Vaccine zona có thể làm tăng nguy cơ tái phát bệnh zona ở mắt
Vì vaccine kích thích hệ thống miễn dịch nên có thể khiến cơ thể nhắm vào các tàn dư liên quan đến virus trong mắt, dẫn đến bệnh zona ở mắt tái phát.
Một nghiên cứu gần đây cho thấy việc chích vaccine zona tái tổ hợp (RZV) hay vaccine Shingrix, trên những người đã từng bị bệnh zona ở mắt, có thể làm tăng nguy cơ tái phát bệnh.
Bệnh zona ở mắt là bệnh phát ban biểu hiện ở vùng mắt. Những trường hợp bệnh zona ở mắt nhẹ hơn thường xảy ra ở gần mí mắt, trong khi những trường hợp nặng hơn có thể gây viêm bên trong mắt và có khả năng dẫn đến mù lòa.
Các nhà nghiên cứu tại University of California (UC)–San Francisco phát hiện rằng, so với những người chưa chích vaccine có tiền sử bệnh zona ở mắt, những người được chích vaccine RZV có tỷ lệ tái phát bệnh zona ở mắt cao hơn 93%.
Tác giả chính của nghiên cứu, Tiến sĩ Nisha Acharya, giám đốc Dịch vụ Viêm màng bồ đào và Bệnh viêm mắt tại UC–San Francisco, nói với The Epoch Times rằng, “Sự gia tăng nguy cơ [tái phát bệnh] không quá lớn. Theo hiểu biết của tôi, đây là dữ liệu đầu tiên mà chúng tôi có về nguy cơ tái hoạt động sau chích vaccine phòng virus zoster cho nhóm bệnh nhân zona. Tôi nghĩ điều này làm dấy lên một số nghi vấn.”
Tái phát bệnh zona ở mắt có thể không phải là tái kích hoạt virus
Bệnh zona là do virus thủy đậu (varicella) gây ra. Sau khi một người mắc bệnh thủy đậu, virus sẽ xâm nhập vào các dây thần kinh trong cơ thể và trở nên không hoạt động. Nếu virus nằm im trong các dây thần kinh đi vào mắt, có thể gây bệnh zona ở mắt trong quá trình tái hoạt động của virus sau này.
Theo Viện Thần kinh học Hoa Kỳ, khoảng 10% đến 20% những người bị bệnh zona sẽ phát triển bệnh zona ở mắt.
Tiến sĩ Acharya cho biết mặc dù bệnh zona tái phát trên da khá phổ biến và thường là dấu hiệu của virus tiềm ẩn hoạt động, nhưng có thể có một cơ chế khác giải thích một số trường hợp tái phát ở mắt: “Hệ miễn dịch cơ thể phản ứng chống lại một số tàn dư của nhiễm trùng trước đó.”
Bà nói thêm vì vaccine kích hoạt hệ thống miễn dịch nên có thể khiến cơ thể phản ứng và nhắm vào những tàn dư liên quan đến virus trong mắt, dẫn đến tái phát bệnh zona ở mắt.
Tiến sĩ Acharya giải thích, “Có thể virus không hoạt động và nhân bản nữa, nhưng đôi khi có thể xảy ra tình trạng viêm do hệ miễn dịch đang phản ứng chống lại cái mà chúng tôi gọi là kháng nguyên virus hoặc các bộ phận của virus hoặc các mảnh virus liên quan đến lần nhiễm trùng trước đó.”
Ý nghĩa của nghiên cứu đối với các khuyến nghị về vaccine
Tiến sĩ Acharya cho biết vẫn còn quá sớm để kết luận liệu có nên thay đổi các khuyến nghị về vaccine hiện tại hay không.
Kể từ năm 2020, RZV là loại vaccine phòng bệnh zona duy nhất có sẵn ở Hoa Kỳ.
Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC) khuyến nghị tất cả những người trên 50 tuổi và những người bị suy giảm miễn dịch trên 19 tuổi nên chích vaccine, ngay cả khi họ có tiền sử bị bệnh zona.
Tiến sĩ Rafael Harpaz, nhà dịch tễ học bệnh truyền nhiễm đã nghỉ hưu của CDC, chuyên gia về virus herpes zoster và varicella, nói với The Epoch Times rằng, “Thực sự không có bằng chứng thuyết phục nào cho thấy việc mắc một đợt bệnh zona thì sẽ không tái phát trong các đợt tiếp theo.”
