Thống đốc California Newsom chấm dứt sử dụng quyền hạn khẩn cấp COVID
Hôm 28/02, Thống đốc Gavin Newsom đã chấm dứt việc sử dụng các quyền hạn khẩn cấp do COVID, ba năm sau khi virus này xuất hiện lần đầu tiên ở California.
Cột mốc quan trọng này đã chấm dứt 1,090 ngày hoạt động dưới các quyền hạn đặc biệt cho phép ông Newsom đưa ra những quyết định đơn phương về phản ứng của tiểu bang California đối với đại dịch.
“Trong suốt đại dịch này, chúng tôi đã được chỉ dẫn bởi khoa học và dữ liệu — hành động nhanh chóng và có tính chiến lược để cứu sống nhiều người,” ông Newsom cho biết trong một thông cáo báo chí. “Tình trạng Khẩn cấp là một công cụ hiệu quả và cần thiết mà chúng ta đã sử dụng để bảo vệ tiểu bang của mình và chúng ta sẽ không đi tới thời điểm này nếu không có biện pháp đó.”
Dân biểu Kevin Kiley (Cộng Hòa-California) nói với The Epoch Times rằng cần khôi phục sự phân chia các quyền hạn sau khi chấm dứt tình trạng khẩn cấp.
“Từ việc học sinh bị mất kiến thức trong nhiều năm do không được đến trường và vô số doanh nghiệp cũng như công ăn việc làm bị hủy hoại, đến việc chúng ta bị mất đi các quyền tự do căn bản, hiếm khi trong lịch sử của chúng ta lại có một người gây ra nhiều tổn hại cho nhiều người đến như vậy,” ông Kiley cho biết trong một thư điện tử. “Cuối cùng, chúng ta phải bắt đầu khôi phục lại sự phân chia các quyền hạn vốn là trung tâm của hình thức chính phủ hợp hiến của chúng ta.”
Một số chuyên gia chính sách nghĩ rằng các quyền hạn trên đáng lẽ nên kết thúc từ lâu trước ngày hôm nay.
“Tôi nghĩ thật tuyệt vời khi cuối cùng tiểu bang này cũng nhận thức ra và đưa cuộc sống trở lại bình thường, và tôi mong chính phủ liên bang cũng sẽ làm như thế vào tháng Năm,” ông Marc Joffe, một nhà phân tích chính sách tại một tổ chức nghiên cứu theo chủ nghĩa tự do là Viện CATO, nói với The Epoch Times. “Tôi nghĩ lẽ ra việc này phải được thực hiện từ lâu rồi. Một tình trạng khẩn cấp thực sự là điều gì đó diễn ra trong vài tuần, chứ không phải vài tháng hay vài năm.”
Mặc dù phản ứng của tiểu bang này đã cho phép phân bổ các quỹ kích thích kinh tế, nhưng nhiều người dân và doanh nghiệp đã chỉ trích ông Newsom vì đã ban hành một số quy định bắt buộc, trong đó có yêu cầu đeo khẩu trang, đóng cửa các doanh nghiệp, cũng như phong tỏa cư dân và trường học.
Ông Joffe cho biết một số chính sách được thực hiện trong trường hợp khẩn cấp là tốt, trong đó có việc cho phép các bác sĩ ngoài tiểu bang hành nghề ở California, nhưng ông nói rằng không nên thực thi các chính sách này bằng cách sử dụng tuyên bố khẩn cấp.
Tuy nhiên, ông Joffe cho rằng việc áp đặt lệnh phong tỏa, đeo khẩu trang và chích vaccine là lạm dụng quyền hạn.
Vào năm 2021, ông Newsom đã ban hành quy định bắt buộc xét nghiệm và chích vaccine COVID-19 tại các trường học. Tiểu bang này đã rút lại chính sách này vào tháng Tư năm ngoái (2022).
Bằng cách chấm dứt tình trạng khẩn cấp này, các loại vaccine trường học cũng sẽ không còn cần thiết nữa.
Hầu hết các hạn chế về đại dịch mà ông Newsom đưa ra đã được dỡ bỏ nhưng một số hạn chế có tác dụng lâu dài. Các trường học đã bị đóng cửa và yêu cầu học sinh cũng như giáo viên áp dụng hình thức học từ xa trong hơn một năm trong thời kỳ diễn ra tình trạng khẩn cấp, đã góp phần khiến điểm số của học sinh xuống mức thấp.
