Quân đội Hoa Kỳ xác nhận nguy cơ Trung Cộng gia tăng các hành động nhắm vào Đài Loan
Quân đội Hoa Kỳ cảnh báo rằng Trung Cộng có thể đang đẩy nhanh tiến độ để giành quyền kiểm soát Đài Loan, hòn đảo dân chủ từng là nguồn gốc căng thẳng chính giữa Hoa Thịnh Đốn và Bắc Kinh trong nhiều thập kỷ qua và được nhiều người coi là yếu tố kích hoạt có khả năng nhất gây ra một cuộc chiến tranh thảm khốc tiềm ẩn Hoa Kỳ-Trung Quốc.
Nỗi lo về Đài Loan xuất hiện khi Trung Cộng nắm giữ sức mạnh mới có được từ nhiều năm xây dựng quân đội. Chế độ này đã trở nên hung hăng hơn với Đài Loan và quả quyết hơn trong các tranh chấp chủ quyền trên Biển Đông. Bắc Kinh cũng trở nên hung hăng hơn với Hoa Thịnh Đốn; các quan chức cao cấp của Trung Cộng đã trao đổi một cách sắc bén và công khai châm chọc một cách bất thường với Ngoại trưởng Antony Blinken trong các cuộc đàm phán ở Alaska vào tháng trước (03/2021).
Tuy nhiên, hành động quân sự nhắm vào Đài Loan của Trung Cộng sẽ là một phép thử cho sự ủng hộ của Hoa Kỳ dành cho hòn đảo mà Bắc Kinh coi là một tỉnh ly khai này. Đối với chính phủ ông Biden, họ có thể đưa ra lựa chọn từ bỏ một tổ chức dân chủ, hữu hảo hoặc mạo hiểm với những gì có thể trở thành một cuộc chiến toàn diện vì một nguyên nhân vốn không nằm trong sự cân nhắc của hầu hết người dân Hoa Kỳ. Hoa Kỳ từ lâu đã cam kết giúp Đài Loan tự vệ, nhưng lại cố tình không nói rõ họ sẽ đáp trả một cuộc tấn công của Trung Cộng đến mức nào.
Sự tích tụ các mối lo ngại này vừa khớp với quan điểm rằng Trung Quốc là một thách thức hàng đầu đối với Hoa Kỳ và cần phải sớm hành động nhiều hơn nữa—bằng quân sự, ngoại giao và bằng các phương tiện khác—để răn đe Bắc Kinh khi chính quyền này tìm cách hất cẳng Hoa Kỳ khỏi vị trí nước nắm quyền lực vượt trội ở Châu Á. Một số nhà lãnh đạo quân sự Hoa Kỳ coi Đài Loan có khả năng nhất là điểm chuyển giao.
“Chúng tôi có dấu hiệu cho thấy rủi ro đang thực sự gia tăng,” Đô đốc Philip Davidson, chỉ huy quân sự Hoa Kỳ cao cấp nhất ở khu vực Châu Á-Thái Bình Dương, nói với một hội đồng Thượng viện vào tháng trước, đề cập đến hành động quân sự của Trung Cộng nhắm vào Đài Loan.
“Mối đe dọa hiện rõ trong thập kỷ này—trên thực tế, là trong sáu năm tới đây,” ông Davidson nói.
Vài ngày sau đó, người kế nhiệm được kỳ vọng của ông Davidson, Đô đốc John Aquilino, đã từ chối ủng hộ cho khoảng thời gian sáu năm nhưng đã nói với các thượng nghị sĩ tại phiên điều trần xác nhận của mình rằng: “Ý kiến của tôi là, vấn đề này cận kề với chúng tôi hơn nhiều so với suy nghĩ của hầu hết mọi người.”
Các quan chức chính phủ ông Biden đã nói một cách không trực tiếp nhưng nhấn mạnh ý định làm sâu sắc thêm mối liên kết với Đài Loan, trích dẫn cảnh báo từ Bắc Kinh về việc chống lại sự can thiệp của người ngoài vào những gì được xem là vấn đề trong nước.
Hôm thứ Tư (07/04), Bộ trưởng Ngoại giao Đài Loan Ngô Chiêu Tiếp (Joseph Wu) cho biết mối đe dọa quân sự nhắm vào đất nước của ông đang gia tăng, và trong khi ông nói rằng nó chưa “đặc biệt đáng báo động,” quân đội Trung Cộng trong vài năm qua đã tiến hành điều mà ông gọi là “thực chiến” gần hòn đảo này.
“Đừng bao giờ nghi ngờ việc chúng tôi luôn sẵn sàng tự mình tự vệ,” ông Ngô nói với các phóng viên. “Chúng tôi sẽ chiến đấu nếu chúng tôi cần chiến đấu, và nếu chúng tôi cần phải tự vệ đến cùng, thì chúng tôi sẽ tự vệ đến cùng.”
Bộ trưởng Quốc phòng Lloyd Austin gọi Trung Cộng là “mối đe dọa gia tăng” đối với Hoa Kỳ và các hoạt động quân sự đang điều chỉnh lại cho phù hợp. Chẳng hạn, Lực lượng Thủy quân lục chiến đang tự định hình lại trước Trung Quốc và Nga sau hai thập kỷ tập trung chiến đấu chống lại các phần tử cực đoan ở Trung Đông.
