Phong cách học tập của trẻ em (P1): Làm thế nào để trẻ học tốt nhất?
Loạt 10 bài ‘Để trẻ học tốt nhất’ của Pat Kozyra – một giáo viên người Canada đã có kinh nghiệm dạy học hơn 50 năm. Trong loạt bài này, cô đề cập đến một loạt các chủ đề có thể được cả phụ huynh và giáo viên quan tâm – các chủ đề bao gồm: Phong cách học tập của trẻ em, Đa trí thông minh, Tầm quan trọng của Âm nhạc, Tầm quan trọng của Vui chơi và các chủ đề khác.
Pat đã dạy các lớp tiểu học, thanh nhạc, nghệ thuật và giáo dục năng khiếu và cô đã từng là điều phối viên mầm non, giáo viên dạy tiếng Anh như ngôn ngữ thứ hai và đã giảng các khóa học về Giáo dục Đặc biệt tại Đại học Lakehead ở Thunder Bay, Ontario, Canada. Cô tổ chức các buổi dạy kèm tư và hội thảo giáo dục, là một nhà văn tự do và đã từng là khách mời nhiều lần của một chương trình phát thanh ở Hồng Kông dựa trên các chủ đề trong cuốn sách của cô “Lời khuyên và những thông tin thú vị dành cho phụ huynh và giáo viên”.
Giới thiệu về phong cách học tập của trẻ
Làm thế nào để con học tốt nhất và dưới những điều kiện gì? Các chuyên gia nói rằng “Một kích cỡ (kiểu) không phù hợp cho tất cả”. Hầu hết ai cũng có phong cách học tập yêu thích của mình, nhưng chúng ta vẫn sử dụng các phong cách khác khi cần thiết. Bốn loại phong cách học tập cơ bản là dùng thị giác, thính giác, xúc giác và hình thể.
Là phụ huynh của hai trẻ vị thành niên, tôi luôn lo lắng khi con mở nhạc để học bài, làm bài tập về nhà với ánh sáng mờ trong phòng và ngồi trên sàn để làm bài, nhưng tôi đã sớm tìm hiểu thông qua công việc của mình với các học sinh năng khiếu ở Canada trong 15 năm, đó chỉ đơn giản là “phong cách học tập” của trẻ. Ngày nay, nhiều giáo viên giỏi thực sự cố gắng soạn và giảng dạy các tài liệu và nguồn tư liệu mà sẽ hấp dẫn và thúc đẩy trẻ học theo những cách phù hợp nhất giúp chúng tiếp thu và xử lý thông tin.
Sau đây là các phương pháp học tập khác nhau mà trẻ có thể thích:
- Phòng ánh sáng mờ, hay phòng chói sáng? (sử dụng giấy bóng kính màu trên cửa sổ)
- Phòng ấm cúng hay cửa sổ mở để đón gió mát?
- Căn phòng tĩnh lặng, hay căn phòng tràn ngập âm nhạc hoặc những tiếng ồn không đáng có?
- Ghế dựa thẳng lưng hay đệm êm ái ấm cúng trên sàn?
- Thẻ học có ghi chú, hay ghi nhớ bằng hình ảnh, hoặc các phòng học nghe-nhìn?
- Trẻ học qua xúc giác, vận động?
- Trong bảy loại trí thông minh của Tiến sĩ Howard Gardner, loại nào phù hợp nhất với con bạn?
Tự đánh giá điểm mạnh phương thức hoặc phong cách học tập
Hãy nhớ rằng “những học sinh có sở thích không thiên về một phương thức nào là những người học linh hoạt hơn và đã sử dụng nhiều kỹ thuật học tập hơn là chỉ một số ít. Ba trong số năm giác quan của con người chủ yếu được sử dụng để học, lưu trữ, ghi nhớ và gợi lại thông tin”.
Bản Tự đánh giá đơn giản sau đây đã được nhà xuất bản Incentive Publications, Nashville, Tennessee in ra, nhưng có rất nhiều bài test có sẵn trên mạng và bạn có thể sử dụng miễn phí để biết con mình học tốt nhất theo cách nào và trong hoàn cảnh nào.
Đọc từng câu và khoanh tròn vào câu trả lời thích hợp nhất (a, b, c). Một số sẽ khó trả lời nhưng hãy cố gắng trả lời theo cách bạn thường phản ứng nhất.
1. Bạn thường nhớ bài giảng trên lớp tốt hơn khi:
a) Bạn không ghi chú nhưng rất chăm chú nghe
b) Bạn ngồi hàng đầu và quan sát người giảng
c) Bạn ghi chép (dù bạn có nhìn người giảng hay không.
2. Bạn thường giải quyết vấn đề bằng cách:
a) Tự trò chuyện với bản thân hoặc bạn bè
b) Sử dụng cách tiếp cận có hệ thống có tổ chức với danh sách, lịch trình, v.v.
c) Tản bộ, đi tới đi lui hoặc một số hoạt động thể chất khác
3. Bạn nhớ số điện thoại khi bạn không thể viết chúng bằng cách:
a) Nhẩm thành tiếng các con số
b) “Nhìn thấy” hoặc “hình dung” các số trong đầu bạn
c) “Viết” các số bằng ngón tay lên bàn hoặc tường
4. Bạn cảm thấy dễ dàng nhất khi học một điều mới bằng cách:
a) Nghe ai đó giải thích cách làm
b) Xem biểu diễn cách làm
c) Tự mình thử
5. Điều bạn nhớ rõ nhất từ một bộ phim:
a) Các nhân vật nói gì, âm nhạc và tiếng động nền
b) Bối cảnh, cảnh vật và trang phục
c) Cảm giác bạn trải nghiệm trong suốt bộ phim
6. Khi đến cửa hàng tạp hóa, bạn:
a) Nhẩm thầm hoặc ra tiếng danh sách cần mua
b) Đi lên và đi xuống các quầy hàng để xem bạn cần gì
c) Thường nhớ những thứ bạn cần từ danh sách để lại ở nhà
7. Bạn đang cố gắng ghi nhớ điều gì đó và vì vậy bạn:
a) Cố gắng hình dung điều đó trong tâm trí
b) Nghe trong tâm trí bạn những gì đã nói hoặc tiếng ồn đã xảy ra
c) Cảm nhận cách “nó” phản ứng với cảm xúc của mình.
8. Bạn học ngoại ngữ tốt nhất bằng cách:
a) Nghe băng ghi âm
b) Viết và sử dụng sách bài tập
c) Tham dự một lớp học mà bạn sẽ đọc viết
9. Bạn bối rối về cách viết đúng của một từ và vì vậy bạn:
a) Phát âm từ đó
b) Cố gắng hình dung từ đó trong tâm trí
c) Viết từ đó theo nhiều cách khác nhau và chọn từ có vẻ đúng
10. Bạn thích đọc nhất:
a) Đối thoại giữa các nhân vật
b) Những đoạn văn miêu tả cho phép bạn hình dung ra những bức tranh trong đầu
c) Những câu chuyện có nhiều hành động ở phần đầu vì bạn rất khó ngồi yên.
11. Với những người bạn đã gặp qua, bạn thường nhớ:
a) Tên (bạn quên khuôn mặt)
b) Khuôn mặt (bạn quên tên)
c) Phong cách, cử chỉ, v.v.
12. Bạn bị phân tâm nhiều nhất bởi:
a) Tiếng ồn
b) Con người
c) Môi trường (nhiệt độ, tiện nghi của đồ đạc)
13. Bạn thường ăn mặc:
a) Khá đẹp (nhưng quần áo không quan trọng lắm đối với bạn)
b) Gọn gàng (theo một cách cụ thể)
c) Thoải mái (để bạn có thể di chuyển dễ dàng)
14. Bạn không thể làm bất cứ điều gì về thể chất và bạn không thể đọc, vì vậy bạn chọn:
a) Nói chuyện với một người bạn
b) Xem TV hoặc nhìn ra cửa sổ
c) Di chuyển nhẹ trên ghế hoặc giường của bạn
Chấm điểm:
Bạn đã khoanh tròn bao nhiêu chữ A? Thính giác (học tốt nhất bằng thính giác)
Bạn đã khoanh tròn bao nhiêu chữ B? Trực quan (học tốt nhất bằng cách nhìn)
Bạn đã khoanh tròn bao nhiêu chữ C? Vận động (học tốt nhất bằng cách chạm, làm, di chuyển)
Lưu ý: Chú ý xem liệu có một phương thức nào nhiều hơn hoặc ít hơn đáng kể không, hoặc nếu có bất kỳ hai phương thức nào tương đương nhau không. Kết quả có như bạn mong đợi không? Bạn có thấy bản thân đúng với cách đó không?
Tóm lại, chúng ta với tư cách là cha mẹ và giáo viên không thể cho rằng trẻ em cứ học giống như chúng ta hoặc chính xác như anh chị em của chúng. Những người ủng hộ nhiệt tình giáo dục tại nhà đưa ra một trường hợp rất mạnh mẽ vì các cách học khác nhau của học sinh và nhiều trường học không thể cung cấp những tiện nghi và sự linh hoạt đó. Vì vậy, biết cách học của con bạn là rất quan trọng để tránh thất vọng, chống đối, căng thẳng và lo âu để giúp trẻ học hiệu quả hơn. Các bậc cha mẹ cũng nên nhớ rằng nghiên cứu về chủ đề này và tầm quan trọng của chúng ta đối với nó đang diễn ra liên tục và luôn thay đổi, nhưng tôi cảm thấy rất đáng để xem xét.
Pat Kozyra
Ngọc Thuần biên dịch