Tổng y sĩ Hoa Kỳ cảnh báo: Phương tiện truyền thông xã hội đang đẩy mạnh ‘khủng hoảng sức khỏe tâm thần ở người trẻ tuổi’
Tổng y sĩ Hoa Kỳ, ông Vivek Murthy, đã đưa ra một khuyến cáo mới vào sáng ngày 23/05, cảnh báo rằng mạng xã hội có thể tác động tiêu cực đến sức khỏe tâm thần và sức khỏe tổng quát của trẻ em và thanh thiếu niên, đồng thời góp phần gây ra khủng hoảng sức khỏe tâm thần ở người trẻ tuổi.
“Câu hỏi phổ biến nhất mà các bậc cha mẹ dành cho tôi là ‘mạng xã hội có an toàn cho con trẻ hay không.’ Câu trả lời là, chúng ta không có đủ bằng chứng để nói rằng chúng an toàn, và trên thực tế, ngày càng có nhiều bằng chứng cho thấy mạng xã hội có thể gây hại cho sức khỏe tâm thần của người trẻ tuổi,” ông Murthy cho biết trong một thông cáo báo chí ngày 23/05. “Trẻ em tiếp xúc với những nội dung độc hại trên mạng, từ bạo lực và tình dục, đến bắt nạt và quấy rối. Và với nhiều trẻ, việc dùng mạng xã hội đang ảnh hưởng đến giấc ngủ và thời gian gặp gỡ quý báu của chúng với gia đình và bạn bè. Chúng ta đang ở giữa cuộc khủng hoảng sức khỏe tâm thần ở người trẻ tuổi tại quốc gia này và tôi lo rằng mạng xã hội là động lực quan trọng của cuộc khủng hoảng đó—một vấn đề mà chúng ta phải khẩn trương giải quyết.”
Khuyến cáo dài 25 trang (pdf), được ban hành bởi Bộ Y tế và Dịch vụ Nhân sinh (HHS), trích dẫn nhiều nghiên cứu về việc dùng mạng xã hội ảnh hưởng đến trẻ em như thế nào.
Khuyến cáo mô tả một số lợi ích của phương tiện truyền thông xã hội, chẳng hạn như xây dựng ý thức cộng đồng giữa những người có danh tính và sở thích chung. Tuy nhiên, khuyến cáo của HHS cũng lưu ý những hạn chế tiềm ẩn của việc dùng mạng xã hội kéo dài, chẳng hạn như khiến người dùng không để ý đến vóc dáng cơ thể và bị rối loạn ăn uống. Đồng thời, họ cũng dễ dàng tiếp xúc với những nội dung bắt nạt và thù địch, bị thương và thiệt mạng do thực hiện những thử thách rủi ro phổ biến trên mạng và bình thường hóa hành vi tự làm hại bản thân và tự sát. Khuyến cáo cũng mô tả mối liên quan giữa mạng xã hội với tình trạng khó ngủ và các vấn đề về tập trung.
Một nghiên cứu năm 2019 được trích dẫn trong khuyến cáo mới của HHS cho thấy trẻ từ 12 đến 15 tuổi dành hơn 3 giờ mỗi ngày trên mạng xã hội phải đối mặt với nguy cơ mắc các vấn đề về sức khỏe tâm thần cao gấp đôi bình thường, gồm cả triệu chứng trầm cảm và lo lắng.
Các nền tảng truyền thông xã hội cũng khiến trẻ em gặp phải một số đe dọa, chẳng hạn như bị bóc lột về tình dục hoặc tài chính. Theo một nghiên cứu năm 2023 (pdf) trích dẫn từ khuyến cáo của HHS, 58% nữ sinh dùng Instagram, 57% người dùng Snapchat và 46% người dùng TikTok đã báo cáo về việc có liên hệ không mong muốn từ người lạ trên các nền tảng này.
Cần làm gì với mạng xã hội
Tác động của mạng xã hội với trẻ em là một vấn đề được quan tâm từ lâu, nhưng cách thức để giải quyết lo ngại này vẫn chưa thực sự rõ ràng.
Ông Murthy trước đây đã đề xuất việc tăng yêu cầu về độ tuổi tối thiểu được dùng mạng xã hội. Nhiều nền tảng yêu cầu người dùng phải từ 13 tuổi trở lên, nhưng ông Murthy cho rằng độ tuổi đó có thể là còn quá sớm.
“Cá nhân tôi, dựa trên dữ liệu tôi đã thấy, tin rằng 13 tuổi là quá sớm,” ông nói với CNN vào tháng Giêng.
Vào tháng 03, Utah đã trở thành tiểu bang đầu tiên yêu cầu các công ty truyền thông xã hội xác minh người dùng trên 18 tuổi trong tiểu bang khi họ mở tài khoản và yêu cầu sự đồng ý của cha mẹ với người dùng dưới 18 tuổi. Tiểu bang Utah cũng thông qua luật yêu cầu các công ty truyền thông xã hội cho phép cha mẹ truy cập đầy đủ vào tài khoản của con họ.
Ông Murthy và HHS kết luận rằng gánh nặng quản lý mạng xã hội phần lớn đổ lên vai trẻ em và cha mẹ chúng.
“Mặc dù gần như tất cả các bậc cha mẹ tin rằng họ có trách nhiệm bảo vệ con mình khỏi nội dung không phù hợp trên mạng, nhưng toàn bộ gánh nặng giảm thiểu nguy cơ gây hại từ mạng xã hội không thể đặt lên vai trẻ em và cha mẹ. Gần 80% phụ huynh tin rằng các công ty công nghệ cũng có trách nhiệm bảo vệ con trẻ khỏi nội dung không phù hợp,” khuyến cáo mới của HHS nêu rõ.
Khuyến cáo kết thúc với danh sách các khuyến nghị dành cho nhà hoạch định chính sách, công ty, phụ huynh và trẻ em trong tương lai.
Một trong các khuyến nghị dành cho nhà hoạch định chính sách là kêu gọi thiết lập các tiêu chuẩn dựa trên độ tuổi về cách mà công ty truyền thông xã hội dùng các tính năng nhằm tối đa hóa thời gian, sự chú ý và mức độ tương tác trên nền tảng của họ. Các nhà hoạch định chính sách cũng được khuyến nghị “cần bảo đảm các công ty công nghệ chia sẻ dữ liệu liên quan đến tác động sức khỏe của nền tảng với các nhà nghiên cứu độc lập và công chúng”, trợ giúp phát triển chương trình giảng dạy kiến thức kỹ thuật số và phương tiện truyền thông trong trường học, đồng thời giúp đỡ tăng nguồn tài trợ cho các nghiên cứu về lợi ích và tác hại tiềm ẩn của phương tiện truyền thông xã hội.
Các công ty truyền thông xã hội nên chia sẻ dữ liệu người dùng cho các nhà nghiên cứu một cách tự do hơn, đồng thời điều chỉnh tốt hơn các công cụ và tính năng của nền tảng để giảm tác hại và khuyến khích hành vi trực tuyến an toàn cho giới trẻ.
