Tại sao Ayurveda là một phương thức tư duy mới quan trọng
Phương pháp cổ xưa này cung cấp những hiểu biết sâu sắc đã được kiểm chứng theo thời gian để khám phá bản thân chúng ta và thế giới.
Ayurveda là một phương pháp nhận thức sâu sắc. Nhiều người bắt đầu với việc tìm hiểu về ayurveda và sau đó nhanh chóng nhận ra sức mạnh của nó. Mặc dù ban đầu có thể khó hiểu, việc tiếp xúc với ayurveda khiến người ta nhận ra có điều gì đó quan trọng ẩn sau những hàng chữ kỳ lạ.
Ayurveda có nghĩa là “khoa học về sự sống” trong tiếng Phạn, một ngôn ngữ cổ của Ấn Độ. Nhưng khoa học về sự sống không chỉ là hiểu biết về thảo dược nào cần dùng hay loại thực phẩm nào nên ăn vào bữa tối – đó là một phương thức tư duy hoàn toàn mới.
Suy nghĩ theo phương pháp ayurveda đòi hỏi phải dùng nhiều kỹ năng mới, giống như việc đi xe đạp hoặc nói một ngôn ngữ mới. Một khi bạn hiểu rõ, thì sự quan tâm đối với bí ẩn của ayurveda sẽ nhanh chóng chuyển thành sự kinh ngạc.
Vậy ayurveda là gì?
Có lẽ ayurveda cũng ẩn chứa nhiều nội hàm sâu sắc như quả táo rơi xuống đầu Newton, khoa học sự sống là một công cụ, giống như khoa học Tây phương, cũng giúp phân tích những gì xung quanh bạn.
Cụ thể hơn, ayurveda là một phương pháp tiếp cận có hệ thống để khám phá cách cơ thể chúng ta tương tác thế nào với thế giới tự nhiên. Nói một cách rộng hơn, ayurveda là một công cụ để so sánh và đối chiếu các sự vật trong thế giới tự nhiên. Ayurveda giúp bạn cảm nhận được cách mà hai sự vật có thể tương tác với nhau. Có lẽ, “khoa học sự sống” trong bối cảnh này đề cập đến một phương thức sống động mà mọi thứ tương tác lẫn nhau.
Thông thường, phương pháp tiếp cận của ayurveda được dùng trong lĩnh vực sức khỏe, nhưng phương pháp này cũng có nhiều ứng dụng vào cuộc sống khác. Khi bạn bè của bạn bắt đầu tranh cãi sau bữa tối cay kiểu Mexico, hãy chia cho mỗi người một phần kem để giúp mọi người bình tĩnh lại. Khi con bạn không thể ngủ vào ban đêm, hãy xoa bóp chân cho bé bằng dầu để làm bé dễ ngủ. Khi bạn không thể tỉnh táo và tập trung, hãy pha một ít trà cay.
Ayurveda là một phương pháp phân tích khách quan giống như khoa học, nhưng dựa trên việc giải thích những kinh nghiệm cá nhân và các quy luật trong tự nhiên thay cho phương pháp định lượng như khoa học vẫn làm.
Thay vì tóm tắt các hiện tượng tự nhiên chỉ bằng các giá trị trung bình thống kê, ayurveda có thể chuyển đổi giữa các mô hình thống kê và các mô hình cá nhân hóa cao để đánh giá một cách dễ dàng.
Ayurveda có thể kết hợp với phương pháp khoa học trong nhiều tình huống khác nhau như hồi phục sau hóa trị liệu, đòi hỏi phải điều chỉnh các tác động của phương pháp điều trị đối với từng người. Ví dụ, một bữa ăn gồm những thực phẩm dễ tiêu hóa xét theo thể trạng cơ thể của một người sẽ giúp khôi phục quá trình tiêu hóa (và sức khỏe) tốt hơn.
Ayurveda nhận ra tất cả sự sống là một mối quan hệ. Khi phân tích được động lực của các mối quan hệ, ayurveda sẽ cung cấp một mô hình về các tương tác dự đoán cách cơ thể bạn sẽ phản ứng khi tiếp xúc với môi trường. Ngoài việc mô tả các tương tác, ayurveda giúp mọi người mô tả những cảm giác họ đang có và đưa trải nghiệm của họ vào một bối cảnh, nhờ đó họ có thể thấy được các mảnh ghép phù hợp với tổng thể như thế nào.
Ayurveda rất dễ hiểu để học và sử dụng, giúp mọi người có thể cải thiện chất lượng cuộc sống. Ayurveda cũng đem lại cho họ cái nhìn sâu sắc và biết được cách làm tăng cảm giác hạnh phúc và khả năng chăm sóc bản thân. Những lợi ích độc đáo này giúp cho ayurveda trở thành một phương pháp bổ trợ hữu ích cho bất kỳ một kế hoạch chăm sóc sức khỏe nào.
Ayurveda có tác dụng như thế nào?
Làm thế nào để Ayurveda đạt được tất cả những lợi ích này? Ayurveda phân các đặc tính của sự vật thành từng nhóm nhỏ. Ayurveda nhận ra rằng mọi thứ luôn thay đổi và chúng ta cần điều chỉnh những hiểu biết của mình cho phù hợp.
Ayurveda phân loại tất cả các vật chất và trải nghiệm theo phẩm chất và cách những thứ này ảnh hưởng đến những gì chúng tiếp xúc, thông qua các khái niệm về đặc tính sinh học (gunas), nguyên tố, và dosha.
Một đặc tính sinh học phần nào có nghĩa là một thuộc tính bẩm sinh. Ayurveda sử dụng 20 đặc tính sinh học chính, hay thuộc tính trên lâm sàng. Những đặc tính này mô tả cách một chất sẽ tác động đến tâm trí và cơ thể.
Các nguyên tố đại diện cho các trạng thái phổ biến nhất của vật chất được tìm thấy trong tự nhiên, và dosha là các hình dáng cơ thể chính hay các cấu trúc ở người.
Ví dụ, ayurveda sẽ mô tả ớt là khô, nóng, và đỏ tươi, mà không phải mô tả các hàm lượng vitamin và thành phần hóa học.
Bạn sẽ nhận thấy rằng Tây y dùng các danh từ khi mô tả bệnh, y học, và giải phẫu học. Ví dụ, loét là một vết loét trong ruột. Ung thư là sự phát triển tế bào bất thường. Cúm là một loại virus. Khoa học Tây phương đã trải qua hàng trăm năm để mô tả mọi thứ dựa trên hàm lượng, kể từ thời kỳ Khai sáng. Khoa học phương Tây đã có những khám phá phi thường bằng cách phân tách mọi thứ thành từng mảnh hoặc phần nhỏ, một phương pháp gọi là giản lược.
Mặt khác, Ayurveda tích hợp các mảnh và bộ phận thành một trải nghiệm tổng thể. Hệ thống này quan sát và tổng kết các mối quan hệ của tất cả các phần và bộ phận tương tác với nhau.
Cả hai phương pháp này đều có giá trị.
Bạn sẽ nhận ra rằng ayurveda thường dùng đến các tính từ khi mô tả bệnh tật, y học, và giải phẫu học. Một người bị “lạnh”. Các thảo dược “đắng” hoặc “hăng”. Gan là cơ quan “nóng”.
Ayurveda và đặc điểm cá nhân
Trong khi khoa học Tây phương phân loại mọi thứ trong phòng thí nghiệm và cách ly khỏi môi trường, ayurveda cho rằng mọi thứ đều thay đổi tùy theo hoàn cảnh.
Thay vì đưa ra những tuyên bố toàn cầu về thực phẩm tốt hoặc không tốt cho sức khỏe, ayurveda cho rằng các đặc tính của thực phẩm biến đổi theo thời gian.
Ví dụ, đậu có thể có vị ngọt vào mùa xuân và nhạt vào mùa thu, phản ánh mối quan hệ của bạn với đậu luôn thay đổi tùy vào những yêu cầu theo mùa của cơ thể.
Ayurveda dùng các giá trị trung bình thống kê giống như Tây y, nhưng cũng có một mô hình dành cho mối quan hệ riêng của từng người với mọi thứ.
Bằng cách dùng các đặc tính sinh học, ayurveda xác định chính xác lý do tại sao một loại thực phẩm nhất định có thể có những ảnh hưởng khác nhau đối với một người theo các thời điểm khác nhau.
Ví dụ, vào mùa thu, cơ thể bạn tự nhiên thèm ăn những thực phẩm giàu dinh dưỡng để tạo một lớp cách nhiệt giúp giữ ấm trong thời tiết lạnh sắp tới. Các loại thực phẩm giàu dinh dưỡng như rau củ, bơ, và thịt trở nên ngon miệng hơn. Vào mùa xuân, cơ thể tìm cách để thư thái hơn, thoát khỏi trạng thái ngủ đông, và hoạt động trở lại. Cảm giác thèm ăn sẽ tự nhiên thay đổi để thích nghi với điều này, và bị hấp dẫn bởi các loại protein nhẹ hơn.
Mô hình Tây phương là định lượng, ưu tiên các phép đo và kiểm tra để xem xét tính phù hợp của một loại thuốc hoặc phương pháp điều trị nhất định.
Ayurveda cho thấy một mô hình quan hệ dựa trên nhận thức và hiểu biết sâu sắc. Thông qua việc quan sát và chiêm nghiệm để xem xét phương pháp điều trị nào sẽ phù hợp nhất với từng người và thừa nhận giá trị của trực giác. Ayurveda thậm chí còn cung cấp các công cụ để trau dồi các kỹ năng trực quan.
Các giá trị của Ayurveda xem xét bức tranh tổng thể khi làm việc với bệnh nhân – cách ăn uống, lối sống, mối quan hệ xã hội, môi trường, v.v – nhận ra phương pháp điều trị hiệu quả là có nhiều loại và phải phù hợp với từng bệnh nhân. Không phải tất cả bệnh trầm cảm, cảm lạnh mùa xuân hay ợ nóng của mọi người đều có cùng nguyên nhân, vì vậy họ có thể không được chữa trị theo cùng một phương pháp.
Khám phá các mối quan hệ giữa mọi thứ là điều vô cùng quan trọng trong ayurveda. Thật dễ dàng để áp dụng theo một công thức, những hiểu biết về người bệnh sẽ [có hiệu quả] tốt hơn nhiều. Và phương diện này đóng một vai trò lớn khiến mọi người quan tâm đến ayurveda.
Nhiều người có ác cảm với các phương pháp khoa học bỏ qua tính cá nhân. Họ không muốn bị đối đãi như một con số thống kê. Số liệu thống kê là có giá trị nhưng vẫn chưa đủ, máy móc, và bỏ qua giá trị cá nhân. Vì vậy nhiều cơ hội dễ dàng bị bỏ qua nếu bạn đánh mất đi lợi thế do phớt lờ đặc điểm cá nhân.
Hiểu biết sâu sắc mà không phải điều gì thần bí
Chúng ta đều đang tìm kiếm kiến thức sâu sắc về sự phức tạp của cuộc sống, và chúng ta muốn biết về thế giới xung quanh. Khoa học Tây phương và ayurveda cung cấp hai mô hình nhận thức và khám phá. Một mục tiêu khác của ayurveda là nhìn thấy bản chất thiết yếu của một sự vật, không chỉ riêng vật chất tạo thành vật đó, mà còn thông qua phương pháp phân tích định tính độc đáo về các đặc tính sinh học của mình.
Bản chất này giúp bạn dự đoán tác động của việc ăn uống hoặc tương tác với một thứ gì đó.
Phương pháp của ayurveda dự đoán tác dụng dược lý của một chất đối với cơ thể. Mọi người đôi khi cần đến các bác sĩ, nhưng chất lượng cuộc sống của một người đến từ cuộc sống hàng ngày. Trong lĩnh vực sức khỏe, ayurveda giúp bạn dễ dàng biết được những gì tốt cho bệnh nhân theo cách có hệ thống nhưng phù hợp cao với tình huống của từng bệnh nhân.
Ayurveda nhận ra thế giới tự nhiên là phương tiện để đạt được sức khỏe cơ bản, cung cấp một mô hình có phương pháp để tiếp cận thế giới tự nhiên như một phương thuốc trong cuộc sống hàng ngày mà tất cả mọi người có thể sử dụng.
Ayurveda nhắm đến khả năng mọi người có thể thực hiện được. Bất kỳ ai đều có thể nhanh chóng học và áp dụng các khái niệm cơ bản, bất kể là có trình độ kỹ năng học thuật ở mức độ nào. Thực chất ayurveda khá đơn giản. Đó là một truyền thống dân gian bám sát vào nhịp điệu của tự nhiên, và giá trị của ayurveda đã duy trì truyền thống của hệ thống này qua hàng nghìn năm.
Dù bạn có quan tâm đến ayurveda đến đâu, hãy thận trọng với những gì phi thực tế về nó. Khi ayurveda được trình bày một cách kỳ lạ hoặc bí ẩn, đó có thể được xem là ma thuật hoặc điều kỳ diệu chứ không còn là phương pháp có giá trị, hệ thống vốn có.
Vân Hi biên dịch
Quý vị tham khảo bản gốc từ The Epoch Times