Ông nói thêm, “Về phương diện này, vì vaccine chắc chắn có tác dụng ngăn ngừa bệnh zona nên việc chích vaccine sẽ có tác dụng hơn thay vì [không can thiệp và] thực sự bị bệnh zona.”
Tuy nhiên, các tác giả đã thảo luận trong nghiên cứu rằng, do không có dữ liệu về độ an toàn của vaccine RZV ở những bệnh nhân có tiền sử bệnh zona ở mắt, nên một số bác sĩ nhãn khoa đã miễn cưỡng khuyến nghị chích vaccine này cho bệnh nhân bị bệnh zona ở mắt.
Nhóm của Tiến sĩ Acharya đã đánh giá hơn 16,400 bệnh nhân bị bệnh zona ở mắt trong cơ sở dữ liệu của họ. Những người tiếp tục chích vaccine RZV được theo dõi trong tối đa 90 ngày và so sánh với những người có tiền sử bệnh zona ở mắt nhưng không chích vaccine.
Chỉ những trường hợp được kê đơn thuốc do chẩn đoán bệnh zona ở mắt tái phát mới được xem là trường hợp tái phát. Các tác giả báo cáo rằng tỷ lệ tái phát bệnh zona ở mắt vào 8 tuần sau chích vaccine “là 37.7/1000 người/năm so với 26.2/1000 người/năm ở nhóm không chích vaccine.”
Tiến sĩ Acharya cho biết phát hiện này không gợi ý rằng những người đã nhiễm virus zoster trước đây không nên chích ngừa.
Tiến sĩ Acharya cho biết, “Câu hỏi đặt ra là lợi ích và rủi ro ở những bệnh nhân này là gì? Chúng tôi tìm thấy nhiều trường hợp tái phát hơn, nhưng chúng tôi không biết mức độ trầm trọng của những trường hợp tái phát này. Hậu quả đối với bệnh nhân là gì? … Tôi không có dữ liệu đó vì nghiên cứu này sử dụng dữ liệu yêu cầu bảo hiểm.”
Tiến sĩ Harpaz cho biết, nghiên cứu đã giải quyết các vấn đề khó đo lường chính xác và các mối liên hệ mà nghiên cứu tìm thấy “có ý nghĩa rất thấp về mặt thống kê,” “vì vậy, các nhà nghiên cứu cần phải thận trọng” trong cách giải thích các phát hiện của mình.
Tiến sĩ Acharya nói thêm rằng kết quả nghiên cứu không làm giảm đi lợi ích của vaccine RZV trong việc ngăn ngừa các trường hợp bệnh zona mới. Bà cho biết bà đã gặp nhiều trường hợp bệnh zona ở mắt nặng mà lẽ ra có thể ngăn ngừa được nếu bệnh nhân chọn chích vaccine phòng bệnh zona trước khi bị nhiễm trùng.
Không giống như Zostavax (một loại vaccine sống, giảm độc lực đã ngừng sản xuất vào năm 2020), RZV là vaccine không sống, chỉ cho người nhận tiếp xúc với protein của virus thủy đậu.
Ngoài tác dụng tương đối thoáng qua, vaccine Zostavax còn gây ra những trường hợp bệnh zona không thể giải thích được ở những người có hệ miễn dịch bình thường.
Vaccine COVID và bệnh zona tái phát
Kể từ khi khai triển vaccine COVID-19, một số nghiên cứu điển hình và nghiên cứu quan sát lớn hơn đã báo cáo sự tái phát của bệnh zona và bệnh zona ở mắt sau khi chích vaccine COVID-19. Tuy nhiên, nhiều nghiên cứu đã đi đến kết luận ngược lại.
Tiến sĩ Harpaz nói rằng ông chỉ có thể đoán rằng có mối liên hệ nào đó giữa vaccine COVID-19 và bệnh zona ở mắt tái phát.
Ông nói, “Virus Herpes zoster thực sự rất bí ẩn; chúng tôi không thực sự hiểu nguyên nhân gây ra bệnh zona.”
“Rõ ràng, chúng ta biết rằng tuổi tác là một yếu tố nguy cơ quan trọng và sự ức chế miễn dịch thực sự là yếu tố nguy cơ. Nhưng có rất nhiều người có khả năng miễn dịch tốt và không có vấn đề về hệ miễn dịch đã phát triển bệnh zona, và có một số yếu tố nhất định dường như thực sự khiến bạn dễ bị bệnh zona như chấn thương.”
Vân Hi biên dịch
Quý vị tham khảo bản gốc từ The Epoch Times
