Những triệu chứng nào cảnh báo bạn đang bị suy tim?
Suy tim là một hội chứng bệnh hiểm nghèo. Triệu chứng thường thấy nhất của bệnh suy tim khi mới bắt đầu là “thở khò khè”, nhiều người cao tuổi thường nhầm đây là hiện tượng lão hóa bình thường nên không chú ý nhiều, nhưng nó có khả năng dẫn đến tử vong. Vậy những triệu chứng nào cảnh báo bạn đang bị suy tim? Trung y điều trị suy tim như thế nào?
Suy tim thường phát bệnh chậm, các triệu chứng sẽ ngày càng xấu đi
Suy tim có đặc điểm là khởi phát chậm và ngày càng nặng dần. Các triệu chứng ban đầu là hồi hộp, khó thở và mệt mỏi sau khi gắng sức, nhưng có thể thuyên giảm sau khi nghỉ ngơi. Cuối cùng, dần dần phát triển thành tim đập nhanh, bồn chồn, khó thở, khó nằm, tiểu ít, phù nề, bầm tím môi và móng tay, v.v.
Một số ít bệnh nhân suy tim cấp sẽ cảm thấy đột ngột khó thở, phải ngồi để thở chứ không nằm được, da xanh xao, vã mồ hôi, môi thâm tím, ho khạc ra đờm có bọt màu hồng.
Suy tim thực chất là một bệnh toàn thân
Theo quan điểm của Trung y, vị trí phát bệnh của suy tim là ở tim, nhưng lại liên quan đến phổi, lá lách, gan và thận. Vì vậy, suy tim thực chất là một bệnh toàn thân, là kết quả của quá trình tích tụ và suy yếu dần dần của cơ thể.
Biểu hiện ban đầu của bệnh suy tim thông thường là khí hư, dương hư, đôi khi là âm hư. Trong quá trình tiến triển của bệnh, do tâm khí (khí của tim) suy nhược, máu lưu thông không thuận lợi mà sinh ra trạng thái bệnh lý về huyết hư và huyết ứ. Diễn biến tiếp theo là:
Nếu máu lưu thông không thông suốt, lục phủ ngũ tạng sẽ mất đi sự nuôi dưỡng của khí huyết, khiến cho tâm khí càng thêm hư nhược, tâm khí ứ trệ càng nặng thêm, lâu dần sẽ dẫn đến phì đại cơ tim.
Tim phì đại lâu ngày sẽ ảnh hưởng đến gan, máu bị ứ lại trong gan làm cho thể tích gan to lên và mất chức năng điều tiết;
Khí cơ không thông suốt sẽ ảnh hưởng đến chức năng tiêu hóa của tỳ vị (lá lách và dạ dày), dẫn đến đầy bụng, khó tiêu, táo bón hoặc phân lỏng.
Huyết ứ ở thận sẽ làm ảnh hưởng đến chức năng của thận, dẫn đến tiểu tiện không thông, hình thành phù nề.
Huyết ứ ở phổi sẽ ảnh hưởng đến chức năng hô hấp của phổi, từ đó dẫn đến tình trạng tắc nghẽn, hô hấp khó khăn.
3 nguyên nhân phổ biến dẫn đến suy tim
Nguyên nhân của suy tim là do một số yếu tố nào đó dẫn đến tâm khí hư, tâm âm hư hoặc tâm dương hư, vậy đó là những yếu tố nào? Nói chung, những yếu tố này chủ yếu liên quan đến lối sống, chế độ ăn uống không lành mạnh trong thời gian dài và tinh thần căng thẳng.
1. Thức khuya trong thời gian dài
Thức khuya ngủ nướng trong thời gian dài không chỉ khiến gan thận thiếu âm mà tim cũng thiếu âm.
2. Ăn thức ăn sống và lạnh
Trong học thuyết ngũ hành, Hỏa sinh Thổ, Hỏa là mẹ, Thổ là con. Nếu Hỏa không đủ, đứa trẻ sẽ trộm khí của mẹ, cũng sẽ dẫn đến hỏa khí không đủ. Nghĩa là khi dương khí của tỳ vị không đủ thì tâm hỏa cần trợ lực, về lâu dài sẽ khiến tâm hỏa không đủ, sinh ra hội chứng tâm dương hư.
Những thứ nào dễ làm suy kiệt dương khí của tỳ vị? Đó là thực phẩm sống và lạnh. Vì vậy, những người thường xuyên ăn quá nhiều rau sống, trái cây, uống đồ lạnh và uống một cốc nước lớn (> 300ml) khi đói vào buổi sáng sẽ dễ làm tổn thương dương khí của tỳ vị. Tỳ vị thiếu dương khí sẽ dẫn đến tiêu hóa và hấp thụ thức ăn kém, không đủ năng lượng cung cấp cho tim, cuối cùng dẫn đến tâm khí hư và tâm dương hư.
3. Các vấn đề dai dẳng về cảm xúc
Cảm xúc căng thẳng, khẩn trương, hoảng sợ, lo lắng hoặc uể oải trong thời gian dài đều sẽ làm cho khí và âm của tim bị suy giảm, dẫn đến tâm khí hư và tâm âm hư.
Cách dưỡng tim
Vì vậy, cách tốt nhất để bảo vệ tim là bắt đầu với chế độ sinh hoạt. “Hoàng đế nội kinh – Thượng cổ thiên chân luận” nói rằng: “Thượng cổ chi nhân, kỳ tri đạo giả, pháp vu âm dương, hòa vu thuật số, thực ẩm hữu tiết, khởi cư hữu thường, bất vọng tác lao, cố năng hình dữ thần cụ, nhi tận chung kỳ thiên niên, độ bách tuế nãi khứ”. Nghĩa là sống phù hợp với quy luật tự nhiên, ăn uống đúng theo mùa, sinh hoạt và nghỉ ngơi điều độ, làm việc vào ban ngày, nghỉ ngơi vào ban đêm, đừng làm việc quá sức, cơ thể và trí óc sẽ hòa làm một, mới có thể ít bệnh tật hơn.
Trung y điều trị suy tim
Trung y điều trị suy tim chủ yếu là biện chứng luận trị, sau khi chẩn đoán đây là loại hội chứng nào rồi mới đưa ra phương pháp điều trị tương ứng. Các loại hội chứng suy tim có thể được chia thành một số loại chính:
- Tâm khí (dương) hư, dùng Bảo Nguyên Thang.
- Khí âm lưỡng hư, dùng Thiên Vương Bổ Tâm Đan.
- Dương hư thủy phiếm, dùng Ngũ Linh Tán Hợp Chân Vũ Thang.
- Khí hư huyết ứ, dùng Bổ Dương Hoàn Ngũ Thang.
- Dương suy khí kiệt, đây là tình trạng nguy kịch cần đưa đến bác sĩ để cấp cứu, dùng Cấp Cứu Hồi Dương Thang.
Trung y còn dùng châm cứu để điều trị suy tim. Huyệt Quyết Âm Du và Tâm Du ở lưng trên là những khu vực chính để điều trị.
Trên lâm sàng, người ta phát hiện rằng những người bị bệnh tim đặc biệt đau khi khám gần đốt sống ngực thứ 3, 4, 5 và 6 ở lưng trên. Vì vậy khi có vấn đề về tim, có thể dùng lực vừa phải để xoa bóp các cơ vùng này để làm mềm, có tác dụng tốt trong việc phòng và điều trị bệnh tim.
