Mới nhất
Tiêu điểm
Bình luận
Share
Email
Nghịch lý dòng ngoại tệ chảy đi khỏi Việt Nam
Việt Nam còn nghèo lắm, rất cần những dòng vốn ngoại tệ để phát triển kinh tế. Thật trân trọng biết bao những đồng ngoại tệ mồ hôi nước mắt của Việt kiều gửi về nước và của những người Việt đang lao động vất vả ở nước ngoài để gửi tiền về cho gia đình. Thế nhưng ngược lại có không ít người, có cả nguyên là thứ trưởng, nguyên là phó chủ tịch tỉnh, nguyên là chủ tịch, tổng giám đốc của những tập đoàn nhà nước lớn lại mang những đồng ngoại tệ từ nơi nghèo khó ấy ra nước ngoài chỉ vì lợi ích của riêng mình.
Ai cũng biết ngoại tệ có vai trò cực kỳ quan trọng đối với sự phát triển kinh tế. Tiền đồng chỉ có thể tiêu dùng trong nước, không thể mua hàng từ nước ngoài. Mỗi quốc gia muốn phát triển thì phải ưu tiên ngoại tệ cho đầu tư sản xuất. Kinh nghiệm của Nhật Bản, Hàn Quốc, Singapore, Thái Lan, … cho thấy, trong giai đoạn đầu khi phát triển kinh tế, đất nước họ đã rất coi trọng những đồng ngoại tệ như thế nào. Tuy nhiên, nước ta dù còn nghèo nhưng dường như lại không biết trân quý những đồng ngoại tệ ấy. Những thông tin được báo chí đăng công khai đã chứng minh rõ ràng cho nhận định này.
Người Việt gửi tiền ra nước ngoài
Tháng 5/2016, sự kiện hồ sơ Panama được tiết lộ trên trang web offshoreleaks.icij.org của Hiệp hội Các nhà báo Điều tra Quốc tế (ICIJ) đã gây chấn động toàn cầu. Báo Việt Nam đưa tin 189 cá nhân và tổ chức ở Việt Nam có tên trong Hồ sơ Panama.
Ngoài danh sách 189 cá nhân, tổ chức nói trên, còn rất nhiều người Việt cũng có tên trong danh sách nhưng địa chỉ không ở Việt Nam mà được khai tại Singapore, Hongkong, Nga, Ucraina, Séc và nhiều nước Đông Âu khác… và cả những người không có địa chỉ xác thực. Theo báo chí ước tính có khoảng 400 cá nhân, tổ chức người Việt Nam trong danh sách này. Số tiền mà 400 người này gửi là bao nhiêu thì không được tiết lộ? Nhưng có thể là một số tiền không nhỏ đối với nước nghèo.
Người Việt chi 3 tỷ USD/năm để mua nhà ở Mỹ
Hàng năm, Hiệp hội Quốc gia môi giới bất động sản Mỹ (NAR) đều công bố hồ sơ về hoạt động bất động sản quốc tế tại Mỹ. Nhưng mãi đến năm 2017 báo chí Việt Nam mới biết chuyện này. Dư luận đã không khỏi ngỡ ngàng khi biết chỉ riêng kỳ báo cáo 4/2016 đến 3/2017, người Việt đã chi 3.06 tỷ USD để mua nhà ở Mỹ – đứng thứ 6/10 trong số các quốc gia có nhiều người mua nhà tại Mỹ.
Báo cáo cho thấy trong 5 năm liên tiếp, từ năm 2013 đến 2017, Việt Nam là một trong 10 quốc gia có công dân mua nhà đất tại Mỹ nhiều nhất thế giới. Lưu ý là trong thống kê này chỉ tính người mua nhà là người quốc tịch Việt Nam, không tính đến người Việt Nam quốc tịch Mỹ hoặc mang quốc tịch khác.
Đây mới chỉ tính riêng nước Mỹ, nhưng giới quan chức, giới kinh doanh, người giàu người Việt Nam còn cho con cháu đi học, lấy quốc tịch định cư ở rất nhiều nước như Úc, New Zealand, Canada, Anh, Pháp, Đức, … vậy nên số tiền mua nhà ở các nước ấy hàng năm có thể cũng là con số không nhỏ hơn so với mua ở Mỹ.
Giả sử giá bình quân một ngôi nhà ở Mỹ là 500 ngàn USD, thì 3 tỷ USD sẽ mua được khoảng 6.000 ngôi nhà. Có thể nói người Việt mua nhà ở Mỹ nhiều quá sức tưởng tượng, nếu tính cả số lượng mua ở các nước còn lại thì không phải là con số nhỏ nữa.