Hầu như không có một khía cạnh nào trong quá trình hiện đại hóa quân sự của Trung Quốc không chọc giận quân đội Hoa Kỳ. Đô đốc Charles Richard, người đứng đầu Bộ Chỉ huy Chiến lược Hoa Kỳ chịu trách nhiệm về các lực lượng nguyên tử của Hoa Kỳ, gần đây đã viết trong một bài viết luận rằng Trung Quốc đang trên đường trở thành một “đối thủ đồng cấp chiến lược” của Hoa Kỳ. Ông cho biết kho vũ khí nguyên tử của Trung Quốc dự kiến sẽ tăng gấp đôi “nếu không muốn nói là gấp ba hoặc gấp bốn lần” trong 10 năm tới, mặc dù điều này vượt ra khỏi quan điểm chính thức của Ngũ Giác Đài rằng kho dự trữ này sẽ “ít nhất là gấp đôi” trong khoảng thời gian đó.
Tuy nhiên, Đài Loan lại được coi là vấn đề cấp bách nhất.
Các quan chức Hoa Kỳ đã ghi nhận các hành động của Quân đội Giải phóng Nhân dân dường như được dàn dựng để làm rung chuyển Đài Loan. Chẳng hạn, các cuộc không kích của Trung Cộng, bao gồm bay quanh hòn đảo, gần như xảy ra hàng ngày, nhằm phô diễn sự đe dọa, làm hao mòn các phi công cùng máy bay của Đài Loan và thám thính năng lực [chiến đấu] của Đài Loan.
Các quan chức Trung Cộng đã chế giễu những bình luận của ông Davidson về Đài Loan. Phát ngôn viên Bộ Quốc phòng, Đại tá Nhậm Quốc Cường (Ren Guoqiang), kêu gọi Hoa Thịnh Đốn “từ bỏ tư duy không có hòa bình” và hành động nhiều hơn nữa để tạo dựng lòng tin và sự kiên định lẫn nhau. Ông nói rằng “các nỗ lực của các thế lực bên ngoài hòng sử dụng Đài Loan để tìm cách kiềm chế Trung Quốc, hay việc các lực lượng đòi độc lập tại Đài Loan sử dụng các phương tiện quân sự để đạt mục đích độc lập, đều đi vào ngõ cụt.”
Tác động của một hành động quân sự của Trung Quốc nhằm vào Đài Loan cùng 23 triệu dân của hòn đảo này là rất sâu sắc và có khả năng nghiêm trọng đến mức Bắc Kinh và Hoa Thịnh Đốn từ lâu đã nắm giữ một nền tảng trung gian mỏng manh—đó là quyền tự chủ chính trị của người Đài Loan không bị kiểm soát bởi Bắc Kinh nhưng chưa chạm tới độc lập chính thức.
Các dự đoán về thời điểm Trung Cộng quyết định gắng sức ép buộc Đài Loan về lại với đại lục từ lâu đã khác nhau và không có được quan điểm thống nhất ở Hoa Kỳ. Ông Larry Diamond, một thành viên cao cấp tại Viện Hoover của Đại học Stanford, tuần trước cho biết, ông nghi ngờ các nhà lãnh đạo Trung Cộng đã sẵn sàng để ép buộc trong vấn đề này.
“Tôi không nghĩ điều đó sẽ sớm xảy đến,” ông nói.
Chính phủ ông Trump đã thực hiện một loạt các hành động nhằm thể hiện cam kết mạnh mẽ hơn đối với Đài Loan, bao gồm việc cử một thành viên Nội các tới Đài Bắc vào năm ngoái, đưa ông này trở thành quan chức cao cấp nhất của Hoa Kỳ đến thăm hòn đảo này kể từ khi quan hệ ngoại giao chính thức bị cắt đứt vào năm 1979 vì chiều ý Trung Quốc. Chính phủ ông Biden cho biết họ muốn hợp tác với Trung Quốc trên các phương diện có thể nhưng đã lên tiếng phản đối một loạt các hành động của Trung Cộng.
Tuần trước, Đại sứ Hoa Kỳ tại đảo quốc Palau ở Thái Bình Dương, ông John Hennessey-Niland, đã trở thành đại sứ đặc mệnh toàn quyền Hoa Kỳ phụng sự đầu tiên đến thăm Đài Loan kể từ khi Hoa Thịnh Đốn cắt đứt quan hệ với Đài Bắc để chiều lòng Bắc Kinh.
Trung Quốc là mục tiêu bị chỉ trích thường xuyên trong Quốc hội [Hoa Kỳ]. Mối lo ngại về việc chống lại quân đội ngày càng gia tăng của chế độ này có thể được phản ánh trong việc thông qua Sáng kiến Răn đe Thái Bình Dương, được tài trợ 2.2 tỷ USD cho năm 2021. Ông Davidson muốn sáng kiến này, cùng các sáng kiến khác, hỗ trợ thiết lập một hệ thống phòng không tốt hơn để bảo vệ lãnh thổ Guam của Hoa Kỳ khỏi hỏa tiễn Trung Quốc và duy trì sự thống trị của quân đội Hoa Kỳ trong khu vực.
Dân biểu Adam Smith (Dân Chủ-Washington), Chủ tịch Ủy ban Lực lượng Vũ trang Hạ viện, thì hoài nghi về định hướng thống trị của quân đội.
“Với cách mà thế giới vận hành hiện nay, việc để một quốc gia thống trị chỉ là điều vô vọng phi thực tế,” ông nói gần đây trong một diễn đàn trực tuyến được tài trợ bởi Meridian, một trung tâm ngoại giao phi đảng phái. Ông nói rằng quân đội Hoa Kỳ có thể duy trì sức mạnh sung mãn, trong liên kết đối tác với các đồng minh, để gửi đi thông điệp rằng: “Trung Quốc, đừng xâm lược Đài Loan vì sẽ là không đáng để quý vị phải trả giá cho hành động này.”
Do Robert Burns/The Associated Press thực hiện
Thanh Xuân biên dịch
Xem thêm: