Mới nhất
Tiêu điểm
Bình luận
Share
Email
Thượng nghị sĩ Tom Cotton công bố dự luật tước bỏ tư cách ‘Tối huệ quốc’ của Trung Quốc
Hôm thứ Hai (14/9), Thượng nghị sĩ Tom Cotton (Đảng Cộng Hoà-Arkansas) cho biết trong tuần này ông sẽ đưa ra luật mới cắt bỏ các đặc quyền thương mại đặc biệt của Trung Quốc, bằng cách thu hồi tư cách tối huệ quốc vĩnh viễn của nước này – có tên gọi chính thức là quan hệ thương mại bình thường vĩnh viễn (PNTR). Thay vào đó, Hoa Kỳ quay lại thỏa thuận trước đây, sẽ xem xét và có thể phê duyệt tính đủ điều kiện của Trung Quốc hàng năm.
Ông Cotton cho biết trong một bài đăng trên Twitter rằng động thái này sẽ là một bước để bù đắp sự mất mát của ngành sản xuất Hoa Kỳ.
“Trung Quốc nên bị tước bỏ tư cách tối huệ quốc vĩnh viễn,” ông Cotton viết trong một bài đăng trên Twitter hôm thứ Hai. “Ông Joe Biden đã bỏ phiếu để trao tư cách thương mại đặc biệt cho quốc gia cộng sản này cách đây 20 năm, đã làm tăng thêm tình trạng mất việc làm trong ngành sản xuất của Hoa Kỳ. Tôi đang đưa ra luật để chấm dứt nó.”
Hai thập kỷ trước, Tổng thống Bill Clinton đã ký Đạo luật Quan hệ Hoa Kỳ-Trung Quốc năm 2000, mở đường cho tư cách PNTR của Trung Quốc, trước đây được gọi là tối huệ quốc (MFN). Tổng thống George W. Bush, vào ngày 27/12/2001, đã ký một tuyên bố chính thức đưa tư cách tối huệ quốc của Trung Quốc trở thành vĩnh viễn.
Tòa Bạch Ốc cho biết trong một tuyên bố vào thời điểm đó, “Có hiệu lực từ ngày 1/1/2002, đây là bước cuối cùng trong việc bình thường hóa quan hệ thương mại Mỹ-Trung và chào đón Trung Quốc tham gia vào một hệ thống thương mại toàn cầu dựa trên các luật lệ”.
Trong một bài đăng tiếp theo vào hôm thứ Ba, ngày 15/9, ông Cotton gợi ý rằng việc đưa tư cách PNTR của Trung Quốc ra để đánh giá hàng năm sẽ là một cách để buộc nước này tuân theo các cam kết của nó trong lĩnh vực thương mại và nhân quyền.
“Việc chấm dứt tư cách tối huệ quốc vĩnh viễn của Trung Quốc sẽ gây áp lực lên Đảng Cộng sản Trung Quốc để duy trì các nghĩa vụ thương mại và quyền công dân của dân nước họ,” ông Cotton viết.
Ông Cotton cho biết trong một cuộc phỏng vấn trên Fox & Friends hôm thứ Hai rằng việc thu hồi tư cách đặc biệt này cũng sẽ tạo đòn bẩy cho Hoa Kỳ trong trường hợp căng thẳng leo thang.
“Giả sử Trung Quốc bắn tên lửa vào các tàu của chúng ta ở Tây Thái Bình Dương hoặc tấn công Hồng Kông. Nếu vậy, hàng năm chúng tôi có thể nói, chúng tôi sẽ không gia hạn tư cách tối huệ quốc cho Trung Quốc,” ông nói.
Quyết định loại bỏ yêu cầu đưa tình trạng thương mại của Trung Quốc với Hoa Kỳ ra xem xét hàng năm đã bị chỉ trích trên một số mặt, bao gồm cả việc trong khi Trung Quốc được hưởng lợi từ việc tiếp cận người tiêu dùng Hoa Kỳ một cách thoải mái, thì họ vẫn giữ thị trường của mình đóng cửa có chọn lọc trước sự cạnh tranh nước ngoài, buộc các công ty Hoa Kỳ phải liên doanh với các doanh nghiệp do nhà nước Trung Quốc kiểm soát để được tiếp cận với các công nghệ quan trọng, và tiếp tục mô hình trấn áp bất đồng chính kiến trong quá khứ của họ.
“Sự tự do được hứa hẹn ở Trung Quốc đã không tiến triển”, ông Ronald J. Rychlak, Trưởng khoa luật và chính phủ Jamie L. Whitten tại Đại học Mississippi, người cộng tác cho The Epoch Times, đã viết. “Nhiều trí thức phương Tây và những người đồng cấp Trung Quốc của họ đã lưu ý rằng Trung Quốc ngày nay còn ít tự do hơn so với một thập kỷ trước. Tự do ngôn luận, bất đồng chính kiến và tôn giáo đều đã bị đàn áp bởi Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ). Trên thực tế, ĐCSTQ gần đây đã phát động chiến dịch kiểm duyệt mạnh nhất từ trước đến nay, ngay trong dịp kỷ niệm 30 năm vụ thảm sát ở Quảng trường Thiên An Môn,” ông Rychlak viết.
Ông lập luận rằng thương mại tự do mang lại lợi ích cho tất cả các bên, nhưng chỉ khi tất cả các bên chơi theo luật.
“Thương mại tự do thực sự là tốt nhất cho tất cả mọi người, nhưng đó không phải là cách mà Trung Quốc vận hành. Trong khi các công ty Hoa Kỳ giải quyết các vấn đề như tiền lương tối thiểu, các quy định về an toàn và sức khỏe nghề nghiệp, và tất cả các loại luật môi trường, thì Trung Quốc sử dụng tù nhân để làm việc. Trên thực tế, trong thập kỷ qua, rất nhiều trường hợp lao động cưỡng bức ở Trung Quốc đã bị đưa ra ánh sáng,” ông lưu ý.
Một vấn đề khác đó là động thái bình thường hóa các quan hệ thương mại đã dẫn đến sự phụ thuộc quá mức vào các chuỗi cung ứng bắt nguồn từ Trung Quốc.
“Trước khi Trung Quốc có tư cách PNTR, luôn có nguy cơ rằng quyền tiếp cận thuận lợi vào thị trường Hoa Kỳ của quốc gia này sẽ bị thu hồi. Điều đó có xu hướng khiến các lãnh đạo ở Bắc Kinh lo ngại về cách những người khác nhìn nhận hành vi của mình. Điều đó cũng ngăn các công ty Hoa Kỳ trở nên quá phụ thuộc vào các nhà cung cấp Trung Quốc. Tuy nhiên, khi PNTR ra đời đã mở ra dòng vốn đầu tư và các công ty đa quốc gia của Hoa Kỳ đã phát triển các chuỗi cung ứng mới tập trung ở Trung Quốc,” ông viết.
Năm 2018, chính phủ Trump đã khởi động một nỗ lực nhằm tái cân bằng mối quan hệ thương mại Mỹ-Trung, dẫn đến việc Tổng thống Donald Trump áp đặt mức thuế quan khoảng 400 tỷ USD khi các cuộc đàm phán bị đình trệ.
Tổng thống Trump đã nói rằng các hành vi thương mại không công bằng của Trung Quốc đã “lừa đảo cả Hoa Kỳ”.
“Kiểu hành vi sai trái của Trung Quốc đã quá nổi tiếng,” Tổng thống Trump đã nhận xét vào ngày 29/5. “Trong nhiều thập kỷ, họ đã lừa đảo nước Mỹ như chưa từng có ai làm trước đây. Hàng trăm tỷ USD mỗi năm đã bị thất thoát khi giao dịch với Trung Quốc, đặc biệt là trong những năm dưới thời chính phủ trước. Trung Quốc đã cướp trắng trợn từ các nhà máy của chúng ta, chuyển việc làm của chúng ta ra cho nước ngoài, rút ruột các ngành công nghiệp của chúng ta, đánh cắp tài sản trí tuệ của chúng ta và vi phạm các cam kết của họ trong Tổ chức Thương mại Thế giới”.
“Vấn đề trở nên tồi tệ hơn khi họ được coi là một quốc gia đang phát triển nhận được tất cả các loại lợi ích mà những nước khác, bao gồm cả Hoa Kỳ, không được hưởng”, Tổng thống Trump nói thêm, đề cập đến thân phận “quốc gia đang phát triển” mà Trung Quốc nhận được khi gia nhập WTO, mà mang lại cho nền kinh tế lớn thứ hai thế giới này những đặc quyền đặc biệt, như thời gian thực hiện cắt giảm thuế quan dài hơn.
Các quan chức Trung Quốc đã lập luận rằng các quyền đặc biệt của Trung Quốc trong WTO đã được đàm phán hợp pháp trong các cuộc đàm phán gia nhập.
“Đất nước chúng tôi đang đối mặt với nhiều thách thức, khó khăn và khoảng cách trong việc đạt được sự phát triển cân bằng và tương xứng”, Đại sứ Trung Quốc tại WTO, Zhang Xiangchen, cho biết trong một cuộc họp vào tháng 10 của WTO, theo Bloomberg. “Vì vậy, chúng tôi sẽ không đưa ra các cam kết vượt quá khả năng của mình, cũng như chúng tôi sẽ không từ bỏ các quyền hợp pháp và thể chế của mình với tư cách là một thành viên đang phát triển”.
Đòn thuế quan của Tổng thống Trump đối với Trung Quốc được cho phép theo Mục 301 của Đạo luật Thương mại năm 1974. Theo đó, Tổng thống có thể áp đặt thuế quan nếu một quốc gia nước ngoài tác động đến thương mại của Hoa Kỳ bằng cách sử dụng các hành vi thương mại không công bằng. Chính phủ Trump đã điều chỉnh các mức thuế quan dựa trên các chính sách cưỡng bức chuyển giao công nghệ của Trung Quốc và các vi phạm quyền sở hữu trí tuệ.
Tác giả: Tom Ozimek