Thử làm một phép tính nhỏ, theo quy định của Việt Nam, chức danh chủ tịch, tổng giám đốc của ngân hàng thương mại có cổ phần nhà nước là 36 triệu VNĐ/tháng, tương đương 1,565 USD/tháng; nếu dành tất cả tiền lương, thì cần đến 319 tháng, tức là 26.6 năm làm chủ tịch ngân hàng mới mua được một ngôi nhà ở Mỹ.
Còn lương chức danh thứ trưởng khoảng 700 USD/tháng, thì cần có 714 tháng, tức là 59 năm làm thứ trưởng thì mới có 500.000 USD. Đối với người lao động có thu nhập tương đối cao khoảng 300 USD/tháng, thì cần 1,667 tháng, tức là 139 năm liên tục mới tích lũy được đủ 500.000 USD để mua 1 ngôi nhà ở Mỹ.
Vậy mà mỗi năm người Việt mua 6.000 căn nhà ở Mỹ thì quả là ngoài sức tưởng tượng của mọi người.
Tiền theo quan chức, doanh nhân trốn ra nước ngoài
Thời kỳ này ở Việt Nam quan chức trốn ra nước ngoài khá nhiều. Một người đi sẽ mang theo hàng trăm ngàn USD, thậm chí hàng chục triệu USD để sinh sống, nếu kể cả số tiền họ đã gửi ra nước ngoài từ trước thì số tiền theo chân họ cũng không biết là bao nhiêu.
Ví dụ một vài quan chức đã trốn ra nước ngoài, có người xác thực là mang theo hàng chục triệu USD mà báo chí đã đăng tải như:
Hồ Thị Kim Thoa, đang trốn tại Pháp, là nữ doanh nhân nổi tiếng, rất giàu có, nguyên là chủ tịch, tổng giám đốc của Công ty cổ phần bóng đèn Điện Quang, chủ tịch Hiệp hội Nữ doanh nhân Việt Nam trước khi làm thứ trưởng Bộ Công thương.
Trịnh Xuân Thanh, trốn sang Đức đã bị bắt, là nhân vật quá nổi tiếng bởi báo chí đã tốn không ít giấy mực để đưa tin. Ông nguyên là chủ tịch Tổng công ty cổ phần xây lắp dầu khí Việt Nam (PVC), nguyên vụ trưởng- trưởng Ban Đổi mới doanh nghiệp, Bộ Công thương, trước khi làm đại biểu quốc hội, phó chủ tịch UBND tỉnh Hậu Giang.
Vũ Đình Duy, nguyên Tổng giám đốc Công Ty cổ phần Hóa dầu và Xơ sợi Dầu khí (PVTex), nguyên Phó giám đốc Sở Công Thương Hải Phòng, nguyên Phó Cục trưởng Cục Kỹ thuật an toàn và Môi trường Công nghiệp, Bộ Công Thương. Duy đã gây thất thoát cho PVTex số tiền lớn, bị cho là ăn hối lộ hàng triệu USD, đã bỏ trốn ra nước ngoài năm 2016, hiện giờ đang sống sung túc tại Châu Âu.
Dương Chí Dũng nguyên là Chủ tịch Tổng Công ty Hàng Hải Việt Nam (Vinalines), nguyên cục trưởng Cục Hàng Hải Việt Nam, là nhân vật lẫy lừng một thời, vào thời hoàng kim đó các ngân hàng chỉ mong được cho Vinalines vay tiền, các doanh nghiệp khác chỉ mong được làm đối tác liên kết với Vinalines. Khi lên đến chức cục trưởng thì ông Dũng bỏ trốn ra nước ngoài nhưng đã bị bắt lại.
Giang Kim Đạt bỏ trốn cùng núi tiền cũng là một câu chuyện về tham nhũng vặt ở Việt Nam. Đạt nguyên chỉ là quyền trưởng phòng kinh doanh của Công ty Vinashinlines. Đây là quan chức rất bé nhưng đã lấy được rất nhiều tiền một cách dễ dàng, chỉ đến khi công ty thua lỗ thì sự việc mới bại lộ. Đạt đã ôm hàng chục triệu USD ra nước ngoài, mua 2 ngôi nhà ở Singapore, mỗi nhà giá trị 3 triệu USD và rất nhiều tài khoản ở ngân hàng nước ngoài.
Trần Duy Tùng (con trai Trần Bắc Hà, nguyên chủ tịch ngân hàng BIDV), hiện nay đang bỏ trốn ra nước ngoài, theo cáo trạng cho biết đã gửi hơn 10 triệu USD ở ngân hàng Lào, rồi thông qua Công ty cổ phần Tập đoàn An Phú để góp vốn 10% vào LaoVietBank. Cáo trạng cũng cho biết Trần Duy Tùng có trang trại khủng ở Lào.
