Mất khối lượng cơ dẫn đến té ngã – và Đại dịch này đang khiến nó trở nên tồi tệ hơn

Khi chúng ta già đi, chúng ta tự nhiên mất đi khối lượng cơ bắp, nhưng ngồi quá nhiều cũng sẽ đẩy nhanh tiến trình này.

Những người lớn tuổi có nguy cơ tử vong do COVID-19 cao hơn nhiều so với những người trẻ tuổi, nhưng nhiều người khác cũng phải đối mặt với một nguy cơ sức khỏe khác ít được công nhận không liên quan đến đại dịch: mất khối lượng cơ. Đây cũng là một trong những lý do chính dẫn đến té ngã – nguyên nhân số 1 gây ra cái chết do tai nạn ở những người 65 tuổi trở lên.

Còn được gọi là sarcopenia hay bệnh thiểu cơ trong tiếng Hy Lạp, từ “sarco”, nghĩa là thịt, và “penia” ám chỉ sự thiếu hụt hoặc nghèo đói. Thiểu cơ là tình trạng mất khối lượng và trương lực cơ là phổ biến ở những người lớn tuổi, nhưng bắt đầu sớm nhất là ở độ tuổi 30. Chế độ ăn uống nghèo nàn là một yếu tố nguy cơ gây ra bệnh thiểu cơ; từ đó dẫn đến việc ít hoạt động thể chất. Giờ đây, với việc các phòng tập thể dục bị đóng cửa và các trung tâm cộng đồng đóng cửa, nhiều người lớn tuổi được cho là càng ít vận động hơn bao giờ hết.

Roger Fielding dẫn đầu một nhóm các nhà khoa học nghiên cứu vai trò của hoạt động thể chất và chế độ ăn uống đối với bệnh thiểu cơ tại Trung tâm Nghiên cứu Dinh dưỡng Con người Jean Mayer USDA về Sự lão hóa (Jean Mayer USDA Human Nutrition Research Center) tại Đại học Tufts. Mỗi ngày, ông đều tìm hiểu về tình trạng này ảnh hưởng đến bệnh nhân như thế nào. Không chỉ bệnh thiểu cơ có thể dẫn đến té ngã; nó cũng có thể dẫn đến sự cách ly xã hội do té ngã, điều này có thể gây ra một loạt các hậu quả tiêu cực về sức khỏe cho người lớn tuổi. Đây là một ví dụ khác về sự tàn phá do đại dịch gây ra.

Tuy nhiên, Sarcopenia không chỉ xảy ra trong thời gian COVID-19. Người ta sẽ mất đi khối lượng cơ và trương lực trong quá trình lão hóa tự nhiên. Khối lượng cơ bị mất đi sẽ được thay thế bằng chất béo và mô sợi. Với những người cao niên ít hoạt động sẽ mất nhiều cơ nhiều hơn những người khác. Các nhà nghiên cứu ước tính rằng nói chung, những người từ 60 đến 70 tuổi đã mất 12% khối lượng cơ của họ, với những người trên 80 tuổi con số này là 30%.

Mất cơ này làm cho da chảy xệ và cánh tay nhão, khiến cho bạn gặp khó khăn trong vận động, kể cả trong hoạt động hàng ngày ở các mức độ khác nhau, chẳng hạn như đơn giản nhất là đi bộ. Điều đó có thể bắt đầu một loạt các hiệu ứng, bao gồm chuyển động chậm hơn và mất thăng bằng, cũng hạn chế hoạt động bình thường của một người. Ngoài ra, mất trương lực cơ có thể còn liên quan đến hội chứng viêm, kháng insulin, giảm nồng độ testosterone và estrogen, và các bệnh mãn tính, chẳng hạn như bệnh tiểu đường type 2, bệnh tim và bệnh phổi.

Vai trò của tập luyện và dinh dưỡng 

Không có loại thuốc nào được FDA chấp thuận để điều trị chứng mất cơ nhưng các liệu pháp tiềm năng đang được áp dụng. Trong khi đó, nhiều bằng chứng nêu bật những lợi ích tích cực của hoạt động thể chất và dinh dưỡng hợp lý để ngăn ngừa và điều trị chứng suy nhược cơ thể. Tất cả các hình thức tập thể dục đều mang lại lợi ích, nhưng rèn luyện sức bền hoặc sức đề kháng sẽ mang lại hiệu quả tốt nhất.

Một nghiên cứu trên người lớn tuổi cho thấy đi bộ và tập luyện cường độ thấp làm giảm nguy cơ khuyết tật vận động nặng khi so sánh với nhóm đối chứng trong hai năm. Những người ít vận động trước đây – những người báo cáo hoạt động thể chất ít hơn 20 phút mỗi tuần – đã cho thấy những lợi ích lớn nhất. Bằng cách thêm ít nhất 48 phút hoạt động thể chất vào thói quen hàng tuần, họ đã giảm được nhiều nhất nguy cơ khuyết tật.

Các nghiên cứu quan sát khác cho thấy chế độ ăn uống cũng có thể ảnh hưởng đến sự suy giảm khối lượng cơ và sức mạnh do tuổi tác. Lượng protein có thể đóng một vai trò nào đó. Trong một nghiên cứu, những người lớn tuổi hấp thụ ít protein nhất có điểm số viêm cao gấp đôi so với những người tham gia tiêu thụ nhiều protein nhất.

Một nghiên cứu khác cho thấy lượng protein cao hơn (92,2g/ngày) có liên quan đến việc giảm 30% nguy cơ gia tăng suy nhược so với những người chỉ ăn 64,4g/ngày. Nhưng cần có những nghiên cứu sâu hơn để xác định rõ ràng vai trò của lượng protein và các chất dinh dưỡng khác trong bệnh thiểu cơ.

Mặc dù mất cơ có tác động đến sức khỏe nhưng vẫn chưa có tiêu chuẩn cận lâm sàng thống nhất. Hiện tại, các kỹ thuật hình ảnh nhằm đo khối lượng cơ, cùng với các công cụ để đánh giá trương lực cơ và mức độ hoạt động thể chất. Các phép đo sức mạnh của cơ liên quan chặt chẽ với tốc độ đi bộ thông thường và thời gian đứng dậy khỏi ghế.

Một vấn đề khác là, nhiều bác sĩ lâm sàng vẫn không biết nhiều về hội chứng này. Có thể một trong những cách tốt nhất để chống lại tình trạng này là giáo dục họ về chứng suy nhược cơ thể- và quan trọng hơn, cung cấp cho họ những hướng dẫn thiết thực về hoạt động thích hợp và dinh dưỡng hợp lý cho bệnh nhân của họ. Những người cao niên, và những người thân yêu của họ, xứng đáng được biết những rủi ro.

Roger Fielding là giám đốc phòng thí nghiệm và là khoa học gia cao cấp tại Đại học Tuffs, Massachusetts. Bài báo này được xuất bản đầu tiên trên The Conversation.

ROGER FIELDING
Kim Nguyễn biên dịch

Xem thêm: