Tối cao Pháp viện cho phép chính phủ TT Biden chấm dứt chính sách ‘Ở lại Mexico’ của cựu TT Trump
Hôm 30/06, Tối cao Pháp viện đã bật đèn xanh cho chính phủ Tổng thống (TT) Biden chấm dứt chính sách “Ở lại Mexico” dưới thời cựu TT Trump, vốn yêu cầu những người xin tị nạn không phải là người Mexico đến biên giới phía nam để chờ giải quyết ở Mexico.
Quyết định của TT Joe Biden về việc loại bỏ chương trình này đã không vi phạm một đạo luật giam giữ người di cư năm 1996, đồng thời lưu ý rằng bản ghi nhớ của chính phủ về việc hủy bỏ chương trình này đáng lẽ phải được các tòa án cấp dưới xem xét.
Bản ý kiến với tỷ lệ 5–4 (pdf) trong vụ ông Biden kiện Texas, hồ sơ tòa án số 21-954, đã được Chánh án John Roberts soạn thảo và được đưa ra khi số lượng người nhập cư bất hợp pháp tràn qua biên giới của Hoa Kỳ với Mexico đạt kỷ lục, làm quá tải khả năng của Cục Hải quan và Biên phòng Hoa Kỳ (CPB) trong việc đối phó với họ.
Bản ý kiến của ông Roberts được các Thẩm phán Stephen Breyer, Sonia Sotomayor, Elena Kagan, và Brett Kavanaugh cùng tham gia. Ông Breyer, 83 tuổi, đã về hưu từ tòa án này vào trưa hôm 30/06 và được thay thế bởi người do ông Biden bổ nhiệm, bà Ketanji Brown Jackson. Ông Kavanaugh cũng đưa ra một bản ý kiến đồng tình riêng. Các Thẩm phán Samuel Alito và Amy Coney Barrett cũng đưa ra những ý kiến bất đồng riêng biệt.
Các tiểu bang Texas và Missouri lập luận rằng ông Biden đã vi phạm luật khi cho kết thúc chương trình này.
Sau khi nhậm chức, ông Biden đã hủy bỏ việc ghi danh tham gia chương trình này, một phần của Nghị định thư Bảo vệ Người di cư (MPP) do Quốc hội dưới thời Tổng thống Bill Clinton tạo ra. Năm 2018, chính phủ cựu TT Trump cho biết họ sẽ thực thi chương trình này để loại bỏ cách làm gọi là bắt-rồi-thả, mà theo đó các cá nhân sẽ làm các đơn xin tị nạn giả khi biết rằng họ sẽ được thả vào Hoa Kỳ và có thể ở lại trong nhiều năm trước khi họ ra tòa.
Dưới thời ông Biden, Bộ An ninh Nội địa (DHS) đã ban hành một biên bản ghi nhớ hôm 20/01/2021, cho biết bộ sẽ “tạm dừng các đơn ghi danh mới trong [MPP] để chờ việc xem xét thêm về chương trình này.”
Bản ghi nhớ viết rằng, “Những người nhập cư bất hợp pháp nào chưa ghi danh theo nghị định thư MPP nên được giải quyết theo các cơ quan pháp lý hiện có khác.”
Vài ngày sau, ông Biden đã ký ba sắc lệnh mới nhằm hủy bỏ các chính sách nhập cư dưới thời ông Trump. Ông Biden cho biết một trong số đó “yêu cầu xem xét lại toàn bộ các chính sách nhập cư có hại và phản tác dụng của chính phủ tiền nhiệm, về căn bản là xem xét lại toàn diện.”
Nhưng hồi tháng 08/2021, trước sự thúc giục của hai tiểu bang Texas và Missouri, Thẩm phán Địa hạt Liên bang Matthew Kacsmaryk, một người từng được ông Trump bổ nhiệm, đã ra lệnh cho chính phủ thực thi chính sách MPP cho đến khi chương trình này “bị hủy bỏ một cách hợp pháp.” Thẩm phán này cho rằng chính phủ ông Biden đã không thể biện minh một cách hợp lý cho việc chấm dứt chính sách này và duy trì một đạo luật năm 1996 về việc yêu cầu giam giữ một số người di cư nhất định. Tòa Phúc thẩm Hoa Kỳ Khu vực 5 đã xác nhận phán quyết của ông Kacsmaryk.
