Ông Mike Pompeo đề nghị đến thăm Đài Loan cùng bà Nancy Pelosi trong lúc Bắc Kinh phẫn nộ
Tổng thống Joe Biden phản đối chuyến thăm, trong khi những người khác ủng hộ
Hôm 24/07, cựu Ngoại trưởng Mike Pompeo (Cộng Hòa) đã gửi một thông điệp tới Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi (Dân Chủ-California) trên Twitter nói rằng ông muốn đến thăm Đài Loan cùng bà nếu bà quyết định đi vào tháng Tám tới.
Lời đề nghị này là sự bổ sung mới nhất vào những tiếng nói ủng hộ cho chuyến thăm Đài Loan tiềm năng của bà Pelosi, mặc dù Tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden đã cho biết ông và quân đội tin rằng “đó không phải là một ý hay vào lúc này.”
Một số dân biểu của Hoa Kỳ cũng đã lên tiếng ủng hộ một chuyến thăm của Chủ tịch Hạ viện.
Tại Eo biển Đài Loan, Bắc Kinh và Đài Bắc có quan điểm đối lập về chuyến đi tiềm năng này, với việc chế độ Cộng sản Trung Quốc phản đối chuyến thăm cao cấp, đe dọa “những hậu quả nghiêm trọng.”
Bà Pelosi nói về bất kỳ ý định nào đến thăm Đài Loan: “Tôi sẽ không nói về các kế hoạch chuyến đi của tôi … đó là vấn đề an ninh,” bà nói với các phóng viên hôm 21/07. Sau đó bà cho biết rằng việc ngăn chặn Trung Quốc tấn công Đài Loan là “một vấn đề rất lớn,” và “việc chúng ta thể hiện sự ủng hộ đối với Đài Loan là điều quan trọng.”
Bà Pelosi nói rằng hỗ trợ Đài Loan chống lại các mối đe dọa của Bắc Kinh không có nghĩa là Hoa Kỳ ủng hộ nền độc lập của Đài Loan, như Đảng Cộng sản Trung Quốc tuyên bố.
Chủ tịch Hạ viện cho biết: “Điều đó là do Đài Loan quyết định.”
Bà nói rằng ông Biden và quân đội Hoa Kỳ có thể đã bày tỏ lo ngại rằng Bắc Kinh có thể bắn rơi phi cơ của bà ấy “hoặc điều gì đó tương tự” trong các bình luận của họ vào ngày hôm trước, và nói thêm, “Tôi chưa nghe thấy điều đó từ Tổng thống.”
Chính quyền Trung Quốc tuyên bố hòn đảo dân chủ tự do tự quản này là của riêng mình, bất chấp sự thật rằng Đài Loan là một hòn đảo độc lập trên thực tế, có quân đội, chính phủ được bầu cử dân chủ, và hiến pháp riêng.
“Chủ tịch Pelosi. Bà Nancy, tôi sẽ đi cùng bà,” ông Pompeo đăng trên Twitter hồi chiều Chủ nhật (24/07). “Tôi bị cấm ở Trung Quốc, chứ không phải ở Đài Loan yêu tự do.”
Cùng ngày hôm đó, hai vị Dân biểu Hoa Kỳ Brian Fitzpatrick (Cộng Hòa-Pennsylvania) và Don Bacon (Cộng Hòa-Nebraska) đã bày tỏ sự ủng hộ của họ đối với chuyến thăm Đài Loan của bà Pelosi trên Twitter.
“Trung Quốc Cộng sản không có quyền ra lệnh ai ở Hoa Kỳ được phép đến thăm Đài Loan,” ông Bacon viết, trong khi ông Fitzpatrick viết: “Tôi kêu gọi bà thể hiện sức mạnh và không chùn bước trước sự hống hách của Đảng Cộng sản Trung Quốc.”
“Chúng tôi mạnh mẽ khuyến khích bà bác bỏ sự phản đối của các nhà cầm quyền Trung Quốc và Tổng thống Biden, đồng thời tiếp tục chuyến đi đã lên kế hoạch của bà,” Hai vị Dân biểu Hoa Kỳ Tom Tiffany (Cộng Hòa-Wisconsin) và Scott Perry (Cộng Hòa-Pennsylvania) đã viết trong một bức thư chung gửi bà Pelosi hôm 22/07, được kênh thông tấn nhà nước Đài Loan CNA đăng tải. “Với tư cách là Chủ tịch Hạ viện Hoa Kỳ, bà không bao giờ phải xin phép một chế độ độc tài ngoại quốc hoặc Bộ Ngoại giao để nói chuyện với các bằng hữu và các đồng minh của Hoa Kỳ.”
Trái ngược với những ý kiến ủng hộ nêu trên, Tổng thống Biden nói về chuyến đi sau khi đến Căn cứ Liên hợp Andrews ở Maryland hôm 20/07: “Tôi nghĩ là — quân đội cho rằng thời điểm này thì chuyến đi đó không phải là một ý hay, nhưng tôi không biết tình trạng của nó như thế nào.”
Hôm 25/07, ông Vương Hách, nhà bình luận về các vấn đề Trung Quốc có trụ sở tại Hoa Kỳ, nói với The Epoch Times: “Hôm thứ Tư tuần trước, Tổng thống Biden nói rằng ông sẽ nói chuyện với nhà lãnh đạo Trung Quốc Tập Cận Bình vào cuối tháng này. Bây giờ ông ấy không muốn chọc giận Bắc Kinh, đó là lý do tại sao ông ấy không ủng hộ chuyến đi của bà Pelosi.”
“Chuyến thăm tiềm năng của bà Pelosi cùng sự ủng hộ mạnh mẽ từ ông Pompeo và các nhà lập pháp Hoa Kỳ đã gửi một thông điệp mạnh mẽ tới ông Tập: Bắc Kinh không nên xâm lược Đài Loan.”
Căng thẳng tại Eo biển Đài Loan
Chính quyền Trung Quốc đã đe dọa “những hậu quả” đối với chuyến thăm của bà Pelosi vào tháng Tám sau khi Financial Times đưa tin lần đầu tiên về chuyến đi này hôm 19/07.
Hôm 25/07, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Triệu Lập Kiên (Zhao Lijian) cho biết: “Nếu phía Hoa Kỳ nhất quyết đến thăm, phía Trung Quốc sẽ thực hiện các biện pháp cứng rắn và mạnh mẽ để bảo vệ chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của chúng tôi.” “Hoa Kỳ phải gánh vác toàn bộ trách nhiệm về bất cứ hậu quả nghiêm trọng nào xảy ra vì việc đó.”
Ở bên kia eo biển Đài Loan, chính phủ Đài Loan đã hoan nghênh Chủ tịch Hạ viện Hoa Kỳ.
“Nhiệt liệt chào mừng bà Pelosi đến thăm Đài Loan,” hôm 08/04, Thủ tướng Đài Loan Tô Trinh Xương nói với Lập pháp Viện. “[Bà Pelosi đến thăm Đài Loan] vì chúng ta (Hoa Kỳ và Đài Loan) đề cao các giá trị chung của dân chủ và tự do. Chính quyền Trung Quốc không nên đưa ra những nhận xét vô trách nhiệm.”
Hôm 21/07, ông La Trí Cường (Lo Chih-Cheng), một nhà lập pháp Đài Loan, nói với RFA, “[Chuyến thăm tiềm năng của bà Pelosi] hoàn toàn là một thông điệp tích cực [đối với Đài Loan]. Đó là sự hỗ trợ cho Đài Loan.”
Hôm 25/07, ông Khế Trọng (Chieh Chung), một chuyên gia quân sự và một nhà nghiên cứu tại Hiệp hội Tầm nhìn Chiến lược Đài Loan, nói với The Epoch Times rằng Đài Loan hoan nghênh bà Pelosi, nói thêm rằng ông không tin chính quyền Trung Quốc sẽ dám hành động quân sự nhằm vào bà Pelosi nếu bà đến thăm.
“Một khi chiến đấu cơ của họ (lực lượng không quân Trung Quốc) tiếp cận không phận của chúng tôi, thì lực lượng không quân (Đài Loan) của chúng tôi sẽ hành động ngay lập tức. Thậm chí chúng tôi sẽ bắn hỏa tiễn để ngăn chặn các chiến đấu cơ. Điều này sẽ gây ra một cuộc xung đột quân sự,” ông Trọng nói. “Tôi không nghĩ rằng Trung Quốc đại lục sẽ làm điều này.”
Bà Nicole Hao là một phóng viên sống và làm việc tại Hoa Thịnh Đốn. Bà chuyên viết về các chủ đề liên quan đến Trung Quốc. Trước khi gia nhập Epoch Media Group hồi tháng 07/2009, bà từng là giám đốc sản phẩm toàn cầu cho một doanh nghiệp đường sắt ở Paris, Pháp.