Thái độ của công chúng đối với các chính sách nghiêm ngặt đó cũng đã thúc đẩy một nỗ lực kêu gọi bãi nhiệm thống đốc được phát động hồi năm 2021, một cuộc bầu cử mà ông Newsom đã giành chiến thắng dễ dàng để giữ được vị trí của mình với hơn 60% phiếu bầu ủng hộ ông.
Ông Mike Netter, người dẫn đầu nỗ lực bãi nhiệm thống đốc này, cho biết việc chấm dứt tình trạng khẩn cấp đã là quá muộn.
“Hôm nay là một ngày đặc biệt ở California … Tình trạng khẩn cấp COVID-19 của California cuối cùng đã kết thúc,” ông Netter viết trên Twitter. “Trong khi mọi tiểu bang khác đã chấm dứt tình trạng khẩn cấp, thì ông Gavin Newsom tiếp tục sử dụng quyền hạn khẩn cấp để làm suy yếu các nguyên tắc căn bản của chính phủ tự do.”
Trong thời kỳ tình trạng khẩn cấp về y tế như đã tuyên bố, vị thống đốc này đã sử dụng các quyền hạn của mình để phân bổ các quỹ kích thích chi tiêu liên bang cho một số chương trình, trong đó có 18.5 tỷ USD chi trực tiếp cho người dân California, 8 tỷ USD để trợ giúp tiền thuê nhà, 10 tỷ USD để trợ cấp doanh nghiệp nhỏ và giảm thuế, và 2.8 tỷ USD để giúp đỡ cư dân chi trả các hóa đơn dịch vụ tiện ích quá hạn.
Hàng tỷ dollar cũng được trao đi để trợ giúp các bệnh viện, tổ chức cộng đồng, nhân viên tuyến đầu, và các trường học.
Tính đến hôm 23/02, California đã báo cáo 11.1 triệu trường hợp nhiễm COVID-19 và 100,187 ca tử vong do virus này. Theo Sở Y tế Công cộng California, tiểu bang này cũng đã chích hơn 88.1 triệu vaccine.
Ông Newsom cho biết, giờ đây California sẽ sử dụng một chiến lược khác gọi là Kế hoạch SMARTER, để tiếp tục ứng phó với virus gây bệnh COVID-19. Kế hoạch này kêu gọi tiếp tục áp dụng các khuyến nghị về vaccine, yêu cầu đeo khẩu trang đối với các cơ sở chăm sóc sức khỏe và chăm sóc dài hạn, đồng thời khuyến khích xét nghiệm.
Ông Newsom là một trong số ít thống đốc tiếp tục hoạt động tuân theo các quyền hạn khẩn cấp trong thời kỳ đại dịch trong năm nay.
Thống đốc các tiểu bang New Mexico, Illinois, Rhode Island, và Texas vẫn chưa chấm dứt các lệnh khẩn cấp bất chấp áp lực của công chúng yêu cầu làm như vậy.
Thống đốc Illinois JB Pritzker cho biết ông có kế hoạch chấm dứt tuyên bố tình trạng khẩn cấp vào ngày 11/05, cùng ngày mà Tổng thống Joe Biden dự kiến sẽ chấm dứt tình trạng khẩn cấp liên bang, theo một thông cáo báo chí hôm 10/02 từ văn phòng của ông. Các thống đốc khác đã không phúc đáp yêu cầu bình luận vào thời điểm phát hành bài báo này.
Thống đốc tiểu bang New Mexico Michelle Lujan Grisham vẫn chưa báo hiệu chấm dứt tình trạng khẩn cấp ở tiểu bang của bà, và những nỗ lực nhằm chấm dứt tình trạng khẩn cấp tại Cơ quan Lập pháp của tiểu bang này đã thất bại.
Dân biểu Greg Nibert của tiểu bang New Mexico, một thành viên Đảng Cộng Hòa từ Roswell, đã vài lần đưa ra các biện pháp nhằm hạn chế các quyền hạn của thống đốc. Nỗ lực mới đây nhất đã bị một ủy ban tư pháp dập tắt, nhưng ông nói với The Epoch Times rằng ông có kế hoạch tiếp tục thúc đẩy để thông qua các dự luật trong tương lai.
Ngọc Mai biên dịch
Quý vị tham khảo bản gốc từ The Epoch Times