Hôm 02/05, Tối cao Pháp viện đã thực hiện một bước đi bất thường khi yêu cầu các luật sư liên quan đến vụ án nói trên cung cấp các bản đệ trình sau phiên xét xử cho tòa án. Cả chính phủ ông Biden và hai tiểu bang nói trên đều phản đối yêu cầu này trong các bản ý kiến đệ trình cho vụ kiện mà cả hai bên đều có nhiều rủi ro này, lập luận rằng tòa án có quyền quyết định các câu hỏi pháp lý trọng tâm trong vụ án này, The Epoch Times đưa tin.
Trong bản ý kiến mới của mình, Chánh án Roberts đã viết rằng “việc Chính phủ hủy bỏ MPP đã không vi phạm mục 1225 của Đạo luật Nhập cư và Quốc tịch” và đảo ngược phán quyết của tòa án cấp dưới, đồng thời giữ lại vụ án này “để tiếp tục các thủ tục phù hợp với bản ý kiến này.”
Bằng cách diễn giải không chính xác phần này như một mệnh lệnh, tòa phúc thẩm đã chen vào các công việc hành chính một cách không cần thiết và “đặt ra một gánh nặng đáng kể đối với khả năng của Tổng thống trong việc tiến hành các mối bang giao với Mexico,” ông Roberts viết.
Tòa án địa hạt sẽ buộc chính phủ “vào bàn thương lượng với Mexico, về một chính sách mà cả hai nước đều muốn chấm dứt, và giám sát các cuộc đàm phán tiếp diễn của họ với Mexico để bảo đảm rằng chúng được tiến hành ‘với thiện chí.’” Luật pháp không cho phép tòa án cấp dưới “trói tay Tổng thống theo cách này,” vị chánh án này viết.
Trong bản ý kiến bất đồng quan điểm của mình, ông Alito đã viết rằng mặc dù Quốc hội đã cho chính phủ lựa chọn trả lại “những người nhập cư không thể chấp nhận được về Mexico trong khi họ chờ đợi các thủ tục tố tụng ở đất nước này,” nhưng DHS của ông Biden đã vi phạm luật khi thả vào Hoa Kỳ “vô số người nhập cư mà rất có thể bị trục xuất nếu họ xuất hiện trong các phiên điều trần về việc trục xuất của họ.”
“Hành động này vi phạm các điều khoản rõ ràng của luật này, nhưng Pháp viện lại bỏ qua,” ông viết.
Ông Christopher Hajec, giám đốc tranh tụng tại Viện Luật Cải cách Nhập cư (IRLI), một công ty luật bất vụ lợi công ích đã nộp bản ý kiến của thân hữu tòa án (amicus curiae) về vụ án, đã chia sẻ quan điểm của mình về phán quyết mới này.
“Chúng tôi hoàn toàn thất vọng với quyết định của Pháp viện ngày hôm nay,” ông Hajec nói với The Epoch Times qua thư điện tử.
“Chúng tôi nghĩ rằng nó đã sai về mặt pháp lý và sai về quyền tài phán. Tuy nhiên, trong cái rủi có cái may. Về mặt pháp lý, Pháp viện đã nói rõ rằng các tòa án cấp dưới trong vụ án này vẫn chưa quyết định, và nên quyết định, xem các chính sách ân xá cực đoan của ông Biden có hợp pháp hay không. Chúng tôi nghĩ rằng các chính sách này rõ ràng là không hợp pháp. Ngoài ra, về quyền tài phán, Tòa án vẫn để ngỏ một con đường cho các tiểu bang và các bên khác được cứu trợ khỏi các chính sách nhập cư tai hại của ông Biden, mặc dù con đường đó đã hẹp hơn trước.”
Bà Judy Rabinovitz, cố vấn pháp lý của Dự án Quyền cho Người nhập cư của Liên minh Tự do Dân sự Hoa Kỳ (ACLU), đã ca ngợi phán quyết này.
“Tối cao Pháp viện đã đúng khi bác bỏ lập luận giả dối cho rằng chính sách tàn nhẫn này là bắt buộc theo luật định,” bà Rabinovitz nói trong một tuyên bố. “Như đã lưu ý trong phán quyết, vụ việc này sẽ được chuyển về tòa án địa hạt, chính phủ ông Biden có thể và nên tiến hành nhanh chóng để cuối cùng dứt khoát chấm dứt ‘ở lại Mexico’ — một kết quả đã bị trì hoãn từ lâu một cách vô cớ.”
Bộ Tư pháp Hoa Kỳ đã không phúc đáp yêu cầu bình luận của The Epoch Times trước thời điểm phát hành bản tin này.
Ông Matthew Vadum là một ký giả điều tra từng đạt giải thưởng và là một chuyên gia được công nhận về hoạt động của cánh tả.