Tăng giá là do ông Putin? Nguyên nhân gốc rễ của lạm phát 8.5% là do mở rộng tài khóa, tiền tệ
Tòa Bạch Ốc đã chuẩn bị cho người dân Mỹ trước tình trạng lạm phát “tăng cao bất thường” theo số liệu quan trọng của tháng Ba, mô tả lạm phát cao trong 40 năm như là “sự tăng giá do ông Putin.”
Tỷ lệ lạm phát hàng năm của Hoa Kỳ đã tăng lên 8.5% vào tháng trước (03/2022), vượt trên ước tính thị trường là 8.4%. Tỷ lệ lạm phát cơ bản, không bao gồm các lĩnh vực năng lượng và thực phẩm dễ biến động, đã tăng 6.5%.
Trong khi cuộc xâm lược Ukraine của Tổng thống Nga Vladimir Putin làm gia tăng áp lực lạm phát, đặc biệt là đối với lương thực và năng lượng, nhiều nhà phân tích thị trường tin rằng nguyên nhân gốc rễ của việc giá cả tăng cao liên quan nhiều đến việc mở rộng tài chính và tiền tệ ở Hoa Thịnh Đốn hơn là cuộc xung đột ở Đông Âu.
Theo ông Luke Tilley, nhà kinh tế trưởng tại Wilmington Trust, lạm phát đang ở mức cao nhất trong bốn thập niên do chính sách kích thích “quá lớn” của chính phủ, và chính sách tiền tệ điều chỉnh bất thường từ ngân hàng trung ương Hoa Kỳ, cũng như chi tiêu hàng hóa và các vấn đề về chuỗi cung ứng do COVID-19 gây ra.
Ông nói với The Epoch Times: “Lạm phát là một thách thức vô cùng khó dự đoán. Chúng ta đã vượt xa bất kỳ xu hướng bình thường nào mà chúng ta từng thấy trong lịch sử.”
Ông Tilley lưu ý, những ví dụ lịch sử không hữu ích lắm, bởi vì “trong những ví dụ lịch sử đó, chúng ta không có một đại dịch nào đang làm ngắt chuỗi cung ứng và sản xuất. Chúng ta cũng không có cùng một loại kích thích tài khóa to lớn, hoàn toàn quá to lớn trực tiếp vào ví tiền của người tiêu dùng như chúng ta đã có vào năm 2020 và vào năm 2021.”
Ông nói “Tôi nghĩ rằng lạm phát sẽ tiếp tục tăng cho đến khi lãi suất cao hơn.”
Ông Scott Sheridan, một chuyên gia thị trường và Giám đốc điều hành của công ty cung cấp dịch vụ môi giới trực tuyến, đã lặp lại những suy nghĩ này, nói với The Epoch Times rằng: “đó là một cuộc đàm luận mang nhiều sắc thái hơn so với các cuộc thảo luận về lạm phát điển hình mà chúng ta đã có trong quá khứ.”
Các vấn đề về chuỗi cung ứng toàn cầu và những thay đổi trong mô hình chi tiêu do hậu quả của đại dịch COVID-19 đã làm tăng lạm phát trên toàn cầu. Tuy nhiên, kể từ nửa đầu năm 2021, lạm phát ở Hoa Kỳ đã vượt qua lạm phát ở các nước phát triển khác.
Ngân hàng Dự trữ Liên bang San Francisco gần đây đã xuất bản một “Bức thư kinh tế” tìm hiểu lý do tại sao lạm phát ở Hoa Kỳ cao hơn tỷ lệ trung bình ở các quốc gia thuộc Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD), như Canada và Vương quốc Anh (pdf).
Các nhà kinh tế của Fed cho biết trong báo cáo: “Trong lịch sử, tỷ lệ lạm phát ở Hoa Kỳ và các nền kinh tế phát triển khác đã theo sát nhau một cách chặt chẽ.”
Các nhà kinh tế học đã ám chỉ Đạo luật CARES (Viện trợ, Cứu trợ và An ninh Kinh tế) trị giá 2.2 nghìn tỷ USD CARES được ký thành luật vào tháng Ba năm 2020 và Đạo luật Kế hoạch Giải cứu nước Mỹ 1.9 ngàn tỷ USD năm 2021 được ban hành một năm sau đó.
Các tác giả báo cáo lưu ý, “Cả hai Đạo luật này đều dẫn đến một đợt cung cấp tiền hỗ trợ trực tiếp lớn chưa từng có, với thời gian tương đối ngắn. Ngược lại, thu nhập cá nhân khả dụng thực tế cho mẫu của OECD của chúng ta chỉ tăng vừa phải trong thời kỳ đại dịch.”
Ông Sheridan lưu ý rằng việc cứu trợ tài chính có thể là cần thiết để chống đỡ các đòn kinh tế từ đại dịch, nhưng sẽ luôn có “hậu quả.”
Ông nói, “Không phải tôi không đồng ý với sự cần thiết của việc kích thích, nhưng tôi nghĩ rằng hầu hết chúng ta đều nhận ra rằng sẽ có những hậu quả ở một thời điểm nào đó. Thành thật mà nói, một khi quý vị thêm vào những tác động của COVID và cuộc chiến hiện tại ở Ukraine, tôi nghĩ quý vị sẽ khó mà thấy lạm phát không gia tăng.”
