Nguyên nhân và liệu pháp điều trị thay thế cho hội chứng quá phát vi khuẩn ruột non (SIBO)
Sự quá phát vi khuẩn ruột non có thể gây ra một loạt các triệu chứng. Tuy nhiên có một số phương pháp điều trị an toàn và tự nhiên cho tình trạng này.
Quá phát vi khuẩn ruột non (SIBO) nổi tiếng là không được chẩn đoán đúng mức vì nhiều triệu chứng của bệnh tương tự như các vấn đề sức khỏe khác.
Nghiên cứu cho thấy có tới 60% hội chứng ruột kích thích (IBS) là do SIBO gây ra và căn bệnh này ảnh hưởng đến ít nhất 6 đến 15% những người khỏe mạnh, không có triệu chứng. Số người bị SIBO thực sự vẫn còn chưa rõ.
“SIBO không nổi tiếng như các vấn đề về đường ruột khác,” Tiến sĩ Onyx Adegbola cho biết trong một cuộc phỏng vấn gần đây với tôi về “Khám phá Sức khỏe Đích thực.” Tiến sĩ Adegbola lưu ý rằng nhiều người bị SIBO có các triệu chứng làm suy giảm đáng kể chất lượng cuộc sống của họ.
Tiến sĩ Adgebola là bác sĩ-nhà khoa học hiện chuyên về các vấn đề đường ruột như SIBO. Bà bắt đầu hành nghề tư nhân sau khi một thành viên trong gia đình gần đây bị suy nhược đường ruột. Điều này khiến bà nhận ra rằng không có nhiều sản phẩm và tài nguyên dành cho những người bị các loại bệnh lý này.
Tin tốt là nghiên cứu hiện đang chỉ ra có một số liệu pháp điều trị tự nhiên có thể hiệu quả hơn cả phép điều trị bằng kháng sinh tiêu chuẩn vốn thường được kê cho những người bị SIBO.
SIBO là gì?
Có một số loại SIBO, nhưng bài viết này sẽ tập trung vào SIBO ưu thế hydro, được đặc trưng bởi sự sản xuất dư thừa hydro trong ruột non và thường liên quan đến tiêu chảy.
Một dạng SIBO phổ biến khác là ưu thế khí methane, thường liên quan đến táo bón.
Tất cả các thể bệnh của SIBO đều xuất hiện tình huống vi khuẩn từ vị trí bình thường trong đại tràng di chuyển và xâm nhập lên ruột non. Vi khuẩn tích tụ và bắt đầu dẫn đến một loạt các triệu chứng.
Triệu chứng của SIBO
- Đau bụng sau bữa ăn
- Bệnh tiêu chảy
- Giảm cân
- Đánh hơi
- Khó tiêu
- Táo bón
- Chuột rút
- Đầy hơi
- Thiếu hụt chất dinh dưỡng
Trong khi nhiều triệu chứng SIBO không thể bị bỏ sót, thì những triệu chứng khác lại tinh vi hơn, đặc biệt là thiếu hụt chất dinh dưỡng. Tiến sĩ Adgebola cho biết, vai trò chính của ruột non là hấp thụ chất dinh dưỡng từ thức ăn và sự xâm nhập của vi khuẩn có thể phá vỡ chức năng chính này. Hậu quả có thể là đáng kể:
- Thiếu vitamin B12: Điều này gây ra yếu cơ, ngứa ran và tê ở bàn tay, bàn chân. Trong những trường hợp bệnh tiến triển, có thể xuất hiện tổn thương hệ thần kinh trung ương và rối loạn tâm thần. Thiếu loại vitamin này cũng có thể dẫn đến thiếu máu.
- Thiếu calcium: SIBO dẫn đến kém hấp thu chất béo. Chất béo dư thừa liên kết calcium, làm giảm sự hấp thụ calcium. Điều này có thể dẫn đến chứng loãng xương.
- Không dung nạp Lactose: SIBO có thể làm hỏng niêm mạc ruột và những người bị bệnh này có thể không dung nạp các sản phẩm từ sữa.
- Các thiếu hụt dinh dưỡng khác: Thiếu zinc, sắt và vitamin A, D, E và K đều có thể xảy ra.
Các xét nghiệm đối với bệnh SIBO
Nếu nghi ngờ bạn bị SIBO, bác sĩ sẽ yêu cầu xét nghiệm hydro và methane trong hơi thở.
Khi làm bài kiểm tra, trước tiên bạn được cho uống nước đường và sau đó thổi vào ống. Nếu vi khuẩn kỵ khí trong ruột non của bạn phân hủy các loại đường đó, chúng sẽ tạo ra hydro. Xét nghiệm sẽ giúp đo lượng hydro (hoặc methane) trong hơi thở.
Nếu hydro và methane tăng trên một ngưỡng nhất định sau khi uống, đồng nghĩa với việc có quá nhiều vi khuẩn tạo khí trong ruột non.
Tổng quan về điều trị
Tiến sĩ Adgebola cho biết: “Việc điều trị hydro SIBO thường được chia thành các giai đoạn. [Đầu tiên là] diệt trừ vi khuẩn sinh trưởng dư thừa và sau đó điều trị tận gốc nguyên nhân.”
Trong giai đoạn diệt trừ đầu tiên, mục tiêu là tiêu diệt vi khuẩn dư thừa trong ruột non.
Các bác sĩ thường sử dụng thuốc kháng sinh rifaximin để tiêu diệt vi khuẩn dư thừa, nhưng nhiều người không dung nạp thuốc tốt.
Một số bác sĩ thích sử dụng thuốc chống vi trùng thảo dược như dầu bạc hà tan trong ruột để tiêu diệt vi khuẩn. Những phương pháp điều trị này ít tác hại so với thuốc kháng sinh và đã được chứng minh là có hiệu quả.
Tiến sĩ Adgebola cho biết: “Trong khi có những chất chống vi trùng thảo mộc khác như viên nang dầu oregano, tỏi và chiết xuất lá ô liu, thì dầu bạc hà được sử dụng phổ biến hơn.”
“Ngoài ra, trong khi chờ dầu bạc hà loại bỏ SIBO, bạn có thể áp dụng cách ăn ít FODMAP để kiểm soát các triệu chứng của mình và giúp tiêu diệt vi khuẩn.”
Tài liệu khoa học cũng chỉ ra việc sử dụng các sản phẩm bổ sung men vi sinh và cách ăn uống đầy đủ chất cũng có hiệu quả trong việc giảm các triệu chứng SIBO và loại bỏ vi khuẩn dư thừa.
Cleveland Clinic giải thích: “Cách ăn kiêng nguyên tố là cách ăn thay thế bữa ăn dạng lỏng, cung cấp một thành phần dinh dưỡng hoàn chỉnh được chia thành dạng ‘nguyên tố’ nhất.”
Cách ăn ít FODMAP
FODMAP là từ viết tắt của fermentable oligosaccharides, disaccharides, monosaccharides, và polyols, là tên khoa học của bốn loại phân tử carbohydrate được tìm thấy tự nhiên trong nhiều loại trái cây, rau, ngũ cốc, đậu và các sản phẩm từ sữa.
FODMAP là các phân tử đường có thể được vi khuẩn sử dụng và tạo ra các triệu chứng của SIBO như thừa nước và khí trong ruột.
Tiến sĩ Adgebola cho biết: “Mục đích của cách ăn ít FODMAP là hạn chế những loại carbohydrate này để về cơ bản bạn đang bỏ đói vi khuẩn có hại bằng cách không cho chúng lên men. Điều này sẽ làm giảm các triệu chứng của SIBO. Nghiên cứu đã phát hiện thấy cách ăn ít FODMAP làm giảm các triệu chứng ở 86% những người bị SIBO hoặc IBS.”
Bà lưu ý một số loại thực phẩm có hàm lượng FODMAP cao như sau:
- Tỏi
- Hành
- Lúa mì hoặc ngũ cốc có chứa fructan
- Sữa (lactose)
- Đậu hạt
- Một số loại trái cây
- Chất tạo ngọt
Có hai ứng dụng mà Tiến sĩ Adgebola đề xuất cho những người bắt đầu thực hiện cách ăn ít FODMAP là Monash FODMAP và FODMAP Friendly.
Bà cho biết: “Những ứng dụng này có khẩu phần thức ăn cho mỗi bữa ăn và đáng tin cậy hơn so với việc sử dụng danh sách [thực phẩm] ít FODMAP mà bạn tìm thấy trên internet vì các công ty này đang thực hiện thử nghiệm và nghiên cứu.”
Liệu pháp tự nhiên so với thuốc kháng sinh
Theo Hội nghị SIBO Tích hợp năm 2017 do Tập san Natural Medicine Journal (Y học Tự nhiên) tổ chức, các lựa chọn điều trị tự nhiên chính cho SIBO bao gồm điều chỉnh cách ăn uống và thuốc kháng sinh thảo dược.
Nghiên cứu cho thấy các sản phẩm bổ sung thảo dược có thể hoạt động tốt tương đương, thậm chí tốt hơn thuốc kháng sinh trong việc tiêu diệt vi khuẩn.
Ví dụ, trong một nghiên cứu năm 2014 được công bố trên Global Advances in Health and Medicine (Những tiến bộ toàn cầu về sức khỏe và y học), 165 bệnh nhân SIBO được chia thành hai nhóm. Một nhóm được điều trị bằng rifaximin và nhóm còn lại được điều trị bằng thảo dược.
Kết quả cho thấy 46% bệnh nhân được điều trị bằng thảo dược có kết quả xét nghiệm hơi thở âm tính (có nghĩa là sự quá phát vi khuẩn đã biến mất) so với chỉ 34% bệnh nhân dùng rifaximin.
Nghiên cứu cũng báo cáo nhiều tác dụng phụ ở những bệnh nhân dùng rifaximin, bao gồm:
- Một trường hợp phản ứng dị ứng trầm trọng.
- Hai trường hợp phản ứng dị ứng nhẹ.
- Hai trường hợp tiêu chảy.
- Một trường hợp nhiễm C.difficile.
Điều này trái ngược với chỉ một trường hợp tiêu chảy được báo cáo trong nhóm điều trị bằng thảo dược.
Một tổng quan khác đã đánh giá 18 nghiên cứu về điều trị SIBO bằng men vi sinh. Men vi sinh được phát hiện là có hiệu quả trong việc loại bỏ vi khuẩn dư thừa, điều trị đau bụng và loại bỏ việc sản xuất khí quá mức thường thấy ở SIBO.
Cuối cùng, một nghiên cứu đã xem xét vai trò của cách ăn nguyên tố trong điều trị SIBO. Trong nghiên cứu này, 124 bệnh nhân được điều trị bằng SIBO ưu thế khí methane hoặc hydro bằng cách ăn kiêng nguyên tố trong hai tuần. Đến ngày thứ 15, 80% bệnh nhân có kết quả kiểm tra hơi thở bình thường. Điều đó có nghĩa là lượng vi khuẩn quá mức trong ruột non của họ đã biến mất.
Hầu hết các loại thuốc kháng sinh dược phẩm đều tiêu diệt tất cả vi khuẩn trong ruột một cách bừa bãi, ngay cả những vi khuẩn tốt giúp tiêu hóa và các chức năng khác như điều chỉnh tâm trạng.
Điều này có thể khiến hệ vi sinh vật đường ruột bị xáo trộn. Tình trạng này được gọi là rối loạn vi khuẩn đường ruột, có thể dẫn đến các rối loạn sức khỏe khác nhau như trầm cảm, lo lắng, tiểu đường và các vấn đề về đường ruột như SIBO.
Nguyên nhân gốc rễ
Tiến sĩ Adgebola nói rằng chỉ giải quyết các triệu chứng của SIBO là không đủ.
Bà nói: “Bởi vì SIBO là triệu chứng của một nguyên nhân căn bản, nên khi đã loại bỏ sự phát triển quá mức của vi khuẩn, điều quan trọng là phải điều trị nguyên nhân căn bản của SIBO. Nếu chỉ loại bỏ vi khuẩn, nó có thể biến mất và quay trở lại sau đó.”
Một số tình trạng có thể làm tăng nguy cơ hoặc là nguyên nhân gốc rễ của SIBO.
Đại Hải biên dịch
Quý vị tham khảo bản gốc tại The Epoch Times.
