Hít fentanyl có thể gây ra tổn thương não không hồi phục

Một người đàn ông 47 tuổi ở tiểu bang Seattle trong chuyến công tác đến tiểu bang Oregon đã trở thành trường hợp bị bệnh não đầu tiên do hít fentanyl được báo cáo. Mặc dù sự việc xảy ra vào tháng 02/2023 nhưng báo cáo về bệnh não chất trắng nhiễm độc được công bố trên BMJ Case Report (Tập san Báo cáo Trường hợp BMJ.)

Các báo cáo trước đây ghi nhận bệnh não do hít heroin

Vào ngày 25/2/2023, người đàn ông này được phát hiện trong tình trạng bất tỉnh trong phòng khách sạn của mình. Mặc dù không có vấn đề y tế nào trước đó, ông đã bất tỉnh trong khoảng thời gian không xác định trước khi được tìm thấy. Người ta phát hiện gần chỗ ông có những viên thuốc bị nghiền nát không rõ tên và có những cặn trắng trên chiếc bàn gần đó.

Khi đến khoa cấp cứu của Đại học Khoa học & Sức khỏe Oregon (OHSU), ông không thể làm theo mệnh lệnh hoặc trả lời các câu hỏi. Ông có thể đáp ứng với kích thích đau ở chân nhưng không có đáp ứng ở cánh tay.

Kết quả chụp cắt lớp não cho thấy chất trắng trong não của ông bị viêm và sưng lên, đồng thời tiểu não – bộ phận chịu trách nhiệm về dáng đi và khả năng giữ thăng bằng cho cơ thể – đã bị tổn thương.

Tuy kết quả sàng lọc thuốc ban đầu cho kết quả âm tính, kết quả xét nghiệm nước tiểu sau đó cho thấy hàm lượng fentanyl rất cao, hướng đến chẩn đoán bệnh chất trắng do hít fentanyl.

Các chuyên gia y tế đã ghi nhận các trường hợp bệnh não do hít heroin trước đây, nhưng đây là trường hợp đầu tiên liên quan đến hít fentanyl.

Bệnh nhân mới dùng fentanyl lần đầu

Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC), fentanyl là một loại thuốc phiện tổng hợp mạnh hơn morphin từ 50 đến 100 lần. Mặc dù fentanyl có thể được sử dụng trong y học để giảm đau nhưng fentanyl thường được bán qua các thị trường ma túy một cách bất hợp pháp vì có tác dụng giống heroin. Do đó, tỷ lệ tử vong do quá liều liên quan đến opioid tổng hợp, bao gồm cả chất tương tự fentanyl và fentanyl, đã tăng hơn 22% từ năm 2021 đến năm 2022. CDC báo cáo rằng tỷ lệ tử vong do dùng quá liều vào năm 2021 cao hơn gần 22 lần so với năm 2013.

Tiến sĩ Chris Eden, tác giả chính của nghiên cứu, nói trong một thông cáo báo chí rằng, “Việc sử dụng opioid, đặc biệt là fentanyl, đã bị lên án rất nhiều. Đây là trường hợp một người đàn ông trung lưu, ở độ tuổi cuối 40, có con nhỏ, lần đầu tiên sử dụng fentanyl. Điều đó chứng tỏ rằng fentanyl có thể ảnh hưởng đến mọi người trong xã hội của chúng ta.”

Mười tám ngày sau khi được đưa đến bệnh viện, người đàn ông vẫn nằm liệt giường và phải ăn qua đường ống thông dạ dày. Ông đã được chỉ định điều trị bằng nhiều loại thuốc cho chứng tiểu không tự chủ, chấn thương thận, suy giảm nhận thức, nghi ngờ [hội chứng] cai nghiện opioid, đau và kích động, và viêm phổi.

Tiến sĩ Eden cho biết, “Chúng tôi biết rất rõ những tác dụng phụ kinh điển của thuốc phiện: ức chế hô hấp, mất ý thức, mất phương hướng. Nhưng về cơ bản, chúng tôi không nghĩ rằng chất gây nghiện có thể gây ra tổn thương não không thể phục hồi và có sự ảnh hưởng đến não như trong trường hợp này.”

Sự phục hồi ‘thần kỳ’

Sau 26 ngày, người đàn ông được xuất viện để đến cơ sở phục hồi chức năng và đã ở đó thêm một tháng nữa. Ông đã trở về nhà với sự trợ giúp của một nhà vật lý trị liệu ngoại trú và nhà trị liệu nghề nghiệp. Ông đã bình phục hoàn toàn và trở lại làm việc sau chưa đầy một năm.

Tiến sĩ Eden cho biết trong thông cáo báo chí, “Trường hợp này liên quan đến nội khoa, thần kinh học, hình ảnh học thần kinh và chăm sóc giảm nhẹ, cùng với các y tá, nhân viên xã hội, người lập kế hoạch xuất viện, nhà vật lý trị liệu, bác sĩ dinh dưỡng và dược sĩ. Tôi tự hào về các nhóm đa ngành tại OHSU đã làm việc cùng nhau để giải quyết những ca bệnh phức tạp, cả từ góc độ y tế và xã hội.”

Hiện tại, bệnh nhân này không còn nhớ gì về sự việc đó nhưng bày tỏ lòng biết ơn vì sự hồi phục “thần kỳ” của mình.