Phan Văn Anh Vũ (tức Vũ “nhôm”), nguyên Chủ tịch HĐQT Công ty Cổ phần xây dựng Bắc Nam 79, cựu thượng tá tình báo và là cổ đông của nhiều doanh nghiệp khác. Vũ “nhôm” đã bỏ rất nhiều tiền để thuê làm quốc tịch nước ngoài, luật sư của Vũ cho biết Vũ nhập quốc tịch và chính thức trở thành công dân Antigua và Barbuda từ năm 2017. Vũ cũng bị lừa 700.000 USD làm quốc tịch Mỹ nhưng chưa xong thì đã bị bắt khi đang trốn ở Singapore.
Gần đây nhất là Bùi Quang Huy, Tổng Giám đốc Công ty TNHH Thương mại và Dịch vụ kỹ thuật Nhật Cường (Công ty Nhật Cường) đã bỏ trốn ra nước ngoài với một khoản tiền không nhỏ.
Chảy máu ngoại tệ, ảnh hưởng cán cân thanh toán quốc tế
Theo báo cáo của Ngân Hàng Nhà Nước, bình quân hàng năm kiều hối chuyển về Việt Nam khoảng 16 tỷ USD, chiếm 6.3% GDP, đây là tỷ lệ cao hơn rất nhiều so với các nước như Trung Quốc, Ấn Độ. Lượng kiều hối này được ghi nhận là một sự đóng góp rất lớn của gần 4 triệu kiều bào và người lao động Việt Nam ở nước ngoài đối với gia đình và đất nước. Còn ở chiều ngược lại thì ước tính có khoảng 14 tỷ USD hàng năm được tiêu dùng cho du học, chữa bệnh, mua nhà, du lịch nước ngoài. So với kiều hối thì thặng dư 2 tỷ USD.
Nhưng quả thực là rất khó có thể biết được con số thật hàng năm chuyển ra nước ngoài là bao nhiêu, đặc biệt là đối với những khoản tiền theo chân quan chức, doanh nhân đi ra nước ngoài như đã nói trên. Vậy thì thực sự cán cân ở đây đã âm hàng tỷ USD. Đây chính là sự thất thoát nguồn lực tài chính cần thiết cho sự phát triển kinh tế đất nước.
Thực tế là nguồn lực phát triển kinh tế bị chảy ra bên ngoài. Chỉ nói riêng về việc chi 3 tỷ USD/năm cho mua nhà ở Mỹ, trong khi nền kinh tế còn quá khó khăn, nghèo nàn thì cũng là vấn đề rất đáng phải suy nghĩ. Chỉ với mức thu nhập bình quân hơn 2,200 USD/người mà mỗi năm mua hàng chục ngàn căn nhà ở nước ngoài thì đúng là một sự lãng phí. Hơn nữa, những người ra đi chân chính còn mang theo cả trí tuệ, tri thức, kinh nghiệm kinh doanh, điều này còn đáng tiếc hơn là số tiền họ mang đi. Còn đối với những người phải trốn đi thì cũng đáng tiếc vì họ đã để lại những hậu quả xấu cho đất nước, đặc biệt là tạo ảnh hưởng không tốt trong ý thức của người dân trong nước và quốc tế.
Vì sao doanh nhân, quan chức và người giàu, kể cả những người đã bị bắt hoặc có thể bị bắt lại thích định cư nước ngoài? Nếu bạn vào bất kỳ trang web nào có tiếng Việt thì quảng cáo nổi bật nhất thường là những thông tin về định cư, như là định cư Mỹ diện EB3, EB5, định cư Canada, định cư Úc diện doanh nhân visa 188, định cư Châu Âu… Phải chăng là rất nhiều người quan tâm thì mới có nhiều quảng cáo đến thế, cũng có thể là kinh doanh ở nước ngoài dễ kiếm tiền hơn ở nhà. Thực tế đang có không ít doanh nhân đã nắm giữ quốc tịch của những nước khác, họ đã gửi tiền ra nước ngoài, mua nhà sẵn sàng và thậm chí họ còn lấy được hộ chiếu ngoại giao, khi cần thì chỉ cần mua vé máy bay là có thể ra nước ngoài định cư.
Vậy làm sao để giữ chân người giàu ở lại Việt Nam để góp phần xây dựng quê hương? Đó là câu hỏi dành cho bạn, cho tôi, cho chúng ta!
