũng rất được ưa chuộng.
Bất kể tác dụng hay không, thế hệ cha mẹ đối với việc giáo dục thai nhi không tiếc bỏ ra công sức; mục đích là để đào tạo ra những đứa con “ưu việt” có trí tuệ, khí chất và tài năng. “Thai giáo” hay còn gọi là giáo dục thai nhi, đây là cụm từ không chỉ thịnh hành ở thời buổi hiện nay mà ngay cả trong các sách Trung Y và sách văn chương lễ nghĩa của Trung Quốc cổ xưa đã có không ít những tri thức ghi chép lại.
Thai giáo cần bắt đầu từ suy nghĩ ngay chính, cử chỉ đoan trang, ngôn từ mẫu mực của người mẹ
Tấm gương về giáo dục thai nhi nổi tiếng trong lịch sử là mẹ của Chu Vũ Vương, bà Thái Nhậm (hay còn gọi là Thái Nhẫm). Trong “Liệt Nữ Truyện – Chu Thất Tam Mẫu” miêu tả, khi Thái Nhậm hoài thai, không xem kinh kịch bất chính, đau buồn, không nghe những điều dâm dục phóng đãng, không nói lời tự cao tự mãn, khi ngủ thì người luôn nằm ngay ngắn. Tư thế khi ngồi hay đứng, thân thể tuyệt đối luôn luôn ngay thẳng. Phương pháp giáo dục thai nhi của Thái Nhâm vô cùng hiệu quả, sinh ra Vua Thành Vương, ngay từ nhỏ tài đức đã hơn người, năng lực học tập xuất chúng, chỉ cần biết được một, sẽ học được một trăm. Được hậu thế cho rằng đây là nhờ công đức của Thái Nhâm giáo dục thai nhi, sinh ra được bậc tài đức thánh nhân như Chu Văn Vương.
Từ Cổ Nhị, một nhà chính trị nổi tiếng thời Tây Hán đã viết trong Tân Thư cho đến học giả Lưu Hướng cũng viết trong cuốn Liệt Nữ, đều có thể thấy cổ nhân đối với việc phụ nữ mang thai là có yêu cầu tương đối nghiêm khắc. Trong sách chỉ rõ: “Phụ nữ mang thai, thì ngủ không nằm nghiêng, bắt buộc nằm thẳng; đứng thẳng, ngồi ngay, không ăn thức ăn có vị khác lạ, không ăn đồ ăn cắt không đúng cách, không nhìn không nghe sự vật dâm dục; khi cười thì phải nhẹ nhàng, cho dù bực tức thì cũng không nói lời ác độc; buổi tối thì đọc kinh sách cho thai nhi nghe. Làm được như vậy, đứa trẻ sinh ra sẽ là người ngôn hạnh đoan chính, tài đức vẹn toàn”.
Ngoài ra, sách y học cổ đại Y Tâm Phương – Cầu tử quy định đối với thai giáo càng tường tận, nghiêm cẩn, đồng thời khuyên phụ nữ mang thai có thể nghe nhiều âm nhạc, về phương diện này thì so với phương pháp giáo dục thai nhi hiện tại của chúng ta là có sự tương đồng. Nhưng mà ở đây không phải là âm nhạc trực tiếp ảnh hưởng tới thai nhi, mà là giúp an định tâm thân của người mẹ, bởi vì tinh thần của người mẹ có thể ảnh hưởng tới thai nhi. Đây là cách làm rất khoa học.
Giáo dục dưỡng thành thai nhi không nên bỏ gốc lấy ngọn
Từ những ghi chép và câu chuyện trên, tư tưởng giáo dục đạo đức của cổ đại luôn coi trọng “Đức Dục”. Giáo dục thai nhi bằng những lời nói và việc làm của cha mẹ để dạy thai nhi trong trạng thái thuần khiết nhất. Tuy nhiên, cha mẹ hiện đại lại không chú trọng giáo dục đạo đức, mà chỉ nhấn mạnh vào thành tích học tập, hoặc là cực đoan mà xem trọng nhu cầu phát triển một cách tự do cho trẻ, việc ước thúc đạo đức ngược lại xem là rập khuôn, không thực tế và bị coi thường.
Theo kinh nghiệm của cổ nhân, việc thành công trong giáo dục về đạo đức không chỉ giúp mang đến cho trẻ thành tích học tập xuất sắc, mà còn có thể mang đến cho trẻ những tài hoa hơn người. Người có phẩm hạnh chính trực, có thể chuyên chú vào học tập, không bị dụ dỗ mê hoặc bởi sắc màu âm thanh; học theo sở thích để từ đó có thể học từ đầu đến cùng, mà không bỏ cuộc giữa chừng. Nếu nhìn xa một chút, những đứa trẻ đó sau này lớn lên sẽ thành người, trở thành một phần tử của xã hội, cho dù không phải là bậc anh tài, thì cũng sẽ góp phần để duy trì hòa bình cho xã hội.
Khi cha mẹ yêu cầu con mình phải hơn người khác về tài năng và thành tích, thì cũng nên nghĩ xem, cha mẹ có thể cho con cái họ điều gì khác ngoài tiền bạc và danh vọng? Hình thức giáo dục nào là tốt nhất cho con trẻ? Có lẽ chúng ta sẽ tìm thấy câu trả lời từ trí huệ về thai giáo của người xưa.