Biểu đồ: Hoa Kỳ có tỷ lệ lạm phát cao nhất trong các quốc gia phát triển (đơn vị: %)
Ông Mark Gardner, chủ tịch công ty quản lý tài sản Retire Well Dallas, cho biết bất chấp rất nhiều dấu hiệu của lạm phát giá tràn lan xuất hiện trong suốt năm 2021, sự tăng trưởng giá cả khổng lồ diễn ra trong 12 tháng qua đã “gây ngạc nhiên đối với kỳ vọng của nhiều nhà kinh tế.”
Mặc dù Fed và chính phủ của ông Biden đang dự báo lạm phát thấp hơn vào cuối năm 2022, ông Gardner cho biết người Mỹ có thể cần chuẩn bị cho việc giá cả tăng cao.
Ông nói với The Epoch Times: “Vì vậy, hãy chuẩn bị tinh thần, vì giá sẽ tăng trong suốt năm dương lịch này. Tuy nhiên, chúng sẽ khác nhau tùy theo chủng loại hàng — chi phí của các mặt hàng trong chai và lon sẽ tiếp tục tăng trước khi chúng giảm xuống do số lượng có hạn.”
Cục Dự trữ Liên bang có hai nhiệm vụ: kiềm chế lạm phát và tối đa hóa việc làm. Trong khi ngân hàng trung ương đã chuyển sang chế độ chống lạm phát, một số nhà phân tích tin rằng tác động của chính sách chống lạm phát sẽ được cảm nhận theo thời gian. Họ dự đoán sẽ mất nhiều năm để khôi phục lạm phát về mức mục tiêu 2%.
Ông William Stack, chủ sở hữu của Dịch vụ Tài chính Stack ở Missouri, cảm thấy rằng nhiều yếu tố tạo nên lạm phát hiện đang nằm ngoài tầm kiểm soát, bao gồm các biện pháp phong tỏa mới ở Trung Quốc và sự chậm lại của các chuyến hàng xe tải trong nước.
Ông Stack nói với The Epoch Times, “Cục Dự trữ Liên bang sẽ gặp khó khăn trong việc quản lý lạm phát trong môi trường này, điều mà họ đã giúp tạo ra một cách trớ trêu.”
Sự đồng thuận rằng lạm phát sẽ vẫn nóng khiến một số quan chức Cục Dự trữ Liên bang hối thúc ban lãnh đạo ngân hàng trung ương hành động nhanh chóng và tích cực hơn để bảo đảm tổ chức này không rơi vào hoàn cảnh bất lợi.
Chủ tịch James Bullard của Ngân hàng Fed St. Louis gần đây đã tuyên bố rằng ông muốn thấy lãi suất chuẩn của Fed ở mức 3.5% vào cuối năm 2022.
Ông Robert Johnson, giáo sư tại Đại học Kinh doanh Heider thuộc Đại học Creighton và Giám đốc điều hành của Hiệp hội Chỉ số Kinh tế, giải thích rằng “không công bằng” khi cáo buộc Fed để mất kiểm soát về lạm phát và chậm tăng lãi suất.
Ông Johnson nói với The Epoch Times: “Sự kết hợp giữa việc gián đoạn chuỗi cung ứng là tác động phụ của đại dịch và áp lực lên giá hàng hóa do xung đột Ukraine đã gây ra áp lực lạm phát. Sẽ là không công bằng nếu cho rằng Fed đã ‘mất kiểm soát’ đối với lạm phát hoặc Fed ‘phản ứng chậm’ trong việc chống lại lạm phát, với nền kinh tế suy yếu do hậu quả của đại dịch coronavirus. Về bản chất, Fed đã phải đối mặt với một tình huống rất khó khăn và đang cố gắng khéo léo trong việc bảo đảm toàn dụng lao động và chống lạm phát.”
Tuần trước, biên bản từ Ủy ban Thị trường Mở Liên bang tháng Ba (FOMC) tiết lộ rằng ngân hàng trung ương đã sẵn sàng nâng lãi suất thêm 50 điểm cơ bản tại cuộc họp chính sách kéo dài hai ngày vào tháng tới và cắt giảm bảng cân đối kế toán 9 ngàn tỷ USD với tốc độ 95 tỷ USD mỗi tháng.
Theo Công cụ FedWatch của CME, hầu hết thị trường đang dự kiến mức tăng nửa điểm phần trăm tại các cuộc họp FOMC vào tháng Năm và tháng Sáu.
Ông Andrew Moran đưa tin kinh doanh, kinh tế và tài chính. Ông ấy đã là một nhà văn và phóng viên trong hơn một thập niên ở Toronto, với các bài viết trên Liberty Nation, Digital Journal và Career Addict. Ông cũng là tác giả của “Cuộc chiến về tiền mặt.”
Bản tin có sự đóng góp của Emel Akan
Chánh Tín biên dịch
Quý vị tham khảo bản gốc từ The Epoch Times
Xem thêm: