Tranh luận về định nghĩa suy thoái khi nền kinh tế Hoa Kỳ thu hẹp trong nửa đầu năm 2022
Dữ liệu mới từ Cục Phân tích Kinh tế (BEA) cho thấy, nền kinh tế Hoa Kỳ đã sụt giảm trong quý thứ hai liên tiếp, giảm với tốc độ hàng năm là 0.9% trong giai đoạn từ tháng Tư đến tháng Sáu.
Mặc dù kết quả tổng sản phẩm quốc nội (GDP) đáp ứng định nghĩa của một cuộc suy thoái kỹ thuật, nhưng nhiều nhà kinh tế và các công ty Wall Street chưa vội tuyên bố về một cuộc suy thoái, dựa trên ước tính sơ bộ kể trên.
Theo ông Peter Schiff, chủ tịch kiêm giám đốc điều hành quỹ Euro Pacific Capital, cách mà suy thoái luôn được định nghĩa là hai quý có GDP âm trở lên.
Ông Schiff nói với The Epoch Times: “Đây là lần đầu tiên tôi xem thử cách mọi người diễn giải về suy thoái theo hướng có lợi cho họ.”
Tuy nhiên, ông Preston Caldwell, người đứng đầu Bộ phận Kinh tế Hoa Kỳ của Morningstar, cho biết nền kinh tế Hoa Kỳ không rơi vào một cuộc suy thoái trong nửa đầu năm 2022, “mặc dù tổng sản phẩm quốc nội quý hai giảm.”
Theo ông Sean Snaith, một nhà kinh tế học tại Đại học Trung tâm Florida, Cục Nghiên cứu Kinh tế Quốc gia vẫn chưa chính thức tuyên bố một cuộc suy thoái. Nhưng điều này không có nghĩa là nó không thể xảy ra.
Ông Snaith nói với Fox Business: “Chưa một lần nào GDP giảm trong hai quý liên tiếp và một cuộc suy thoái cuối cùng không được công bố.”
Hơn nữa, dự báo cơ sở đang ngày càng tăng đối với nhiều chiến lược gia và nhà kinh tế là nền kinh tế Hoa Kỳ sẽ xấu đi trong những quý tới.
Nhà kinh tế học Mohamed El-Erian cho biết sau khi dữ liệu GDP được công bố rằng các con số chỉ ra “tình trạng lạm phát đình trệ đang sâu sắc thêm và cho thấy nguy cơ suy thoái ở mức cảnh báo đỏ.”
Ông El-Erian, khi nói chuyện trong một cuộc phỏng vấn với đài CNBC hôm 28/07, lưu ý rằng nền kinh tế đang “suy yếu với tốc độ nhanh hơn nhiều so với dự kiến của hầu hết mọi người.”
Ông nói: “Lạm phát sẽ không giảm đủ nhanh, trong bối cảnh nền kinh tế đang suy yếu nhanh đến mức này, và điều đó sẽ đặt Fed vào tình thế khó xử tương tự như tình huống mà họ vẫn đang gặp phải từ trước đến nay.”
Vì vậy, nếu đây không phải là một cuộc suy thoái, thì các nhà kinh tế và các chuyên gia Wall Street sẽ dùng điều gì để đo lường mà đưa ra một tuyên bố chính thức rằng Hoa Kỳ đang đối mặt với một cuộc suy thoái kinh tế?
Bên trong báo cáo GDP
Lý do đầu tiên cho việc thiếu các tuyên bố suy thoái có thể liên quan đến nội dung của báo cáo. Dữ liệu BEA làm nổi bật một số chi tiết về sự thu hẹp GDP trong quý 2.
Đầu tư vào hàng tồn kho giảm, chủ yếu là do sự sụt giảm trong thương mại bán lẻ, phần lớn đến từ các cửa hàng bán hàng tổng hợp và các đại lý xe có động cơ. Đầu tư vào nhà ở cũng sụt giảm trong bối cảnh tiền hoa hồng của các nhà môi giới giảm.
Chi tiêu chính phủ giảm cũng được phản ánh trong số liệu GDP hàng quý. BEA lưu ý, chi tiêu của chính phủ liên bang giảm bớt trong bối cảnh chi tiêu phi quốc phòng giảm, trong khi “chi tiêu của chính phủ cấp tiểu bang và cấp địa phương giảm dẫn đến việc giảm đầu tư vào các cơ sở hạ tầng.” Chi tiêu vốn kinh doanh cũng giảm bớt trong quý vừa qua.
Nhưng những xu hướng này đã được bù đắp bởi việc tăng xuất cảng và chi tiêu của người tiêu dùng.
Tính theo tỷ lệ phần trăm của GDP, hàng tồn kho tư nhân giảm xuống còn 2.01%. Đầu tư cố định cho dân cư và phi dân cư lần lượt bị cắt giảm -0.72% và -0.1%. Tiêu dùng của chính phủ cắt giảm -0.33%. Tuy nhiên, xuất cảng ròng đã tăng thêm 1.43%, trong khi chi tiêu của người tiêu dùng đã tăng 1% trong báo cáo GDP.
Với hai ước tính nữa cho GDP quý hai sắp được công bố, những con số này có thể được điều chỉnh cao hơn hoặc thấp hơn.
Ông James Knightley, nhà kinh tế trưởng tại ING, đã viết trong một ghi chú hôm 28/07: “Mặc dù đây là một cuộc suy thoái kỹ thuật, nhưng Fed đã đúng khi nói rằng chúng ta chưa ở trong một cuộc suy thoái ‘thực sự’ vì tỷ lệ thất nghiệp vẫn đang giảm và người tiêu dùng vẫn đang chi tiêu, nhưng dường như đây chỉ là vấn đề về thời gian.”
“Chúng tôi hy vọng về một sự phục hồi đáng kể trong GDP quý ba xấp xỉ ở mức 2%, với những cải thiện liên tục về số liệu thương mại và sự phục hồi trong đóng góp của hàng tồn kho; nhưng một lần nữa, điều này sẽ che khuất những gì đang diễn ra đối với nhu cầu trong nước.”
Các nhà hoạch định chính sách công và các nhà phân tích cũng sẽ xem xét các chỉ số khác, bao gồm các chỉ số về sản xuất công nghiệp, doanh số bán sỉ-bán lẻ, nhu cầu tiêu dùng, và thu nhập thực tế.
Nhưng các quan chức liên tục nhấn mạnh sức mạnh của thị trường lao động là lý do chính khiến Hoa Kỳ không rơi vào một cuộc suy thoái.
Thị trường lao động
Cục Dự trữ Liên bang, Tòa Bạch Ốc, và nhiều nhà kinh tế và nhà phân tích thị trường cho rằng tuyên bố một cuộc suy thoái kinh tế khi việc tạo việc làm đang diễn ra mạnh mẽ là một thách thức.
Theo Cục Thống kê Lao động, nền kinh tế Hoa Kỳ có thêm 372,000 việc làm, và tỷ lệ thất nghiệp chỉ ở mức 3.6% trong tháng Sáu.
Các nhà kinh tế xem xét số liệu việc làm trong tháng Bảy đang dự báo sẽ có thêm 255,000 việc làm mới. Nếu chính xác, thì đây sẽ là mức tăng việc làm thấp nhất kể từ hồi tháng 04/2021.
“Những cải thiện trong điều kiện thị trường lao động là phổ biến, trong đó có những người lao động ở đầu thấp hơn của phân phối tiền lương, cũng như người Mỹ gốc Phi Châu và người Mỹ gốc Tây Ban Nha,” Chủ tịch Fed Jerome Powell nói với các phóng viên trong cuộc họp báo diễn ra sau cuộc họp của Ủy ban Thị trường Mở Liên bang hôm 27/07. “Nhu cầu lao động rất mạnh, trong khi nguồn cung lao động vẫn thấp, với tỷ lệ tham gia lực lượng lao động ít thay đổi kể từ tháng Một.”
Đồng thời, các chuyên gia đã bắt đầu thảo luận về rất nhiều diễn biến cho thấy thị trường lao động đang chậm lại.
Ông Schiff lưu ý rằng mức tăng lương thực tế đang “sụp đổ” và “có thể giảm với tốc độ nhanh nhất từ trước đến nay.”
“Đối với tôi, đó là một thị trường lao động yếu,” ông nói. “Điều đó có nghĩa là thị trường lao động không thể tăng lương. Nhân viên buộc phải chấp nhận cắt giảm, vậy làm thế nào mà đó lại là một thị trường mạnh?”
Bộ Lao động báo cáo (pdf), số đơn yêu cầu trợ cấp thất nghiệp lần đầu đã tăng thêm 256,000 vào tuần lễ kết thúc hôm 23/07, cao hơn ước tính của thị trường là 250,000. Loại bỏ sự biến động hàng tuần đối với mức trung bình trong bốn tuần này, thì con số này đã tăng lên hàng tuần kể từ giữa tháng Tư.
Ông Bryce Doty, giám đốc danh mục đầu tư cao cấp tại Sit Investment Associates, cho biết các nhà kinh tế học có “một khái niệm ảo tưởng về ‘suy thoái.’”
“Người dân của một quốc gia biết khi nào thì mức sống của họ giảm sút,” ông Doty nói trong một ghi chú. “Kể từ hồi tháng Tư năm ngoái, mức lương thực tế đã âm. Người lao động đang sa sút khi chi phí cao hơn mức tăng tiền lương, dẫn đến một sự suy giảm ròng đối với những gì người dân có thể mua được. Việc Fed tuyên bố đang tránh một định nghĩa được cho là sai lầm về suy thoái và tiến tới các mục tiêu mang lại sự phá hủy trong nhu cầu và tỷ lệ thất nghiệp cao hơn chỉ khiến hoàn cảnh của người lao động Mỹ trở nên tệ hơn.”
Ông Andrew Moran đưa tin về kinh doanh, kinh tế, và tài chính. Ông từng là một nhà văn và phóng viên trong hơn một thập niên ở Toronto, với các bài viết trên Liberty Nation, Digital Journal, và Career Addict. Ông cũng là tác giả của cuốn sách “The War on Cash” (“Cuộc Chiến Tiền Mặt”).